VAN - Ekonomik kriz nedeniyle dükkanlarını kapatma noktasına gelen kadın esnaflar, krizin asıl sebebini iç üretimin olmayışına bağladı. Kadınlar, "Ekonomik kriz oyalama politikalarla çözülmez. Bunun önüne bir an önce geçilmelidir" dedi.  

 

Uzun süredir devam eden ancak son haftalarda giderek derinleşen ekonomik krizin yansımaları da gün be gün kendini hissettiriyor. Ekonomik krizin yansımalarını en fazla hisseden esnaf, ya kepenk kapatma noktasına geliyor ya da zararına satış ile borçlu bir şekilde iflasın eşiğine varıyor. Krizin vurduğu kentlerden biri olan Van da ekonomiyi canlı tutan Rus Pazarı'nda alışveriş yapan insan sayısında büyük bir düşüş olduğu görülürken, esnaf ise durumdan şikayetçi.  

 

‘Küçük esnaf artık direnemiyor’

 

Kumaş satıp terzilik yapan Fatma Kaya, 2 ay öncesine kadar bile dükkanına 5-10 kişinin girdiğini, şimdilerde 1-2 kişinin bile uğramadığını belirtti. Uğrayanlarında evindeki kumaşı getirdiğini dile getiren Fatma, kumaşları da aldıkları fiyattan satmak zorunda kaldıklarını söyledi. Fatma, "Metresini 10 liraya sattığımız kumaşı toptancıya gittiğimizde alamıyoruz. Kullandığımız kumaşların hepsi Dolar üzerinden geliyor. Satamamakla beraber dükkan emeğimiz üzerinden dönmeye başladı. Kazandığımızla kira ve faturaları ödeyemiyoruz. Böyle giderse kapatmak zorunda kalacağız. Çünkü olmuyor. İnsanların alım gücü düşmüş gıdayı almakta zorlanıyor. Geçen yıl bu zamanlar domatesin kilosu 50 kuruştu, bugün 4-5 lira. Açıkçası küçük esnaf artık direnemiyor" diye konuştu.

 

'Krizin sebebi iç üretimin olmayışı'

 

Krizin asıl sebebini iç üretimin olmamasına bağlayan Fatma, dışarıya bağımlı olunduğu için bu duruma gelindiğini vurgulandı. Fatma, iç üretimin önemini ise şu sözlerle özetledi: "Türkiye pamuk üreten hammaddesi bol olan bir ülke. Biz neden Çin'den Dubai'den gelen kumaşları kullanıyoruz? Urfa'da insanlar bahçesine ürün ekerdi. Bahçesine ekmeyen tarlasına ekerdi. Hem mevsiminde ürünleri tüketir hem de mevsim sonrası sebzeleri kurutulurdu. Salça, biber, kurutmalık dolma yapılır, kışa hazırlanırdı, bir kısmı da satılırdı. Bugün bakıldığında yazın sebze almak bile bir külfet haline geldi. İnsanlar ancak yiyebileceklerini aldıkları için kumaşı, giyinmeyi arka plana atıyor. Nasıl ki sermaye tekelleşti, üretim de tekelleşti ve dışarıdan gelmeye başlandı. Bugün yaşadığımız kriz bununla bağlantılıdır." 

 

‘Ekonomik kriz oyalama politikalarla çözülemez’

 

Rus Pazarı'nda terzilik yapan Felek Karabulak da, her gün yapılan zamlardan dolayı artık ev için alışveriş yapamadıklarını söyledi. Felek, "Ben her sabah dükkânımı açıyorum. Akşama kadar sadece 20 TL kazanabiliyorum. İşyerinin ve evin kirasını 3 aydır ödeyemiyorum. Halk çaresiz, ekonomik kriz derinleşiyor. Her gün Dolar yükseliyor. Bunun temel nedeni ise yanlış politikalardır. Dolar daha güçlü ve daha doğru bir politika ile durdurulabilir. Ekonomik kriz oyalama politikalarla çözülmez. Bunun önüne bir an önce geçilmelidir" ifadelerini kullandı. 

 

'Kiramızı bile çıkaramıyoruz'

 

Rus Pazarı'ndaki bir tekstil firmasında çalışan Mihriban Işık ise, Dolar’ın yükselişiyle işlerinin tamamen bittiğini dile getirdi. Mihriban, "Dün ilk satışımızı 16.30'da yaptık. 8 liradan sattığım havluyu 15 liradan satmak zorunda kalıyorum. Gelen müşteriler bu fiyat artışı sebebiyle ürünleri alamıyor. Bu şekilde ne kadar daha devam edebiliriz bilmiyorum.  Giydiğimiz çoraba kadar Dolar üzerinden alıyoruz. Kiramızı bile çıkaramıyoruz. Benim günlük aldığım yevmiyemi bile çıkaramıyor dükkan. Bu duruma geldik" diye konuştu.