ANKARA - HDP’li Züleyha Gülüm, İstanbul Sözleşmesi eylemine katıldıkları için haklarında sınır dışı kararı verilen ve bir aydır Aydın Geri Gönderme Merkezi’nde tutulan 4 İranlı mültecinin yaşadıklarını Meclis gündemine taşıdı. 

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) İstanbul Milletvekili Züleyha Gülüm, Denizli’de “İstanbul Sözleşmesi’nden vazgeçmiyoruz” eylemine katıldıkları için gözaltına alınan ve haklarında sınır dışı kararı verilen İranlı 4 mültecinin durumunu Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’a sordu. Züleyha, konuya dair Meclis Başkanlığı’na Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın yanıtlaması istemiyle soru önergesi sundu. 

 

‘Gözaltında işkence gördüler’

 

Önergede mülteciler hakkında basında yer alan haberlere işaret edilerek, “İranlı dört mülteci Esmaeil Fattahi, Leili Faraji, Zeinab Sahafi ve Pourakbari Kermani  5 Nisan 2021 tarihinde gözaltına alınmış ve 6 Nisan 2021’de mültecilerin hakkında  sınır dışı kararı verilmişti. Denizli Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğü’nde  ‘kamu düzenini bozmak’  ve ‘kanuna aykırı eyleme katılmak’ iddiasıyla tutulan mülteciler gözaltına alındıkları sırada işkence gördüklerini belirtmişlerdi. Bir ayı aşkın süredir Aydın Geri Gönderme Merkezi’nde idari gözetim altında tutulan İranlı mülteciler koşullarının her geçen gün daha çok ağırlaştığını, koğuşların kalabalıklaştığını, sağlık problemleri yaşadıklarını ancak hastaneye sevk edilmediklerini bunun yanı sıra Esmaeil Fattahi ve Mohammad Poukrakbari Kermani’nin ise IŞİD sempatizanlarıyla aynı koğuşlarda tutulduklarını ve bu durumdan endişe duyduklarını bildirmişlerdir” denildi. 

 

İstanbul Sözleşmesi hatırlatması

 

Sınır dışı ve idari gözetim kararlarına yapılan itirazların Aydın 2’nci Sulh Ceza Hakimliği’nce reddedildiğinin hatırlatıldığı önergede, Türkiye’nin tarafı olduğu Cenevre Sözleşmesi ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 4’üncü Maddesi’ne atıfta bulunularak hiç kimsenin insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye tabi tutulacağı bir yere gönderilemeyeceğinin altı çizildi. Önergede devamla, “Ayrıca yürürlükte olan ve uygulanmak zorunda olunan İstanbul Sözleşmesi’nin 61. Maddesi gereğince uluslararası hukuk çerçevesindeki yükümlülükler uyarınca ‘geri göndermeme’ ilkesinin tanınarak statüsü ve ikamet durumuna bakılmaksızın korumaya muhtaç, kadınlara yönelik şiddet mağdurlarının hayatlarının risk altında olabileceği veya işkenceye veya insanlık dışı muameleye ve cezalandırmaya maruz kalabilecekleri hiçbir ülkeye hiçbir durum altında iade edilmeyecekleri güvence altına alınmıştır” diye belirtildi. 

 

Önergede Cumhurbaşkanı Yardımcısı’na yanıtlaması için şu sorular yöneltildi: 

 

“*Aydın Geri Gönderme Merkezi’nde idari gözetim altında tutulan İranlı 4 mültecin ağır koşullarda kalmaya zorlandıkları doğru mudur? Sağlık koşulları kötüleşen mülteciler niçin hastaneye sevk edilmemektedir?

 

*İranlı mültecilerden Esmaeil Fattahi ve Mohammad Poukrakbari Kermani’nin IŞİD sempatizanlarıyla aynı koğuşlarda tutuldukları doğru mudur? 

 

*Türkiye’nin tarafı olduğu Cenevre Sözleşmesi ve Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na  göre geri gönderme yasağına tabi bulunan İranlı mülteciler hakkında sınır dışı kararı verilmesi hukuka aykırı değil midir?

 

*Yürürlükte bulunan İstanbul Sözleşmesi’nin 61. Maddesi gereğince işkence ve insanlık dışı muameleye maruz kalma ihtimali bulunan mültecilerin geri gönderilmesi yasaktır. Sözleşmeyi ihlal eden kararlar hukuka ve kanuna aykırı değil midir?