WAN - Li gor demsalê bi sewalên xwe carnan bi peyatî derdikevin ser rêyan, carna jî bi wesayîtan digihîjin deştên xwe. Zuleyha Îlbaş, rêyên ku ji wan re êdî zehmet û westiyane bi nav dike û dibêje, "Em bi qasê karên ku li deştan dizanin em bi karên li bajaran nizanin." 

 

Ji Koçerên ku li Deşta Nedîrok a navçeya Elbakê ya Wanê kon vedane Zuleyha Îlbaş  diyar kir ku yek ji pêvajoya herî dijwar a jiyana wan pêvajoya li ser rê ye û got, "Mehek li ser rê gelekî zehmet e. Ji ber ku em westiyane, em birçî dimînin, em tî dibin, sibê zû radibin, em bê xew in.”

 

Koçer bi şêwaza jiyana xwe ya bênavber ku bi salan e berdewam dike tên naskirin. Koçerên ku li gelek herêmên Kurdistanê dijîn, li gor şert û mercên avhewayê ji deştên xwe yên niha koçî deştên din dikin. Koçerên ku bi giştî debara xwe bi xwedîkirina ajalan dikin, zivistanê koçî cihên germ dikin û konên xwe vedidin, havînê jî berê xwe didin deştên ku herî zêde ji bo wan û ajalên wan berhemdar in. Koçerên ku ne xwedî cih û war in, di konan de dijîn. Koçer bi jin, zarok û ajalan derketin rê û li her cihê ku lê bimînin konên xwe vedane û di dema koçberiyê de bêhna xwe vedidin. Weke di gelek beşên civakê de barê jinan girantir dibe û şert û mercên wan girantir dibin.

 

Ji jinên Koçer Zuleyha Îlbaş ên ji Sêrtê ya koçî Deşta Nedîrok a navçeya Elbakê  ya Wanê kirine, ji ber ku hewa germ bû û dê tevahiya havînê li vir jiyana xwe bidomînin, behsa jiyana xwe kir.

 

Mehên havînê li deştên hêniktir derbas dikin

 

Zuleyhayê diyar kir ku dema hewa sar bûye wan ji deşta ku niha lê ne koç kirine û wiha got: "Dema ku li Sertê hewa germ bû me ajal û alavên xwe li wesayitan bar kirine û şandineSerhedê.” Zuleyhayê diyar kir ku piştî germbûna hewayê wan konên xwe vedane û wiha got: “Piştî ku mehên havînê qediyan û payîz hat em dîsa li deşta Sêrtê bi cih dibin. Em di meha Nîsanê de têne û li gorî hewayê dîsa heya payîzê ji vir diçin.”

 

'Jiyana rahêneriyê ne ew qas xirab e ku xuya dike'

 

 

Zuleyhayê anî ziman ku zozan ji jiyana bajarî çêtir e û diyar kir ku ew bi vê şêwazê jiyanê ne û nikarin xwe bi jiyana bajarî re binasînin û vê yekê nizanin û wiha got: “Carnan em dixwazin li malê rûnin lê bav û kalên me ji berê heta niha ev kar kirine û em vî karî dikin.. Em diçin pez, paşê em ji wir vedigerin û karê xwe di konan de, yanî li malên xwe dikin. Bi vî awayî dema me derbas dibe. Em karê xwe bi xwe dizanin ji ber ku em bi vê jiyanê re fêr bûne, wek nimûne, em nizanin çawa karê li bajêr bikin, bi qasî ku em dizanin karê ku em li van deştan dizanin.”

 

Mal û konên Koçeran

 

 

Zuleyhayê ku roja xwe ya jina Koçer çawa derbas dike, wiha got: “Em serê sibê zû şiyar dibin, karê xwe dikin û taştê dixwin. Em ji şivanên xwe re firavînê amade dikin, paşê penîrê ku li vir  çêdikin. Gelek caran em penîrê ku çêdikin difroşin. Em xaniyên xwe paqij dikin.”

 

'Em mehekê di rê de dimînin'

 

 

Zuleyhayê diyar dike ku rêwîtiya wan carna bi wesayitan, carna bi siwarkirina sewalan û carna jî bi peyatî derbas dibe. Zuleyhayê got, “Îsal di dema koçberiyê de em qet bi peyatî nehatin, hema hema bi wesayîtan em hatin. Me sewalên xwe li Elbakê bar kir, paşê em li wesayîtên xwe siwar bûn û hatin vir. Em mehekê di rê de man. Ew mehek pir zor e ji ber ku em westiyan, em birçî bûn, tîbûn, em serê sibê zû şiyar dibin. Ya herî dijwar ew dewr e. Di nava mehekê de em li ser rê ne, li her rawestgehê me konekî demkî veda û em hemû li wir dimînin. Em tiştên giran bi xwe re nagirin. Em her roj tên û li cihekî cuda dimînin, heywanên me jî bi heman awayî li cem me ne.”

 

'Mehên zivistanê pir dijwar in'

 

 

Zuleyhayê ya ku dibêje di mehên havînê de ew deştên ku lê dimînin kirê dikin, anî ziman ku deşt pir buha ne û diyar dike ku bihayê deştan ji çarsed hezar lîreyî dest pê dike û hîn zêdetir dibe. Zuleyhayê bal kişand ku yek ji zehmetiyên herî zehmet ên mehên zivistanê ne û wiha got: "Mehên ku pez diçêrin gelek zehmet in û ji ber ku gelek deverên ku em dikarin pez biçêrînin tune ne. Wê demê em giya yan jî xwarina wan dabîn dikin, lewra ew dem jî gelek zehmet e. Havîn hîn rehet e, lê zivistan pir dijwar e.”