AMED – İHD Amed Şubesi, "Çocuk Hakları İhlalleri Raporu'nu" açıkladı. 1 yılda Kürdistan'da 36 çocuğun yaşam hakkının ihlal edildiğinin belirtildiği raporda Kürt sorunun çözümsüzlüğünün çocuk haklarının korunmasında engel olduğu belirtilerek barışçıl çözümü istendi. 

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi, Kasım 2023-Kasım 2024 yılları arasında yaşanan "Çocuk Hakları İhlalleri Raporu'nu" dernek binasında düzenlediği toplantıyla açıkladı. Raporu açıklayan İHD Amed Şubesi Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Avukat Berfin Elçi, Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Sözleşmesi'nin, çocukların haklarını güvence altına almayı amaçlayan uluslararası bir sözleşme olduğunun altını çizdi. 

 

Berfin Elçi, sözleşmenin çocukların yaşamını, gelişimini, ayrım gözetilmemesini, çocuğun yüksek yararının gözetilmesini, çocuk katılımının sağlanmasını temel alan bir sözleşme olduğunu ve 193 ülke tarafından imzalandığını hatırlattı. Ancak sözleşmeyi kabul eden ülkelerin, bunu iç hukuklarına etkin bir şekilde yansıtmadığını söyleyen Berfin Elçi, "Sözleşmenin uygulanıp uygulanmadığını izlemekle yükümlü olan Birleşmiş Milletler Çocuk Hakları Komitesi'nin bu görevini etkin bir şekilde yerine getirmediği de dünya genelindeki çocuk hak ihlallerinden açık bir şekilde anlaşılmaktadır" ifadelerini kullandı. 

 

‘Sözleşmeye baştan şerh koyuldu’

 

Berfin Elçi, Türkiye'nin 1990'da sözleşmeyi imzaladığı ve 1995'te ise yürürlüğe koyduğunu sözleşmenin 17, 18 ve 30'uncu maddelerine çekince koyduğunu anımsattı. Berfin Elçi, Türkiye'nin çekince koyduğu bu maddelerde ise sözleşmenin ortaya çıkmasında etkin rol oynayan "etnik, dini veya dil olarak azınlıklar içinde yer alan çocukların kendi kültüründe büyüme ve gelişme hakkı, dilini ve dinini yaşama ve yaşatma, anadilinde eğitim, ifade özgürlüğü gibi hakların yer aldığını kaydetti. Berfin Elçi, Türkiye'nin bu açıdan sözleşmenin varlık amaçlarının bir kısmına baştan şerh koyduğunun altını çizdi. 

 

‘Kürt sorunu’

 

Kürt sorununun çözümsüzlüğünün ağırlığını yaşayan kesimlerin başında çocukların geldiğini kaydeden Berfin Elçi, "Patlayıcı maddeler, zırhlı araç çarpmaları, kollukça açılan ateş sonucu ölüm ve yaralanmalar, cezaevlerinde anne mahpuslarla beraber yaşayan çocuklar meselesi bu çözümsüzlüğün yalnızca birkaç sonucudur. Bu açıdan insan hakları savunucuları olarak temel insan haklarının ve özel olarak da çocuk haklarının önünde engel olarak duran Kürt meselesinin demokratik ve barışçıl çözümü talebimizi bir kez daha yineliyoruz" ifadelerini kullandı.

 

Çocukları olumsuz etkileyen sorunlar

 

Berfin Elçi, Mereş depreminin, Kürt sorunun çözüme kavuşmamasının, birçok çocuğun anneleriyle cezaevi ortamında olması, yetersiz sağlık imkanları, ‘Yenidoğan Çetesi’ gibi suç örgütlerinin tarafından çocukların hayatının hiçe sayılması, çocuklara yönelik suçlarda adli süreçlerde yaşanan aksaklıkların çocukların yaşam hakları ihlallerinde yargı sistemini sorgulattığını ve çocukların psikolojilerini olumsuz etkilediğini kaydetti. Kayıp çocukların akıbetine dair süreçlerin yeterli düzeyde işletilmediğinin altını çizen Berfin Elçi, çocukların anadillerinde eğitim ve sosyal hayata katılım hakkının istikrarlı bir şekilde yok sayılmaya devam ettiğini söyledi. 

 

İhlaller

 

Düzenledikleri raporun verilerini paylaşan Befin Elçi, Kürdistan kentlerinde, resmi hata/ihmal sonucu 4 çocuğun yaşamını yitirdiğini, 16 çocuğun ise çeşitli şekillerde yaralandığını kaydetti. Elçi, yaşamını yitiren bu 4 çocuktan birinin kolluk görevlilerinin kullandığı aracın çarpması sonucu olduğunu ifade etti. Berfin Elçi, mayın ve çatışma bölgelerinde bırakılan patlayıcıların infilakı sonucu 1 çocuğun yaşamını yitirdiğini, 1'inin ağır yaralandığını kaydetti. 

 

Kürdistan'da kentlerinde 18 çocuğum şüpheli şekilde yaşamını yitirdiğini, en az 1 çocuğun intihar girişimde bulunduğunu aktaran Berfin Elçi, Kürdistan'da aile içi şiddet sonucu en az 9 çocuğun yaşamını yitirdiğini, 1 çocuğun ise yaralandığını belirterek, en az 5 çocuğun da aile içinde cinsel istismara maruz kaldığını ifade etti. 

 

En az 36 çocuğun yaşam hakkı ihlal edildi

 

Toplumsal alanda şiddet sonucu en az 4 çocuğun yaşamını yitirdiğini, 8 çocuğun yaralandığını, en az 48 çocuğun toplumsal alanda cinsel istismar ve saldırıya maruz kaldığını, en az 1 çocuğun alıkonulduğunu söyleyen Berfin Elçin, Kürdistan'da en az 36 çocuğun yaşam hakkının ihlal edildiğini aktardı. 

 

Berfin Elçi, Kürdistan'da en az 81 çocuğun gözaltına alındığını, 21'inin tutuklandığını, bu çocuklardan 2'sinin gözaltında, 10'unun cezaevlerinde, 3'ünün gözaltı merkezleri dışında olmak üzere en az 15 çocuğun işkence ve kötü muameleye maruz kaldığını dile getirdi. 

 

Berfin Elçi, Kürdistan kentlerinde okullarda en az 4 çocuğun ise fiziksel şiddete maruz kaldığını kaydetti.