Rozerin Gültekin

 

İSTANBUL - Ağır tecrit koşulları altında tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan’dan 16 aydır haber alınamıyor. Yapılan başvurulara cevap verilmezken, avukat ve aile görüş hakkı sistematik şekilde verilen görüş cezaları ile engelleniyor.

 

İmralı Yüksek Güvenlikli F Tipi Kapalı Cezaevi'nde ağır tecrit koşulları altında tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan’dan ve diğer isimler Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’tan haber alınamıyor. En son 25 Mart 2021 tarihinde aileleri ile telefon görüşmesi gerçekleştiren PKK Lideri ve 3 isimle görüşmek amacıyla avukatlarının, sivil toplum örgütlerinin ve hukukçuların yaptığı başvuruya yanıt verilmiyor.

 

En son görüşme 25 Mart'ta gerçekleşti

 

İmralı’daki 4 ismin avukatları, her hafta hem kendileri adına, hem de aileler adına görüşme başvurusunda bulunuyor. 25 Mart 2021 tarihinde de Abdullah Öcalan'ın avukatları Faik Özgür Erol, Rezan Sarıca, Cengiz Yürekli ve Serbay Köklü, müvekkillerinin sağlık ve güvenlik koşullarıyla ilgili dijital medyadan yayılan iddialara ilişkin “Acil görüşme” talebiyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’na yeniden başvuruda bulundu. Avukatların başvurularına olumlu yanıt verilmezken, aynı gün Abdullah Öcalan, kardeşi Mehmet Öcalan’la kesintili bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Abdullah Öcalan bu görüşmenin hukuki olmadığını dile getirerek, “Bu hukuki değil, -doğru da değil. Avukatlarımın buraya gelerek benimle görüşme yapmasını istiyorum” diyerek tepki gösterdi.

 

Başvurular cevapsız bırakılıyor

 

25 Mart sonrası Asrın Hukuk Bürosu avukatlarının görüşme için yaptığı başvurulara ne olumlu ne de olumsuz bir yanıt verildi. Avukatların 25 Mart’tan bu yana 196 avukat, 67 de aile ve vasi başvurusuna yanıt verilmedi.

 

AYM’nin ‘Kabul edilemezlik’ kararı

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları İmralı’da tutulan müvekkilleri Ömer Hayri Konar’a verilen disiplin kurulu kararı, varsa buna bağlı İnfaz Hakimliği ve Ağır Ceza Mahkemesi kararları başta olmak üzere verilen kararların dosya örneğinin kendilerine verilmesi, haksız ve hukuka aykırı disiplin cezasının kaldırılması için Aralık ayı içerisinde Bursa İnfaz Hakimliği ve Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvuru yaptı. Avukatların talebi İnfaz Hakimliği, ardından Ağır Ceza Mahkemesi kararıyla reddedildi. Avukatlar müvekkilleri Veysi Aktaş ve Hamili Yıldırım için İnfaz Hakimliği’ne başvurarak aile ziyaretlerinin gerçekleştirilmesini talep etti. Fakat her iki tutsa için yapılan başvurular da reddedildi. Avukatlar kararların hukuka aykırı olduğunu söyleyerek müvekkilleri Hayri, Veysi ve Hamili için Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) başvurdu. 13 Mart tarihinde dosyayı karara bağlayan AYM, 3 kişi hakkında yapılan başvuruya “kabul edilemezlik” kararı verdi.

 

Gerekçesiz disiplin cezası

 

Abdullah Öcalan’a Ocak ayında verilen disiplin cezası avukatlara Mart ayında bildirilirdi. Avukatlara disiplinin cezasının gerekçesine dair bilgilendirme yapılmadı.

 

768 hukukçudan imza kampanyası

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatlarının, İnsan Hakları Derneği Eş Genel Başkanı Eren Keskin’in de içinde olduğu 768 hukukçu Abdullah Öcalan’ın avukatlarıyla görüşme talebinin karşılanmasının bir hukuk devletinin gereği olduğunu söyleyerek imza kampanyası başlattı.

 

CPT göreve çağrıldı 

 

Asrın Hukuk Bürosu, müvekkilleri Abdullah Öcalan’a uygulanan avukat, aile ve telefon görüş yasağının son bulması için Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’ne (CPT) başvuru yaptı. Avukatlar, başvuruda yasakların Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran ayı boyunca sistematik bir şekilde devam ettiğini, durumun anayasa ve uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu belirterek, CPT’yi derhal göreve çağırdı. 

 

AİHM başvurusu

 

Avukatlar, müvekkilleri Veysi Aktaş, Hamili Yıldırım ve Hayri Konar için AYM’ye yaptığı başvurunun, 13 Mart tarihinde AYM tarafından karara bağlanarak başvuruya kabul edilemezlik kararı vermesine karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. 22-24 Eylülde yapılan başvurularda, aile görüş hakkının anayasa ve uluslararası insan hakları sözleşmeleriyle koruma altına alındığına vurgu yapıldı.

 

‘Derhal’ görüşme talebi

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları, Abdullah Öcalan ve 3 isim ile “derhal” görüşme talebiyle Bursa İnfaz Hakimliği’ne başvurdu. Yapılan başvuruda avukatların müvekkillerinden 8 aydır hiçbir haber alamadıklarını, yaşam ve sağlık durumları, tutulma koşulları, hukuki durumlar ve pandemi gibi diğer tedbirlere dair hiçbir bilgiye sahip olmadıklarından mahkemeye haber alamama haline son verilerek avukat ve aile ziyareti kapsamında derhal fiziki temasın sağlanmasını talep etti. Avukatlar ardından, Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü ile Adalet Bakanlığı İnsan Hakları Dairesi Başkanlığı’na da ayrı ayrı başvuruda bulundu.

 

İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na başvuru

 

Asrın avukatları, 2021 Kasım ayında Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu’na başvuruda bulundu. Avukatlar komisyona yaptığı başvuruda müvekkillerinin fiili ve hukuki dayanaktan yoksun idare ve yargı kararlarıyla dış dünyayla temaslarını sağlayacak araçlardan tamamen yoksun bırakıldığına vurgu yaparak, dış dünyayla temaslarını sağlayacak mekanizmaların aynı anda ve sürekli olarak engellenmesinin ulusal ve uluslararası mevzuata aykırı olduğunu ve kötü muamele yasağının ihlalini oluşturduğunu belirtti.

 

İmralı gündemi baro ve STÖ’lere taşındı

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları, Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST), Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), Eşit Haklar İçin İzleme Derneği (ESHİD), Hafıza Merkezi, İnsan Hakları Derneği (İHD), Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), Türk Tabipler Birliği (TTB), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Uluslararası Af Örgütü’ne, Türkiye Barolar Birliği’ne (TBB) ve 28 baroya da başvuru gerçekleştirerek İmralı’da 8 aydır süregelen haber alamama haline son verilmesini istedi. Başvuru yapılan barolar arasında bulunan Diyarbakır Barosu, 24 Kasım’da kendilerine gelen talebin ardından Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulunduklarını duyurdu.

 

2 görüş yasağı

 

PKK Lideri Abdullah Öcalan ile görüşme talebiyle yapılan başvuruların sonucunda, iki görüş yasağı daha verildiği ortaya çıktı. Avukat görüş başvurusunu reddeden Bursa İnfaz Hakimliği, mahkemenin Abdullah Öcalan hakkında 12 Ekim 2021’de verdiği 6 aylık görüş yasağını gerekçe gösterdi. Hakimlik, aile görüşüne dair verdiği ret kararında ise İmralı Ceza İnfaz Kurumu Müdürlüğü’nün Disiplin Kurulu Başkanlığının 18 Ağustos tarihli 3 ay süreyle “Ziyaretçi kabulünden yoksun bırakılma” kararını gerekçe gösterdi. 

 

AK BK’den Türkiye’ye Eylül ayına kadar süre

 

Türkiye’nin, AİHM'in İmralı’ya dair verdiği ihlal kararlarını uygulayıp uygulamadığının denetlenmesi için Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’ne (AK BK) 26 Temmuz 2021’de başvuru yapmıştı. Başvuruyu gündemine alan Komite 3 Aralık günü kararını açıkladı. Komite, “Öcalan-2” kararında halihazırda indirilemez ve inceleme imkanı olmayan müebbet hapis cezasına çarptırılmış olup tutuklu bulunan kişilerin sayısı hakkında bilgi istedi. Komite, Türkiye’yi, genel tedbirlerin uygulanmasında kaydedilen ilerleme hakkında en geç 2022 Eylül ayı sonuna kadar bilgi sunmaya davet etti. 

 

 Kürt siyasetçiler, CPT’ye rapor sundu

 

İmralı Yüksek Güvenlikli F Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecride karşı Avrupa Konseyi (AK) binası önünde nöbet tutan Kürt siyasetçiler de yine tecride karşı hazırladıkları dosyayı 8 Aralık 2021’de CPT’ye teslim etti. Dosyayı teslim alan CPT, konunun takipçisi olduklarını ve aktif çalıştıklarını ileri sürdü.

 

Savcı ve hakimler HSK’ye şikayet edildi

 

Ağırlaştırılmış tecride karşı Asrın Hukuk Bürosu avukatları, 24 Aralık 2021 tarihinde de sorumlu savcı ve hakimler hakkında “görevi kötüye kullanmak suretiyle yasaya aykırı olarak hak kullanımını engellemek” suçundan Hâkimler ve Savcılar Kurulu’na (HSK) şikayette bulundu. 

 

Avukatlardan CPT’ye bilgilendirme

 

Asrın Hukuk Bürosu, müvekkilleri PKK Lideri Abdullah Öcalan ile Hamili Yıldırım, Ömer Hayri Konar ve Veysi Aktaş’tan haber alınmamasına karşı Ocak ayında bilgilendirmede bulunmak amacıyla hazırladığı raporu CPT’ye sundu. Bilgilendirmede avukatların müvekkilleri için talepleri de yer alırken, özellikle 25 Mart 2021’den bu yana süregelen haber alamama durumuna dikkat çekildi ve yaşananlar “işkence ve kötü muamele” olarak tanımlandı.

 

 AYM avukatların başvurusunu reddetti

 

Asrın Hukuk Bürosu’nun tecride karşı girişimlerinden biri de AYM başvurusu olmuştu. Avukatların haber alamadıkları müvekkilleri Abdullah Öcalan ile Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş için Anayasa Mahkemesi’ne (AYM) “tedbir” talebiyle yaptığı başvuru reddedildi. AYM, 12 Ocak'ta verdiği ret kararını 31 Ocak’ta avukatlara tebliğ etti.

 

‘2021 Yılı İmralı Tespit Raporu’ paylaşıldı

 

Asrın Hukuk Bürosu, müvekkillerinin tutulduğu koşullara dair hazırladıkları “2021 Yılı İmralı Tespit Raporu”nu kamuoyu ile paylaştı. Raporda 71 aile ve vasi, 202 de avukat görüş başvurusunun yanıtsız kaldığı bilgisine yer verildi.

 

BM’ye ‘Acil eylem’ çağrısı

 

Avukatlar 3 Şubat’ta ise Birleşmiş Milletler (BM) İşkence Özel Raportörüne “Acil eylem” başvurusunda bulundu. Avukatlar, başvuruda müvekkillerinden 25 Mart’tan bu yana haber alamadıklarını ifade ederken, başvuruda ayrıca CPT’nin daha önce İmralı’ya yaptığı ziyaretler sonucu hazırladığı raporlara da yer verdi. Haber alınamama durumuna ilişkin BM İnsan Hakları Komitesi’nin daha önce verdiği kararlara da atıf yapan avukatlar, BM İşkence Özel Raportörünün harekete geçmesi için “Acil eylem” çağrısında bulundu.

 

Avukatlardan bir kez daha CPT’ye başvurdu

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları, haber alınamama durumuna dair Avrupa İşkencenin Önlenmesi Komitesi’ne (CPT) başvuruda bulunarak, işkence ve kötü muamele uygulamalarının son bulmasını istedi.

 

SPT’ye: Acil harekete geç!

 

Müvekkilleri PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın aile ve avukat ziyaretlerinin engellenmesini Mayıs ayında Birleşmiş Milletler İşkence ve Diğer Zalimane, İnsanlık Dışı veya Aşağılayıcı Muamele veya Cezanın Önlenmesi Alt Komitesi’ne (SPT) de taşıyan avukatlar, “Acil harekete geçme” çağrısında bulundu. Avukatlar, başvuruda müvekkillerinin maddi ve manevi varlıkları konusunda derin endişe taşıdıklarını belirtti.

 

Disiplin cezaları AYM’ye taşındı

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları, müvekkilleri PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın “hukuksuz” disiplin cezalarıyla aile görüş hakkının engellenmesini AYM’ye de taşıdı. Başvuruda, mutlak iletişimsizlik hali olan “incommunicado”’ya dikkat çeken avukatlar, haber alamamanın işkence olduğunu kaydederek, AYM’den aile ve özel hayata saygı hakkının, savunma ve adil yargılanma hakkının ve etkili başvuru yolu hakkının ihlal edildiğinin tespit edilmesini talep etti.

 

6 aylık yeni avukat yasağı

 

Ancak tecride karşı bu başvurular yapılırken, disiplin cezaları da sistematik olarak verilmeye devam edildi. PKK Lideri Abdullah Öcalan’dan, bir yılı aşkındır haber alınmazken, Nisan ayında 6 aylık yeni bir avukat görüş yasağı daha getirildiği öğrenildi.

 

775 avukattan görüşme talebi

 

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Genel Merkezi, Abdullah Öcalan, Veysi Aktaş, Hamili Yıldırım ve Ömer Hayri Konar’a dönük sürdürülen avukat görüş yasağına karşı aralarında kurum temsilcileri ve baro başkanlarının da bulunduğu 29 baroya kayıtlı 775 avukat ile 10-17 Haziran tarihleri arasında avukat ziyareti gerçekleştirmek talebiyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığına başvuruda bulundu.

 

Ceza içinde ceza  

 

Asrın avukatları, 4 isme 3 Şubat 2022’de disiplin cezası iddiasıyla verilen 3 aylık aile görüş yasağının sona ermesinin ardından, aile görüşünün sağlanması talebiyle Bursa İnfaz Hakimliği’ne başvuruda bulundu. Hakimlik avukatların yaptığı başvuruya 8 Haziran tarihinde verdiği yanıtta,  “disiplin cezalarının halen sürdüğü” gerekçesini göstererek, başvuruyu reddetti. Avukatlar, bunun üzerine 15 Haziran’da Bursa 1’inci Ağır Ceza Mahkemesi’ne itirazda bulundu. Yapılan itiraza 23 Haziran günü cevap veren mahkeme, Abdullah Öcalan ve diğer tutuklarla ilgili İmralı Disiplin Kurulu Başkanlığı’nın 31 Mayıs günü 3 aylık yeni bir disiplin cezasının verildiğini gerekçe göstererek, itirazı reddetti.

 

Başvurular sürüyor

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları, her hafta yaptıkları görüşme başvurularını en son 7 Temmuz günü bayramda görüşme talebiyle gerçekleştirdi. PKK Lideri Abdullah Öcalan ile Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş’ın aileleri en son 12 Ağustos 2019 tarihinde bayram görüşü gerçekleştirebildi. Avukatlar ise müvekkilleri Abdullah Öcalan ile en son 8 yıl aradan sonra en son 2-22 Mayıs, 12-18 Haziran ve 7 Ağustos 2019 tarihlerinde görüşebildi.