ANKARA - Cezaevlerinde yaşanan hak ihlali ve işkenceleri Meclis gündemine taşıyan HDP’li Dersim Dağ, Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’a, “Efrînli yurttaşların cezaevinde tutulmasının hukuki gerekçesi nedir” diye sordu.

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Diyarbakır Milletvekili Dersim Dağ, Hatay Yayladağı T Tipi Kapalı, Malatya Akçadağ T Tipi ve Çorum L Tipi cezaevlerinde yaşanan hak ihlallerine ilişkin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın yanıtlaması istemiyle Meclis Başkanlığı’na soru önergesi sundu.

 

Süngerli oda

 

Malatya Akçadağ T Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutulan Musa Külter’in oda araması sırasında gardiyanların eşyalarını dağıtmasına karşı çıktığı için darp edildiği belirtilen önergede, “Duruma sözlü tepki gösteren Musa Külter, ağır hakaretlere uğradıktan sonra süngerli odaya götürülerek darp edildi. Süngerli odada çırılçıplak bırakılan Külter, gardiyanların cinsiyetçi küfürlerine maruz kalmakla beraber 3 saat boyunca şiddete uğradı” denildi.

 

Efrînli tutsaklara işkence

 

Urfa 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi'nden 4 Mart'ta Çorum L Tipi Kapalı Cezaevi'ne sevk edilen Ramazan Turan ile Selman Büyüktop’un çıplak arama işkencesine maruz kaldıkları ve ağır şekilde darp edildikleri kaydedilen önergede, İHD’nin yayınladığı rapor doğrultusunda Hatay Yayladağı T Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutulan Efrînli tutsaklara hak ihlallerinin yaşandığı da vurgulandı. Önergede, “Tutukluların, itirazları ve savunmalarının dikkate alınmadığı, bu haliyle adil yargılanma ve savunma haklarının ihlal edildiğine yer verildi. Raporda, tutukluların ciddi sağlık sorunları yaşadığı, tutukluların yaşadığı korku nedeniyle cezaevi idaresine başvuramadığı, tutukluların sağlık haklarının ihlal edildiği, insanlık onuru ile bağdaşmayacak şekilde işkence ve kötü muamele yasağının ihlal edildiği, tutuklular hakkında ceza hukuku açısından derhal soruşturma başlatılması gerektiği belirtildi” ifadeleri kullanıldı.

 

Cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri ve işkenceye yönelik Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’a yanıtlaması üzere şu sorular yöneltildi:

 

“* Malatya Akçadağ T Tipi Kapalı Cezaevi'nde tutulan Musa Külter'in iddialarından haberdar mısınız? Cezaevi yönetimi denetlenmekte midir? İddialara ilişkin herhangi bir soruşturma açılacak mıdır?

 

* Tutukluların süngerli odaya götürülmesindeki amaç nedir? Süngerli odada tutuklulara işkence mi edilmektedir? İşkence yapan gardiyanlar hakkında soruşturma açılacak mıdır?

 

* TCK m.94’te düzenlenen ‘işkence suçu’na vücut verildiği açıkça gözlemlenmektedir. Bakanlığınız tarafından ‘işkence suçu’ kapsamında kaç cezaevi görevlisi cezalandırılmıştır?

 

* 2021 yılında Türkiye Cezaevlerinde işkence ve kötü muameleye uğradığı iddiasıyla Bakanlığınıza başvuran mahpus sayısı kaçtır? İşkence ve kötü muamele uyguladığı gerekçesiyle hakkında işlem yapılan kamu görevlisi sayısı kaçtır? Bu kamu görevlileri hakkında hangi işlemler yapılmıştır?

 

* Cezaevlerindeki kötü muamele ve işkencenin son bulmasını sağlamaya yönelik herhangi bir çalışmanız mevcut mudur? Varsa bu çalışmalar nelerdir?

 

* Ramazan Turan ve Selman Büyüktop adlı mahpusların Urfa 1 Nolu T Tipi Kapalı Cezaevi'nden Çorum L Tipi Kapalı Cezaevi'ne sevk edilmelerinin hukuki gerekçesi nedir? Mahpusların ailelerine bilgi verilmemesinin sebebi nedir?

 

* Mahpusların sevk edildiği sırada çıplak arama gibi onur kırıcı bir uygulamadan geçirilmesinin hukuki sebebi nedir?

 

* Mahpusları darp eden, ayakkabılarıyla mahpusların yüzüne basan ve işkence eden gardiyan ve görevlilere soruşturma açılmış mıdır? Açılmamışsa açılacak mıdır? Gardiyanların mahpuslara yönelik saldırıları bakanlığınız tarafından denetlenmekte midir?

 

* Cezaevleri arasında yapılan nakiller, hangi kriterlere göre yapılmaktadır? Örneğin yargılandığı mahkeme ile ikametgâhı da Malatya olan bir hükümlünün Çorum veya başka uzak bir cezaevine nakil olmasının gerekçesi nedir?

 

* Son üç yıl içerisinde bölge cezaevlerinden Karadeniz, İç Anadolu, Ege ve Marmara Bölgesinde bulunan cezaevlerine nakledilen mahpus sayısı kaçtır?

 

* Aileler bugüne kadar defalarca çocuklarının ailelerine yakın cezaevlerinde kalmaları için adli makamlara dava açmış olmalarına rağmen bu davaların büyük bir kısmının sonuçsuz kalması bu uygulamanın bir devlet politikası olduğu sonucunu doğurmaz mı? Aksi halde mevcut kanunlar çerçevesinde cezaevi yönetimi suç işlemiş sayılmıyor mu?

 

* Özellikle son yıllarda artış gösteren sevkler ve yarattığı mağduriyet ile ilgili bakanlığınızın herhangi bir çalışması var mıdır? Cezaevleri hukukuna aykırı davranan cezaevi yönetimlerine gerekli cezalar verilecek midir?

 

* Hatay Yayladağı T Tipi Kapalı Cezaevi’nde Efrînli tutukluların yaşadığı hak ihlallerinden haberdar mısınız? Yaşanan hak ihlallerine ilişkin herhangi bir soruşturma açılmış mıdır? Açılmamışsa, açılacak mıdır?

 

* İnsan Hakları Derneği'nin Hatay Yayladağı T Tipi Kapalı Cezaevi'ndeki hak ihlallerini yayımladığı raporda ismi geçen mahpusların tedavisi yapılacak mıdır? Mahpusların tedavi hakkının engellenmesi hukuka aykırı değil midir?

 

* ÖSO militanlarının ifadeleri doğrultusunda cezaevinde tutulan Efrînli mahpusların savunma hakkının ihlal edildiğine dair iddialara ilişkin açıklama yapacak mısınız? Efrînli yurttaşların cezaevinde tutulmasının hukuki gerekçesi nedir?

 

*Bakanlığınız ÖSO adlı oluşumu nasıl görmektedir? ÖSO militanlarının ifadelerinin bakanlığınızca bağlayıcı olmasının hukuki sebepleri nelerdir?”