Şehrîban Aslan

 

AMED - Eda Bazencîr bal kişand ser tiryak û fihûşê ya li dijî ciwanan û got, "Her çend tedbîrên teserûfê rê li ber mekanîzmayên ku em dixwazin bicîh bînin bigirin jî, divê em bi rastî rêbazên xwe bi meclîsên taxan re bibînin."

 

Polîtîkayên şerê taybet ên dewletê yên li ser ciwanan, bi taybetî jinên ciwan, li Kurdistanê di salên dawî de zêde bûne. Dewlet bi zanebûn fuhuş û bikaranîna madeyên hişbirê li ser jinên ciwan pêş dixe. Eda Bazencîr, Koordînatora Yekîneya Perwerdehiyê ya Rêveberiya Polîtîkayên Jinan a Yekîtiya Şaredariyên Başûrê Rojhilatê Anatoliyê (GABB), li ser alternatîfên polîtîkayên şerê taybet ên li Kurdistanê axivî.

 

'Tê xwestin pêşî li ciwanên li herêma Kurdistanê bê girtin'

 

Eda Bazencîr bi balkişandina ser raporek dawî ya Jinnewsê wiha got, "Dema ku min rapor xwend, min careke din fêm kir ku çiqas girîng e hûn vê pirsgirêkê çareser dikin. Pir bi qîmet e, ev mijar ji hêla çapemeniyê ve têne destgirtin. Bê guman, em bi salan e li ser polîtîkayên şerê taybet diaxivin. Tê xwestin pêşî li ciwanên li herêma Kurdistanê bê girtin û nehêlin nasnameyek siyasî pêş bixin. Lêbelê, ev di demên dawî de bi girîngî zêde bûye û bûye pirsgirêkek ku em li gelek deveran pê re rû bi rû dimînin. Em bi taybetî haydar in ku jinên ciwan ber bi fuhuşê ve tên kaşkirin, pirsgirêkek cidî ye."

 

'Divê piştgiriya pisporan were peydakirin'

 

Eda Bazencîr diyar kir ku ew dikare ji bo çareserkirina pirsgirêkan pêşniyaran pêşkêş bike, wekî pêşxistina komînên taxan, xurtkirina meclîsên taxan û afirandina cih ji bo taxan da ku polîtîkayên parastin û parastina taxên xwe pêşve bibin. Eda Bazencir tekez kir ku ev pirsgirêk jî hewceyê pisporî û piştgiriya profesyonel in û got, "Bi gotineke din, ev ne tiştek e ku her kes dikare rasterast bike. Ji ber vê yekê, dibe ku ji bo kesên ku di van waran de dixebitin, piştgiriya pisporan were peydakirin. Ew dikarin bi piştgiriya pisporan werin xwedîkirin. Di vî warî de, em dikarin beşdarî tiştên ku ew dikarin bikin, bibin. Ev tişt in ku em dikarin bikin. Em ê hevkariyê bidomînin. Em komxebatan li ser xurtkirina aboriyê, çareserkirina xizaniyê plan dikin û her weha di dawiya mijdarê de komxebatek li ser têkoşîna li dijî şîdeta li dijî jinan plan dikin. Ev mijar in ku di her warî de di rojeva me de ne û ew mijarên ku em nîqaş dikin in."

 

'Mekanîzmayên dewletê bi bingehîn kêm in'

 

Eda Bazencîr axaftina xwe wiha domand: "Dibe ku girîng be ku derî bi derî, mal bi mal bigerin û bi rastî nirxandina tiştên ku dikarin werin kirin bikin. Her wiha girîng e ku encumenên taxan werin xurtkirin û bi gel re li van taxan bicivin da ku çareseriyên gengaz, dibe ku rêbazek an nêzîkatiyek jî were destnîşankirin. Carinan em dikarin atolyeyên weha pêşniyar bikin. Ev bi rastî dikare bibe sedema tengbûna nav cîhên teng. Bê guman, lidarxistina atolyeyan hêja ye, lê xuya dike ku navenda çareseriyê pir caran ew cih bi xwe ye, tax bi xwe ye. Ji ber vê yekê, em bawer dikin ku çareserî li wir e. Ger mekanîzmayên dewletê fonksiyonel bûna, dibe ku em îro ji perspektîfek pir cûda li ser vê yekê nîqaş bikin. Jin, nemaze yên ku zarokên wan bi madeyên hişberê ve girêdayî ne, ji ber zehmetiyên ku ew pê re rû bi rû dimînin ewqas bêçare ne û mekanîzmayên dewletê di her warî de nebaş û bêfonksiyon in."

 

Divê em rêbazên xwe bibînin

 

Eda Bazencîr wiha dewam kir:"Wek hikûmetên herêmî yên îro, tedbîrên teserûfê bi rastî astengiyeke girîng ji bo her gaveke ku em dixwazin bavêjin çêdikin. Mînak, heke şaredariyek bêje ku ew ê li vê taxê navendeke rehabîlîtasyonê ava bike û xebateke wisa bike, tedbîrên teserûfê dê bibin asteng. Hûn nekarin karkeran bigirin. Hûn nekarin materyalan bikirin. Ji ber vê yekê, destên me di vê gavê de girêdayî ne. Bê guman, ji ber ku rewş ev e, ez behsa bêçalak rûniştin û temaşekirinê nakim. Ger ev nexebite û heke ev mekanîzma wekî astengiyan berdewam bikin, em bi rastî neçar in ku rêbazên xwe bi rêya encumenên taxan bibînin. Li dijî şerê taybet divê em rêbazên xwe bibînin."