STENBOL – Nivîskar Nuray Sancar di panela HDK'ê ya bi navê "Sosyalîzm Ji nû de" de pêşkêşî kir, got, "Divê jin di têkoşîna xwe de ji bo afirandina cîhanek çêtir ku ew bikaribin tê de baştir bijîn bibin yek. Ev yek jî bi bûyîna beşek ji têkoşîna sosyalîzmê pêkan e. Rizgariya jinan bi bêwatekirina şer û avakirina aştiyê mumkun e."

 

Kongreya Demokratîk a Gelan (HDK) di 8-9'ê Mijdarê de panelek bi navê "Sosyalîzm Ji nû de" li dar xist. Li ser mijarên cûrbecûr nîqaş hatin kirin ku di nav de sernavên wekî "Nêzîkatiyên Rizgariya Jinan di Têkoşîna Sosyalîzmê de", "Dewlet, Demokrasî, Çîn û Nêzîkatiya Sosyalîst", "tecrûbe û Pratîkên Dîrokî yên Demokrasiyê" û "Perspektîfên Damezrîner ji bo Sosyalîzmê" hebûn. Di panelê de gelek caran têkoşîna ji bo rizgariya jinan hat bibîrxistin. 

 

Nivîskar Nuray Sancar  ku li ser  "Perspektîfa Dîrokî"  pêşkêşî kir, ji JÎNNEWSê re li ser rizgariya jinan a sosyalîzmê re axivî.

 

Nuray Sancar, diyar kir ku têkoşîna jinan hêmanek damezrîner a sosyalîzmê ye û got, "Destkeftiyên sosyalîzmê ji bo jinan ji yên welatên din ên demokratîk mezintir bûn. Têkoşîna jinan ji civakê an çîna karker serbixwe derneketiye holê. Ew berhema pêşketinek civakî ye. Heta niha, hem di şert û mercên xebata jinan de û hem jî di têkiliyên wan ên di nav malbatê de gelek guhertin çêbûne. Ya herî girîng, jin wekî hêzek hilberîner têne pênasekirin. Sosyalîzmê ezmûnên xwe yên jiyanî bi beşdariya jinan di pêşkeftina civakî de û pabendbûna wan bi sosyalîzmê re nîşan daye. Gelek jin di civakê de di pozîsyonên pêşengiyê de ne. Ew bûne parêzvanên civakê. Têkoşîna jinan hem li Tirkiyeyê û hem jî li gelek deverên cîhanê bi lez pêş dikeve. Ji ber ku faşizmek nû heye. Geşedanek siyasî heye ku maf û destkeftiyên jinan paşve dixe. Têkoşînên çînî li dijî êrîşan û têkoşîna li dijî pergala baviksalarî bi awayekî zelal nîşan dide ku cîhanek bê zilm, îstismar û şer êdî gengaz e."

 

'Qurbaniyên şer jin in'

 

Nuray Sancar, behsa şerê li Rojhilata Navîn kir û diyar kir ku şer û pevçûnan herî zêde bandor li jinan kiriye.  Nuray Sancar, "Kesên bindest û xizan ew in ku bedela şer bi jiyana xwe didin. Me bi taybetî mirina jin û zarokan pir caran dîtiye. Gelek kes ji malên xwe hatine derxistin. Em bi rewşek pir bi êş re  rû ne. Heta li deverên ku şer tune ye jî gelek jin ji ber sedemên aborî neçar dimînin ku koçberî herêmên din bibin. Cîhan ji bo jinan bi her awayî bûye cihê tundûtûjiyê. Li deverên ku şer tune ye, zextek mezin li ser keda jinan heye. Ev yek li welatê me jî wisa ye. Em li herêmek dijwar dijîn. -Em di cîhanekê de dijîn ku beşek mezin ji Tirkiyeyê muhafezekartir dibe, jin tên terorîzekirin û kuştina jinan zêde dibe. Jin koma herî zêde ji vê rewşê bandor dibin in. Ew rastî êrîşên fizîkî û psîkolojîk tên. Fetihkirina cîhanê ji aliyê hêzên mezin ve bi fetihkirina jinan re mil bi mil pêşve diçe. Ji ber vê yekê, beşa herî mexdûr a vê pêvajoyê jinên karker in.

 

Şertê rizgarbûna jinan

 

Nuray Sancar behsa têkoşîna jinan a li dijî tundûtûjî, şer û komkujiyan kir û wiha dirêjî dayê: "Divê di têkoşîna afirandina cîhanek çêtir de yekîtî hebe ku jin bikaribin baştir bijîn. Bê guman, ev yek tevlibûna wan di têkoşîna sosyalîzmê de ferz dike. Şertê ji bo rizgariya jinan ew e ku şer bêwate bibe û aştî were avakirin. Divê ew têkoşînekê bidin da ku pergalek ava bikin ku çînên serdest nikaribin jinan îstismar bikin û jin bikaribin çarenûsa xwe bi xwe binivîsin. Li pêşiya me 25'ê Mijdarê heye. Tundiya li dijî jinan li Tirkiyeyê bi awayekî berbiçav zêde bûye. Kuştina jinan gelek zêde bûye. Dema ku em li Pakêta 11'emîn pakêta darazê dinêrin, em pratîkek sûcdarkirina zarokan û ferzkirina cezayan li ser wan dibînin. Pirsgirêka pergalê ew e ku zarokan ber bi sûc ve dibe. Wan Sala Malbatê ragihand. Wêneya ku Sala Malbatê nîşan dide, afirandina cîhanek e ku keç di temenê biçûk de tên zewicandin, kur tên şagirtkirin û ji dibistanê tên dûrxistin û jin bi berdewamî tundî li wan tê kirin. Di vê senaryoyê de, tundî di her beşê civakê de xuya dike. Her ku em nêzîkî 25'ê Mijdarê dibin, divê ala têkoşîna li dijî şîdeta dewletê were bilindkirin. Divê jin bi yekbûna bi têkoşîna ji bo pergalek ku ew dikarin çarenûsa xwe diyar bikin 25'ê Mijdarê pêşwazî bikin."