Melike Aydın 

 

İZMİR - Kadınların en fazla yer aldığı emek alanlarından biri olan tekstilde küçük atölyeler giderek yok olurken, tekelci fabrikalar kadın emeğinin daha fazla sömürülmesine neden oluyor. 

 

Kadın emeğinin en fazla sömürüldüğü alanlardan biri olan tekstil sektöründe, küçük fason üretim atölyeleri ekonomik krizler sonrasında daha da küçülüyor. Eğitim sisteminin, ekonomik krizlerin ve giderek tekelleşen fabrika sistemlerinin emek alanında yeni ve daha vahşi bir sistemi dayattığını söyleyen atölye sahibi P.A., kadınların daha fazla sömürüleceğine dikkat çekti. 

 

Adını vermek istemeyen P., ham tekstil ürünlerinin ülke içinde üretiminin azalması, sektörün dışa bağımlı olması ve  TL’nin değer kaybetmesiyle küçük üreticilerin zamanla yok olduğunu ve büyük fabrikaların işçileri haline geldiklerini dile getirdi.

 

‘Eğitim sistemi kadını ev içine hapsediyor’

 

Eğitimde 4+4+4 sistemine geçtikten sonra usta işçi bulmakta zorlandığını söyleyen P., çocuk işçiliği ve niteliksiz iş gücünün arttığını vurguladı. Değişen eğitim sistemi ile kız çocuklarının evlere daha çok hapsolduğunu söyleyen P., “Önceden hiç olmazsa aileler zorunlu olarak kızlarını okula gönderiyordu. Zamanla işe de girmelerinin önünü açıyordu. Ama şimdi evden okuyorlar, aile de derhal evlendiriyor kızları. Bu nedenle eskisi kadar kadın çalışan yok. Gelen de evde öğrendiği kadar biliyor hayatı ev içinde hapsoluyor ya da ev eksenli çalışıyor, daha ucuza çalışıyor” dedi.

 

‘Fabrikalar kendi kölelerini üretiyor’

 

Vergi ve sigorta gibi yükümlülüklerin küçük atölyeleri zorladığını kaydeden P., devletin ise büyük şirketlere destek sağladığını söyledi. Fabrikalarla beraber çıraklık sisteminin de yok olduğuna işaret eden P., “Her fabrikanın kendi makinelerini kullanabilen işçileri var. Başka bir fabrikaya gitse sıfırdan başlar. Yani mecbur o fabrika ona ne verirse onu alır, bir nevi kölesi olur. Bir de makinenin parçası gibi sadece bir işi yapabilirler. Oysa burası gibi küçük atölyelerde yerleri süpürme işi ile başlayan bir çırak zaman içinde usta makineci olur, ütü de bilir, pres de bilir” diye anlattı. 

 

‘Devlet kadın emeğinin sömürülmesine vesile oluyor’

 

Fabrikaların maaştan daha fazla mesai ücreti vermesinin özellikle asgari ücret alanların sürekli mesaide kalmasına neden olduğunu dile getiren P., çözüm olarak kooperatifleşmenin ve kendi pazarının oluşturulması gerektiğini vurguladı. P.,  şöyle dedi: “Ticaret odaları büyük esnafın yanında biz kayıtlı olsak da. Sigorta primleri devlet tarafından ödenmeli. Primler yüksek 300-400 TL, düşse herkesi sigortalardık. Hastaneye gidiyoruz, reçete ve muayene için ayrı ayrı ödüyoruz.”

 

https://www.youtube.com/watch?v=gSYEMEqm0h4