İZMİR – Yerel yönetim seçimlerine ilişkin tutum belgesi açıklayan İHD İzmir Şubesi, AK’nin 1992 yılında Kentli Hakları Deklarasyonu'na ve Avrupa Kentsel Şartı'na dikkat çekti. 

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi, yerel seçimlere dair tutum belgesini gerçekleştirdiği basın toplantısında açıkladı. Dernek binasında yapılan basın toplantısında basın metnini İHD İzmir Şubesi Eşbaşkanı Zilan Gümüş okudu.

 

Türkiye'nin hali hazırdaki anayasal ve yasal çerçevesinin, anti demokratik olma özelliğinden kurtulamadığını vurgulayan Zilan, çıkarılacak yasaların, katılımcı bir anlayışla hazırlanması gerektiğini belirtti. Zilan, “Türkiye'deki sistemin her şeyi başkente bağlayan, karar verme süreçleri ağır işleyen, bölgeleri, illeri, ilçe ve köyleri karar verme süreçlerine katmayan özellikte olduğu bilinmektedir. Daha önce de ifade ettiğimiz gibi, yaklaşık 90 yıllık, 80 yıllık, 70 yıllık yasalarla 21. yüzyılın kurumları inşa edilemez. Yerel yönetimler alanında yeniden yapılanmaya ihtiyaç bulunduğu tartışılamaz. Ancak bu yapılanmanın ilkeleri ve kurumlarının hangi amaca hizmet edeceği/etmesi gerektiği bir sorun olarak önümüzdedir” dedi.

 

‘Her şey insan onunurun korunmasına yönelik olmalı’

 

İHD’nin il, ilçe ve köylerin kurumsal işleyişinin insan hakları değerlerini korumaya, gerçekleştirmeye ve geliştirmeye elverişli olmasını savunduğunu ifade eden Zilan, “İnsan hakları değerleri, örneğin kamu (toplum yararı), kamu hizmeti, sosyal adalet, sosyal devlet ilkeleri, piyasanın ya da pazarın insafına terk edilemez. En fazla kar temel hedefine göre çalışan kurumlara, ticari şirketlere kamu hizmetleri devredilemez. O nedenle İHD, hukuk alanındaki normatif düzenlemelerin tümünün temel amacının ve hareket noktasının, insan olması gerektiğini savunmaktadır. Her şey, insan onurunun korunmasına, insanın kendisini tüm farklılıklarıyla gerçekleştirmesine, geliştirmesine yönelik olmalıdır. İnsan, hakları ve özgürlükleriyle insandır” şeklinde konuştu.

 

Avrupa Konseyi 1992 yılında Kentli Hakları Deklarasyonu'nu ve Avrupa Kentsel Şartı'nı kabul ve ilan ettiğini hatırlatan Zilan, deklarasyonda yer alan haklar gereği taleplerini şu şekilde sıraladı:

 

"* Kadınların özgürlüklerini ve eşitliklerini sağlayıcı kent politikaları geliştirilmelidir.

 

* Adayların, özellikle kent merkezlerinde özel araçlarla seyahat hacmini azaltmayı, kentlilerin kentte dolaşabilmeleri için olanaklar sunmalarını, onların yaşamlarını zorlayacak alt/üst geçit gibi uygulamalar içinde olmamayı taahhüt etmelerini istiyoruz. Sokaklar temiz ve çeşitli ilişkilerin ve etkinliklerin gerçekleştirilebileceği yerler olarak algılanmalıdır.

 

* Yerel yönetimler, gürültü kirliliği dâhil her tür kirliliğe karşı önlemler almalıdır. Doğal kaynaklar, enerji kaynakları sınırlıdır ve idareli kullanılmalıdır. Kaynakların yönetimi, bilime ve akla uygun bir biçimde yapılmalıdır. Yerel yönetimler doğayı ve yeşil alanları korumalı ve geliştirmelidir.

 

* Kent merkezleri koruma altına alınmalıdır. Kentlerde açık alanlar oluşturulmalıdır. İnsanca yaşama, insanlar arası iletişimi artırmaya yönelik konut dokusu korunmalıdır.

 

* Kentsel koruma için çıkarılmış yasaların yeniden gözden geçirilmesi ve uygulamaya geçirilmesi, bu alanda yargı ile ilgili düzenlemelerin de yapılması, kentsel mirasın korunması konusunda düzenli, sistemli ve sürekli bilgilendirme ve eğitim politikaları izlenmelidir.

 

* Tüm yerel yöneticiler, herkesin sağlıklı konut edinme hakkını savunmalı ve bu olanaktan tüm kentlilerin yararlanabilmesinin koşullarını yaratmalıdır. Sosyoekonomik seviyesi yetersiz olanların desteklenmesi, eski konutlarda oturan ve ekonomik olanakları konutları yenilemeye elverişli olmayanların desteklenmesi politikalarının yürürlüğe konulması, sosyal ve ekonomik olanakları kısıtlı olanların konut edinme haklarını kullanabilmesi için onların piyasa/pazar koşullarına terk edilmemesi gerekir. Deprem riski nedeniyle tüm Türkiye'de sağlam konut için uzmanlık kuruluşları ile tam bir işbirliği ilişkisinin kurulması.

 

* Kentlerde güvenliği tehdit eden, yurttaşların kentlerde çeşitli aktivitelerde bulunma isteklerini tehdit eden, gasp, hırsızlık, uyuşturucu, cinsel taciz, kaçırma ve benzeri suçların önlenmesi için önlemlerin, insan hakları standartları temel alınarak düzenlenmesi gerekir. Türkiye'de bu alanda görevli ve yetkili merkezi idareye bağlı güvenlik birimleri, yerel yönetimlerle işbirliği yapmalı ve alınacak önlemler kentlilerin haklarını ve özgürlüklerini engellememelidir.

 

* Kentlerde özürlü ve sosyoekonomik bakımından engelliler açısından duyarlı olunmalıdır. Kentlerin tasarlanması aşamasında ve her aşamada (evlerin, işyerlerinin, seyahat, iletişim ve kamu ulaşımı konularının) tüm tasarım ve uygulaması, özürlü ve engellilerin hakları bakışı ile ele alınmalıdır.

 

* Tüm kent sakinlerinin eğlence, dinlence ve spor yapma hakları gözetilerek kentlerin tasarımı ve uygulamasının bu doğrultuda gerçekleştirilmesi gerekir.

 

* Yerleşimlerde kültür ve kültürlerarası kaynaşma konularına özel önem verilmelidir. Kültürel çoğulculuk ilkesine; dinsel, dilsel açıdan farklı tüm kesimlerin tam bir eşitlikle kaynaşmalarına; kültürlerini korumaları ve geliştirmelerine olanaklar ve fırsatlar sağlanmalıdır.

 

* Kentsel sağlık alanında, kentsel çevrenin tüm kentlilere iyi sağlık koşullarını sağlaması, temel ihtiyaç maddelerinin güvenilir ve sağlıklı bir şekilde üretimi, dağıtımı ve sunumunun gerçekleştirilmesi gerekir."