HABER MERKEZİ - KA.DER’in Cumhuriyet tarihi boyunca kadın milletvekili çıkarmadığını açıkladığı 20 ili, siyasi partiler çok da dikkate almadı. Bir tek Yeşil Sol Parti 20 ilin 17'sinde kadın aday göstererek farkını  ortaya koydu.  

 

Cumhurbaşkanlığı ve 28’inci Dönem Genel Seçimlere az biz süre kala siyasi partilerin aday listeleri dün itibari ile Yüksek Seçim Kurulu’na (YSK) sunuldu. AKP, MHP, CHP, İYİ Parti ve Yeşil Sol Parti’nin gösterdiği adayların 700’ünü kadın adaylar oluşturuyor. Bu rakam 600 koltuklu Meclis göz önüne alındığında küçük bir yüzdeliği oluşturuyor. 

 

Özellikle kadın örgütleri, siyasi partilere listeler oluşturulduğu dönemde çağrılarda bulunmuş ve kadın erkek eşitliğine dikkat edilmesi yönünde telkinde bulunmuştu. 

 

20 ilden hiç kadın vekil çıkmadı 

 

Siyasi partileri yakın markajına alan Kadın Adayları Destekleme Derneği (KA.DER), Cumhuriyet tarihi boyunca 20 ilde kadın milletvekili çıkmadığını duyurmuş ve “Olmadı Türkiye” adlı kampanya başlatmıştı. Bu illeri Semsûr, Erdexan, Artvin, Bayburt, Burdur, Erzîngan, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Karaman, Kilis, Kırıkkale, Kırklareli, Kırşehir, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Rize, Sinop ve Yozgat olarak açıklayan dernek, siyasi partilerden 28’inci Dönem Genel Seçimleri için bu şehirlere kadın aday noktasında ağırlık verilmesini ve seçilebilecek sıradan gösterilmeleri çağrısında bulunmuştu. 

 

IPU ve UN Woman verilerinde Türkiye en arka sıralarda 

 

Cumhuriyet tarihi boyunca Meclis’te kadın erkek eşitliği sağlanmazken, 2018 seçimlerinden sonra ülke çapında Meclis’e giren kadın milletvekillerinin oranı yalnızca yüzde 17,2 oldu. Inter-Parliamentary Union (IPU) (Parlamentolar Arası Birlik ve UN Woman (Birleşmiş Milletler Kadın Birimi) ortaklığında Women in Power 2023 verilerine göre Türkiye Bakanlar Kurulu kadın temsilinde 195 ülke içinden 173’üncü sırada, Parlamento Kadın Temsilinde ise 186 ülke arasında 132’nci sırada yer alıyor. 

 

Bu veriler ışığında KA.DER’in uyarı yaptığı iller için siyasi partilerin listelerini nasıl şekillendirdiklerini derledik. 

 

AKP 20 ilden 4’ünde aday çıkardı

 

İlk olarak AKP’nin bu 20 il çıkan çıkardığı tabloya bakıyoruz. Ortaya çıkan tabloda AKP’nin bu uyarıyı hiç dikkate almadığı ve 20 ilden yalnızca 4’ünde kadın aday çıkardığı görülüyor. Bu illerden de yalnızca Osmaniye’de birinci sırayı kadın adaya ayırdı. Yani diğer üç illerde ise kadın adaylar seçilmeyecekleri sıralarda yer buldu. 

 

MHP 8 ilde aday gösterdi ama…

 

MHP’nin listesine bakıldığında ise AKP’nin aksine 20 il arasında 8’inde kadın aday gösterdi. Fakat MHP’nin listesinde yalnızca Kırklareli ve Nevşehir’de kadınlar ilk sırada aday gösterildi. Diğer 6 ilde kadınlar seçilemeyecekleri sıralarda aday gösterildi. 

 

CHP’de durumlar farksız değil

 

Millet İttifakı listelerine bakıldığında da durum pek farklı değil. CHP 20 il arasında 7 ilde kadın aday gösterdi. CHP listesinde Osmaniye ve Giresun’da kadın adaylar ilk sırada yer bulurken, 5 ilde de kadınlar seçilemeyecekleri sıralarda aday gösterildi. 

 

İYİ Parti 9 ilde aday gösterdi

 

Millet İttifakı’nın diğer ortağı İYİ Parti bu partiler arasında kötünün iyisi durumunda. İYİ Parti 20 il içinde 9 ilde kadın adaylara yer verdi. Giresun, Karabük ve Osmaniye’de kadın adaylar ilk sırada kendine yer bulurken, 6 ilde ise kadın adaylar seçilmeyecek sıralara yerleştirildi. 

 

Yeşil Sol’dan 17 ilde aday gösterdi

 

Listelerde KA.DER’i en fazla dikkate alan parti ise Yeşil Sol Parti oldu. Yeşil Sol Parti 20 ilden 17’sinde kadın aday gösterdi. Artvin, Burdur, Gümüşhane, Karaman, Kırklareli, Niğde, Osmaniye, Rize ve Sinop’ta kadın adaylar ilk sırada yer aldı. Diğer kalan illerde kadınlar ikinci ve üçüncü sıralarda yer bulabildi. 

 

Beş partinin listesinde Bayburt’ta kadın aday yok 

 

Beş partinin listelerinde KA.DER’in dikkat çektiği 20 il arasında yer alan Bayburt hiç kadın aday gösterilmeyen il oldu.