Kürt yazar, gazeteci, eleştirmen Evrim Alataş, 13 yıl önce bugün yaşamını yitirdi.

 

Meletî’nin (Malatya) Akçadağ ilçesine bağlı Gölpınar köyünde 15 Nisan 1976 tarihinde dünyaya gelen Evrim Alataş, 1994 yılında gazeteciliğe başladı. Sırasıyla Yeni Politika, Demokrasi, Özgür Bakış, Ülkede Özgür Gündem gibi gazetelerde muhabir ve sonrasında da editör olarak görev aldı. Birçok gazete ve dergide köşe yazarlığı da yapan Evrim, Taraf gazetesinde ise "Kürtler Vadisi" isimli köşesinde yazılar yazdı. Okurlarına Kürt sorununu ironik ve mizahi bir dil kullanarak aktardı. 

 

Mayoz Bölünme Hikayeleri ve Her Dağın Gölgesi Deniz’e Düşer adlı kitaplarının yanı sıra “Min Dît” isimli filmin senaryosunu yazdı Evrim. Diyarbakır sokaklarının nabzını gazete satırlarına taşıyan Evrim’in adı Diyarbakır’da bir caddeye de verildi. 

 

Tarihte bugün yaşanan kimi gelişmeler şöyle:

 

1923: Judo eğitimi alan ilk kadınlardan olan ve judo sanatının en yüksek derecesini kazanan ilk kadın Keiko Fukuda doğdu. Judonun yaratıcısı Jigoro Kano’nun kadın öğrenciler için açtığı sınıfın ilk öğrencilerindendi. Babası olmadığı için amcası hayatını denetliyordu ve judo eğitimi almasını engelliyordu. O boyun eğmedi. 1953'te dünyanın en kıdemli kadın judocusu oldu. Beşinci derece siyah kuşak ile ödüllendirilen Keiko, 1966'da Amerika Birleşik Devletleri'ne taşındı ve yıllarca öğretmenlik yapacağı judo kulübünü açtı.

 

Keiko judoya başladığında, Kodokan kadınlar için yalnızca 5 siyah kuşak derecesi tanımlamıştı. Erkekler için ise 10 derece vardı. Keiko’nun başarısı, judonun kurucusu Kodokan üzerinde büyük basınç oluşturdu. Kadınların derecelendirmesini değiştirmek zorunda kaldı. Keiko’nun beşinci dereceden altıya geçmesi tam 29 yıl sürdü. Kodokan baskılara fazla direnemedi ve Keiko bir süre sonra 9’uncu dereceye atladı. Kodokan’ın ona 10’uncu dereceyi vermeme ısrarını federasyon bozdu. Uluslararası Judo Federasyonu onu 10’uncu derece ile onurlandırdı. Bu dereceye yükselen ilk kadın oldu. Keiko 2013’te yaşamını yitirdiğinde pek çok ödülün sahibiydi.  

 

1927: Britanya Kabinesi kadınlara tam oy hakkı sağlamak için anlaştı. 30 yaşından büyük ve belirli bir geliri olan kadınların oy kullanabildiği Britanya’da, tüm kadınlar için oy kullanma hakkı konusunda anlaşma sağlandı. Bu anlaşma üzerine 1928’de kadınların tamamı seçme ve seçilme hakkı kazandı. 

 

1951: Türk Kadınlar Birliği, Medeni Kanunu tartıştıran bir panel düzenledi. Panelde erkeğin “aile reisi” olması, kadının ömür boyunca erkek soyadlarıyla yaşamak zorunda oluşu ve buna benzer egemen yasalar sorgulandı, bu yasalara karşı başkaldırı çağrısı yapıldı. Bu panel, Medeni Kanun’un eleştirildiği ilk panel olarak biliniyor.

 

2004: Uçan Süpürge, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ndeki tüm vekillere Birleşmiş Milletler'in bütün dünya parlamentoları için hazırladığı "Kadın Hakları El Kitabını” dağıttı.

 

2006: Danıştay, Türk Petrolleri Anonim Ortaklığı’nın (TPAO) iş ilanlarında ayrımcılık yaptığına hükmetti. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB), TPAO’nun mühendis kadrolarına yapılacak atamalar için kullandığı “cinsiyeti: erkek olmak” ibaresinin iptali için dava açmıştı. 33 meslek grubundan 23'ü için ileri sürülen "cinsiyeti erkek olmak" şartı Danıştay tarafından ayrımcılık olarak değerlendirildi.  

 

Danıştay üyeleri ayrımcılığın Türkiye’nin kendi yasalarıyla ve imzaladığı uluslararası yasalarla bağdaşmadığına oybirliğiyle karar verdi. 

 

2007: Ankara’da Sudan Büyükelçiliği önünde eylem yapan kadınlar, 22 yaşındaki Sadia Idriss Fadul ve 23 yaşındaki Amouna Abdallah Daldoum hakkındaki recm kararının infazının durdurulmasını istedi.

 

2008: İtalyan sanatçı Pippa Bacca’nın faili yakalandı. Fail, Pippa’yı katlettiğini itiraf etti. Savaşan ülkeleri protesto etmek için İtalya'dan yola çıkan Pippa Bacca, eylemi için otostopla ülke ülke geziyordu. Filistin'e geçmek için Türkiye'ye uğramıştı. Pippa 31 Mart’ta kaybolmuştu. Failin itirafı üzerine Pippa, Kocaeli’nin Gebze ilçesi Tavşanlı köyü yakınlarındaki ormanlık alanda bulundu. 

 

2018: İstanbul Beykoz'da Ahmet Y. (69) isimli erkek, oğlunun eşi olan Esma Y.'yi sistematik cinsel saldırıya maruz bıraktı. Bunun üzerine Esma, 6 Şubat 2018 günü özsavunma hakkını kullanarak Ahmet Y.’yi ağır yaraladı. Ahmet Y. kaldırıldığı hastanede yaşamını yitirdi. Anadolu 4’üncü Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanan Esma, beraat etti.