“Yaşam kuran kadın enerjisi, bilgisi ve bilimi; kötülük, kırım ve ölüm saçan ruhsuz, ahlaksız, estetik olmayan mekanik bilim anlayış ve uygulamalarıyla mücadele içinde kadın devriminin sosyolojik özüne güç katar, birlikte xwebûn olmanın kilometre taşlarını döşer.”

 

Hüsna Emek

 

Tarih, toplum, yaşam, direniş bilgisini açığa çıkarma, kadın ve toplum bilgisine dönüştürme arayışı kadın bilgisi ve bilimine yön vermektedir. Toplumdan ve kadından öğrenme yöntemi, karşılıklı birbirini etkileyen, oluşturan, olgunlaştıran bir yaşam akademisine dönüşmektedir. Jineolojî mekânları akademiler, araştırma merkezleri, eğitim alanları özgür yaşam ve bilim akademileri işlevi görür. Özgürlük, direniş ve yaşam bilgisini sentezleyen oluşum mekânlarıdır. Bilgi, kadının yaşam ve çalışma mekânlarında, toplumsal yaşam alanlarında, bilincin ve eylemin gücüyle şekillenmekte, tarihsel kökleriyle buluşan bilinç çalışmalarına, paylaşımlarına konu olmaktadır.

 

Özgür yaşama atılan adımlar 

 

Dağdaki bir ağaç altı, su kenarı, şikeft, şehir ve köydeki bir komün evi, bahçe, akademi, bir kurum kadın bilgisinin özgürlük sosyolojisini ördüğü mekâna dönüşür. Rojava’da kadın köyü Jinwar, kadının özgür yaşam ve toplum bilgisiyle yeniden buluşmasını, iradeleşmesini sağlayarak özgür yaşama atılan adımların güçlendiği bir mekâna dönüşür. Erkek egemen zihniyetin ruh ve beden işgalini aşarak yaşamı, kişiliği ve emeği hakkında karar gücü olma tecrübesini biriktirme yeridir. Jineolojî çalışmalarına gönülden katılarak özgürlük sosyolojisinin inşasında yer edinen ve IŞİD saldırısında yaşamını kaybeden Jineolojî Akademisi’den Malda Kuse adına düzenlenen Xwebûn kampları genç kadınların xwebun adımlarını güçlendirme ortamıdır. Jineolojî ile kendini tanıma, bilme, erkek egemen sistemin inkâr ve asimilasyonunu bilince çıkarma ve özsavunma bilincini kazanmaya hizmet eder. Kapitalist modernite kültürüne karşı kök-öz kültüre dayanan devrim kültüründen beslenmenin yol ve yöntemleri aranır. Pozitivist bilim eleştirisini pratikte aşma iddiasını ortaya koyan Rojava Üniversitesi Jineolojî Fakültesi-Bölümü ile toplum ve kadın bilimi olma, gücünü toparlama ve yaşam kaynağına dönüşme gerçekleşmektedir. Maxmur ve Rojava’da liselerde görülen jineolojî dersleri ile devlet ve iktidara bulaşmayan toplum bilgisinin insanın anlam dünyasını zenginleştiren deneyimi harmanlanır.

 

Topluma öncülük eden kadın emeği 

 

Kürdistan’ın değişik bölgelerindeki atölyelerde, dünyanın çeşitli yerlerinden kadınların bilgi ve deneyimlerinin buluştuğu dergide jineolojîk bilgi, özgürlük sosyolojisi işlenmektedir. Dergi etrafında kadın ortak aklı ile sosyal bilimin krizi, pozitivist bilimciliğin yarattığı soykırım-kırım deşifre edilerek özgür düşünme, irade ve eylemin olanakları, yol ve yöntemleri keşfedilmektedir. Atölyelerde kültürden cinselliğe, doğal tıptan ekonomiye, siyasette kadın bilinci ve devrimine katkı sunacak konulara dönük kadın sinerjisini ortaya çıkaran yoğunlaşmalar, özgür düşünme ve tartışmaya cesaret alanları yaratılır. Jineolojî ve sanat ilişkisini ortaya koyan sempozyum, sergi, şarkılarla bilimin şiirsel yaşam dili ve yöntemini geliştirme denemeleri yapılmaktadır. Kadın kütüphane çalışmaları ile Kürdistan kadınlarının düşünsel, sanatsal, emeğe dayalı üretimlerinin yitip gitmemesi, bir kadın hafızasının oluşması ve korunmasını amaçlayan arayışlar öne çıkar. Ulusal kültürü, kadın kültürünü geliştirme, zenginleştirme, paylaşma çabası topluma öncülük eden kadın emeği, direnişi ve eylemini görünür kılar.

 

Konfederal sistemin örülmesi 

 

Kadın devrimi, direnişi ve devrimin komünal kültürünü değişik coğrafyalardan kadınlar ve kültürler ile buluşturan Andrea Wolf Enstitüsü, dünya devrim deneyimini sentezler. Rojava kadın devrimi deneyimini dünya devrimleri ve kadın özgürlük mücadeleleri ile buluşturur. Avrupa kadın gerçeğini, modernite kültürü ve liberalizmin irade kırıcı sahte özgürlük anlayışını sorgulayan ve aşan bir devrim laboratuvarı işlevi görür. Jineolojî Akademisi sosyolojik analizler ışığında kadın tarihi, emeği, direniş ve örgütlenmesini açığa çıkararak toplum biliminin gücüne kavuşur. Kadın konfederal sistemini ören, toplumsallaştıran bilgi ve tecrübenin tarihi ve güncel boyutlarına kafa yorar. Jineolojî Akademisi etrafında toplum, yaşam ve kadın bilgisini, kültürünü, direnişini, kölelik-özgürlük gerçeğini kolektif akıl ve üretimle araştıran, kitaplaştıran, basın ve yayın organlarında yazıları, tartışmalarıyla ören bir toplumsal akıl ve duygu dünyası gelişmektedir.

 

Bilginin gücü 

 

Avrupa’da yaygın yapılan Jineolojî eğitim kampları, kadın kimliğini ve toplumsallığını keşfetme, erkeği öldürme ve özgür eşyaşam kuramı etrafında liberalizmin cinsiyetçi oyunlarını boşa çıkarma ihtiyacına cevap veren tartışmalar yürütür. Bireyci özgürlük anlayışının dipsiz kuyularına çekilen, hiçleştirilen bireyin anlam ve yaşam gücünü yakalama ısrarı öne çıkar. Latin Amerika’nın toplumsal kültürüyle ve direnişiyle sentezlenen jineolojî buluşmaları, eğitimleri, tartışmaları kadın toplumsallığını yakınlaştıran, hisseden duyarlılığını canlandırır. Kürdistan’dan Latin Amerika’ya uzanan jineolojî köprüleri örülerek toplumsal bilginin ve direnişin gücünün keşfine koyulan hummalı tartışmalar, kararlaşmalar gelişir. Toplumsallık, direniş ve devrim enerjisini sentezleyen, bilinç ve eylem gücüne dönüştüren yaşam biliminin dili ve eyleminin renkliliğini, zenginliğini ortaya koyan bir akademileşme örneği ortaya çıkmaktadır. Çok yönlü, seçenekli düşünme, üretme ve yapma bilgisinin gücü açığa çıkmaktadır.

 

Kolektif bilgi paylaşımı 

 

Jineolojînin akademik mekânları kariyeri, bireyi öne çıkaran, metalaşan-metalaştıran bilgi değil, birey ve toplumu iyi ve güzel yaşama yönelten, kendi olmanın yol ve yöntemlerine kafa yorduran kolektif bilgi paylaşımına dayanır. En önemli ilke birinin sadece düşünce ürettiği, perspektif sunduğu özne, diğerinin ise dinleyen, bilgilenen, özbilgiden yoksun nesne durumuna asla sokulmamasıdır. Doğanın bir hareketlenmesinden, bir çocuktan, yaşlıdan, fiziksel engelliden, sistemin küçümsediği ve dışladığı herkesten ve her kesimden öğrenme, aydınlanma toplumsal bilginin üretimi ve paylaşımına yön vermektedir. Bilimin ahlaki ve felsefik temellerini yeniden ören, canlı ve sözlü tarih anlatımını önemseyen, üretenin öz bilgisini paylaştığı zeminleri çoğaltan mütevazı çabalar verilmektedir. Varlığı ve özgürlüğünü savunma bilgisi ve deneyimi başta olmak üzere yaşamın her alanında üretilen, yaşamı güçlendiren, toplumu, kadını örgütlü, bilinçli kılan bilginin kutsandığı özgürlük mekânları yaratılmaktadır. Kadının özgür düşündüğü, tartıştığı, deneyimlerini paylaştığı ve toplumsal gücünün farkına vardığı her mekân jineolojîk bilginin üretildiği yerdir. Toplumsal irade ve yönetimi, özgür eşyaşamı güçlendiren, yapılandıran bilgiyi yaşam kaynağına dönüştürmektedir.

 

Nakışların neolitik kültürü taşımadaki rolü

 

Kadın bilgisinin paylaşımında ve üretiminde yaşamı, toplumu, kadını ilgilendiren tüm yaşam alanları aynı düzeyde etkidir. Bir türküde dile gelen sanat üretimi, kadının bedenine işlenen nakışların neolitik kültürü taşımada oynadığı rol, bir ağaç ekimi, bahçe bakımı, evi ve ülkeyi yönetme bilgisi birbirini tamamlar. Ekonomiden ekolojiye, demokratik zihniyet, yaşam ve yönetimin gelişiminde bütün etkinlikler, eylemler, fikir ve pratik adımlar aynı düzeyde etkilidir. Komünal bilgi, üretim ve paylaşımın kaynağını oluştururlar. Bir halayın hikayesi, bir destanın güncellenmesi, yaşamın tüm ayrıntılarını ören öz yaşam bilgisinin anlamlaşması ve yaşamsallaşmasında jineolojîk bilgi zenginlik ve yaratıcılık kaynağıdır.

 

Birlikte xwebûn olma

 

Pozitivist bilimin anlam ve yaşam kıyıcılığına karşı jineolojînin kadından, toplumdan, doğadan, tarihten süzülüp gelen anlam ve yaşam gücü kazandıran bilgisi hayati bir rol oynar. Biri itaate, köleliğe, devlet ve iktidara bağlar; diğeri özgürlüğe, iradeleşmeye, güzelleşmeye, kadına ve topluma akar. Bu karşılıklı akış, diyalektik bir uyum içinde anlam bilimi olarak şekillenen jineolojînin öz bilgisine kaynaklık eder. Yaşam kuran kadın enerjisi, bilgisi ve bilimi; kötülük, kırım ve ölüm saçan ruhsuz, ahlaksız, estetik olmayan mekanik bilim anlayış ve uygulamalarıyla mücadele içinde kadın devriminin sosyolojik özüne güç katar, birlikte xwebûn olmanın kilometre taşlarını döşer. Yaşam ve toplum olmazsa insanlaşma, doğa tükeneceğine göre tüketmeyen, yaşatan bilginin peşinden aşkla, sevgiyle koşmak gerekir. Güçlü bir koşucu olma donanımına kavuşturan dengeli, uyumlu, dönüştürücü diyalektik bilgi; tamamlayan, yaşatan bilgidir.