STENBOL - Di têkildarî rewşa girtîgehan û bandora vîrûsa koronayê de CÎSST'ê rapora xwe aşkera kir. Di raporê de hat diyar kir ku girtî di şertên paqij de namînin û mafê wan ê tenduristiyê tê binpêkirin. 

 

Komeleya Civaka Sivîl a Di Pergala Înfaza Ceza de (CÎSST), têkildarî rewşa girtîgehan a di navbera 29'ê Hezîran û 10'ê Tîrmehê de û bandora şewba vîrûsa koronayê (Covid-19) lêkolîn kir û kirin rapor. CÎSST'ê di raporê de anî ziman ku piştî şewba vîrûsa korona binpêkirina mafan gelek zêde bûye.

 

Di raporê de wiha hat gotin: "Li 52 girtîgehên girtî û bi giştî li 96 girtîgehên cuda gilî hatin kirin. Agahiyên girtîgehan û navê girtiyan veşarî hat girtin. Di serlêdanan de bi taybetî girtiyan anîn ziman ku hêjmara girtiyan pir zêde ye û ji ber zêdeyî kapasîteyê girtî di kowîşan e dimînin gelek zor û zahmetiyê dijîn. Ji ber qawîş pir tijîne, girtî di nava hev de radizên." 

 

CÎSST'ê di raporê de pirsgirêk û binpêkirina mafan rêz kir û wiha cih da binpêkirinan: 

 

“*Di destpêka şewbê de girtîgeh bi awayekî rêk û pêk dihat dezenfektekirin. Lê di demên dawî de ev yek hatiye rawestandin. 

    

* Hêjmara girtîgehên ku malzemeyên dezenfekteyê xistine girtîgehê pir kêm in. 

 

* Li hin girtîgehên girtî şibayekên qawişan pir biçûk in. Ji ber vê yekê gritî nikarin hewayê bistînin.     

 

* Li hin girtîgehan rêveberî bi keyfî girtiyan dernaxin hewşê. 

 

* Hem hewşê digirin û hem jî ava paqij û germ pir kêm didin. 

 

* Li hin girtîgehan ji ber avhewayê ritûbet pir zêde ye û qawîş bi qasî tê xwestin tavê nabînin. 

 

* Li hin girtîgehan xwaringeh bi qasî tê xwestin nayê paqijkirin. Gelek girtî bi hevre li heman xwaringehê xwarin dixwin. 

 

* Li hin girtîgehên vekirî girtî dikevin dora xwarin û qantînê. 

 

 * Li hin girtîgehan rêveberî sabûn, ava cilşoyan û dezenfektanê bê pere li girtîgehan belav dike. Li hin girtîgehan jî ev yek tune ye. 

 

* Malzemeyên ku bê pere belav dike jî pir kêm e û têra tu kesî nake. 

 

* Li hin girtîgehan girtî tenê dema derdikeve hevdîtina telefonê dezenfektayê dikare bikar bîne. 

 

* Li hin girtîgehan dema girtî derdikevin telefonê maskeyan nadin wan. 

 

* Li hin girtîgehan maskeyan li girtiyan belav nakin. Dema girtî dixwaze bi pereyên xwe bistîne jî diyar dikin ku maske tuneye ye. 

 

* Li hin girtîgehan bê pere malzemeyên paqijiyê belav nakin. 

 

* Li Gelek girtîgehan malzemeyên paqijiya tuwaletan nayen belav kirin. 

 

* Serşok qirêj in. 

 

* Hêjmara Lavaboyan pir kêm in. 

 

* Bê navber avê ji ser girtiyan qut dikin. 

 

* Li herêmên avhewa germ be li wan girtîgehan bêtir avê ji ser girtiyan qut dikin. 

 

* Girtî nikarin paqijiya şexsî bikin. 

 

 * Li hin girtîgehan xwarinê kêm û bê qalîte didin girtiyan. 

 

* Li hin girtigehan gramaja nan kêm didin girtiyan. 

 

* Xwarin têra hemû girtiyan nake. 

 

* Girtiyên nikaribin xwarina girtîgehê bixwin, ji bilî wê xwarinek din nadin girtiyan. 

 

* Li qantînê berhem pir buha ne û girtî nikarin ji qantinê bitînin. 

 

* Malzemeyên ku li qantînên girtîgehên girtî tê firotin pir zêde buha ye. 

 

* Her tim malzemeyan li kantinan nafiroşin û dema ji girtiyan re pêwist dibe nikarin bi dest bixin. 

 

* Xwarina diyetê nadin girtiyan. 

 

* Ji bo girtiyên nexweş xwarina bi vitamin  û bi hêz temîn nakin. 

 

 * Ji bo girtiyên nexweş û temenê wan mezin ku di rîskê de ne tedbîran nagirin. 

 

* Li hin girtîgehan bijîşk bi rêk û pêk naçe revîran. 

 

* Li hin girtîgehan nexweşan dernaxin revîran. 

 

* Dema girtî derdikeve revîrê jî nikare hemû dermanan bistîne. 

 

* Li gelek girtîgehan sewqa nexweşxaneyan û dermankirin rawestandine. 

 

* Li hin girtîgehan bi sînor girtîyan sewq dikin. 

 

* Li gel ku bijîşkê revîrê diyar dike ku girtiyê nexweş sewqî nexweşxaneyê bê kirin jî rêveberiya girtîgehê girtiyan sewqî nexweşxaneyan nake. 

 

* Dermankirina girtiyên nexweşê kronîk demek dirêj e nayê kirin. 

 

* Girtiyên diçin nexweşxaneyê jî neçar in 14 rojan di qerantinayê de bêne girtin. 

 

* Girtiyên nexweş ên rewşa wan giran jî dema ji nexweşxaneyê vedigerin di qerantînayê de tên girtin û nikarin bi serê xwe pêdiviyên xwe pêşwazî bikin."