Neslihan Kardaş

 

WAN - Wan’da belediye bünyesinde 13 yıl önce kurulan kilim atölyesinde çalışan ve o günden bu yana işledikleri motiflere acılarını, hüzünlerini, mutluluklarını yansıtan kadınlar, her motifin bir anlamı olduğunu belirtiyor. Kadınlar, aynı zamanda dokumacılık sanatının da kaybolmamasına çalışıyor. 

 

Wan Büyükşehir Belediyesi bünyesinde 13 yıl önce kurulan kilim atölyesinde kilim dokuyan onlarca kadın, hem ekonomik kazanç elde ediyor hem de unutulmaya yüz tutan dokumacılık sanatını sürdürüyor. Bölgenin bir kültürü olan kilim dokuma sanatı, kadınların el emeği ile geleceğe taşınıyor. Kilimlere işlenen her motif bir duyguyu ve anlamı temsil ederken, kadınlar mutluluklarını, hüzünlerini, acılarını, duygularını kilimlere dokuyor. Yapılan kilimlerde kullanılan yün ipler ise yine kadınların eliyle, kök boyalar kullanılarak renklendiriliyor ve işlenmeye hazır hale getiriliyor.

 

Kilim atölyesinde çalışan kadınlar yaptıkları el emeği ürünleri ve çalışmalarını anlattı.

 

 

13 yaşından beri kilim dokuyor

 

13 yaşından beri halı dokuduğunu ifade eden Aysel Demes, dokuma sanatını annesi ve nenesinden öğrendiğini belirtti. Aysel, evlendikten sonra da kilim yapmaya devam ettiğini söyleyerek, “Burası açıldıktan sonra buraya gelip kilim dokumaya başladım. Ben 13 yıldır burada çalışıyorum. Şu an atölyede kilim dokuyan yaklaşık 20 kadın var. Kilimi yapmaya başlamadan önce ilk olarak ipleri tahtaya (ıstar tezgahı) dizerken, birbirimize yardımcı oluyoruz çünkü tek kişi ipleri dizemiyor. Bu atölyede çalışmaktan çok keyif alıyorum. Burada hepimiz arkadaşız ve beraber keyifli vakitler geçiriyoruz. Buraya benzer başka yerler de açılsın, kadınlar bir arada çalışsın istiyoruz” dedi.

 

‘Emeğimizin karşılığını alamıyoruz’

 

Yaklaşık üç- dört ayda bir kilimi bitirebildiklerini söyleyen Aysel, dokumacılığın emek isteyen bir sanat olduğunu kaydetti. Dokumacılığın zorluklarına da değinen Aysel, “Çok emek veriyoruz ama emeğimizin karşılığını alamıyoruz. Çoğumuzun çocukları okula gidiyor. Onları okula gönderdikten sonra atölyeye gelip çalışabiliyoruz. Kilim dokuyan çoğu kişi emeğinin karşılığını alamadığı için artık gelmiyor. Aldığımız ücret artarsa çalışan kadın sayısı da artacaktır. Bu işin zorlukları çok fazla. Kollarımız çok ağrıyor ve bazen kollarımızın ağrısından uyuyamıyoruz” sözlerine yer verdi.

 

‘Söylediğimiz şarkılar eşliğinde çalışıyoruz’

 

Atölyede çalışan kadınlardan Gülizar Gümüştaş da, kilim dokumayı annesinden öğrendiğini dile getirdi. Gülizar, atölye açıldığından beri bu atölyede çalıştığını söylerken, eskiden daha çok kadının atölyede çalıştığını fakat ekonomik koşullar nedeniyle çoğunun artık gelmediğini anlattı. Gülizar, “Sabah saat 08.00- 09.00 arası atölyeye geliyoruz. Evinde işi olanlar bazen erken eve gidiyor ama evde bir işimiz olmadığı zaman saat 17.00’ye kadar çalışıyoruz. Burada günlerimiz çok keyifli geçiyor. Bazen söylediğimiz şarkılar eşliğinde çalışıyoruz. Bazen halay çekiyoruz. Kilim dokuduğumuz esnada birbirimizle sohbet ediyoruz. Kilim dokurken kullandığımız iplerin boyamasını da yine buradan bir kadın arkadaşımız yapıyor” şeklinde kaydetti.

 

‘Dokunan her motifin bir anlamı var’

 

 

Kilim dokumayı, atölyeye geldikten sonra öğrendiğini dile getiren Süheyla Gümüştaş ise bütün motifleri burada öğrendiğini kaydetti. İlk başladığı zamanları anlatan Süheyla, “İlk başladığımda daha basit örneklerle başladım dokumaya. Sonra zor motiflere kadar devam ettim. Kilimlere dokunan her motifin bir anlamı var. Bu işte bizi en çok zorlayan şeylerden biri kilimi dokuyacağımız zaman tahtalara dizilen iplerdir. Daha zor olan desenler var o desenleri dokurken çok zorlanıyoruz. Bunlar dışında keyifle yapıyoruz kilimleri” diye belirtti.

 

‘Her kadının ayaklarının üstünde durmasını isterim’

 

Süheyla son olarak, “Her kadının çalışıp kendi ayaklarının üstünde durmasını isterim. İnsanın kendi emeğiyle kazandığı para başka oluyor. Bu sebeple her kadına çalışıp kendi emeği ile kazanmasını öneririm. İnsan istedikten sonra her şeyi yapar. Ben çocuklarım küçük olmasına rağmen yine gelip işimi yapıyorum” ifadelerini kullandı.