Gülistan Gülmüş

 

AMED – Amed’in neredeyse her sokağında OHAL uygulamalarını andıran zırhlı araçlar yurttaşları rahatsız ederken, çocuklardaki etkisi “rahatsızlığın” çok ötesine geçiyor. Yurttaşlar bu “manzarayı”, “Şehri cezaevine çevirdiler” diye yorumluyor.

 

Amed, özel savaş politikalarının yoğun işlendiği kentlerin başında geliyor.  Kentteki özel savaş uygulamaları kapsamında en göze çarpan durum ise her yere konuşlandırılan zırhlı araçlar. İlçelerde, mahallelerde, caddelerde, sokaklarda her yerde her an görülmesi mümkün olan zırhlı araçlar birçok açıdan tehlike yaratıyor. Amed’de halk, mevcut olağanüstü hal (OHAL) uygulamalarına karşı kent için “açık cezaevi” değerlendirmesi yapıyor.

 

Zırhlı araçların çocuklara etkisi

 

Zırhlı araçların yapısı ve büyüklüğü çocuklarda korku uyandırıyor. Bu durumun en temel nedenlerinden biri ise daha önce bu kentte ya da başka kentlerde zırhlı aracın çocuk ölümlerine sebep olmasından kaynaklanıyor.  Bununla bağlantılı olarak İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi’nin 2023 yılı Haziran ayında açıkladığı rapora göre son 15 yılda zırhlı araç ile asker ve polislerin kullandığı araçların çarpması sonucu 21'i çocuk toplam 44 kişi yaşamını yitirdi. Yine aynı yılın Ağustos ayında ise Şırnex’te 12 yaşındaki bir çocuk zırhlı araç çarpması sonucu ağır yaralandı. Tüm bunlara şahit olunması ya da medyaya yansıması da çocuklar üzerinde bir travmanın alt yapısını oluşturuyor.

 

Yurttaş kendini özgür hissetmiyor

 

İktidar açısından zırhlı araçların bu kadar fazla olması “güvenlik” gerekçesiyle açıklanırken, durum halk açısından farklı. Konuyu sorduğumuz yurttaşlar, durumdan rahatsız olduklarını ancak ifade özgürlüğü olmadığı için bu konuda konuşamadıklarını vurgularken, kendilerine dönük yasal girişimlerden duydukları endişeyi dile getiriyor. Bizler de yurttaşların zırhlı araç yanlarından geçerken ya da bir eylem-etkinlik alanına getirilen zırhlı araçları gördüklerinde neler hissettiklerini not aldık.

 

‘Şehri cezaevine çevirdiniz’

 

Gün içerisinde sosyal ve genel ihtiyaçlarını karşılamak için dışarıya çıkan yurttaşlar bu görüntüden rahatsız. “Her yer cezaevi gibi oldu, başımızı ne yöne çevirsek oradalar” diyen bir yurttaşın, polislere “Şehri iyice cezaevine çevirdiniz, başımızı nereye çevirsek oradasınız” söylemlerini duyabiliyorsunuz. Başka bir yurttaş durumu dile getirememesini “Ben bu durumdan rahatsız olduğumu bildirsem hakkımda işlem başlatırlar” sözleriyle paylaşırken, bir diğeri de “Bir yerde duyulsa gözaltına alınırım” diyor. Yurttaşların sosyalleşebilecekleri alanlarda sivil olarak dolaşan ve bellerinde silahları ile gezen polisler de yine yurttaşların rahatsız olmasına neden oluyor.