Filiz Zeyrek - Berfin Doğan

 

ADANA - Sonbaharın gelmesiyle beraber Adana ve çevre kentlerde biber salçası yapımı başladı. Fabrikasyon ürünleri istemeyen kadınların kendi elleriyle yaptığı salça ekonomik olduğu kadar, lezzetli ve sağlıklı. Bu nedenle gönül rahatlığıyla tüketiliyor.

 

Kışın yaklaşmasıyla birlikte bir gelenek haline gelen kadınların “kış hazırlıkları”, büyük emek ve zahmet sonucu sofralarda yerini alıyor. Turşu, salça, kurutmalık sebzeler, daha sağlıklı, hijyenik ve lezzetli olduğu için hazır paket gıdaların yerine tercih ediliyor. Sonbaharda elde edilen ürünler zahmetli olduğu kadar komünal bir üretim biçimiyle de hazırlanıyor. Hala mahalle kültürünü yaşatan kadınlar, bu zahmetli çalışmayı hep birlikte yapıyor. Adana’nın Seyhan ilçesine bağlı Obalar Mahallesi’nde bugünlerde salça hazırlıkları var. Bereketli toprakları olan Çukurova'nın biberleriyle yapılan salça, yemeklere ayrı bir tat katıyor.

 

‘Acı ellerimizi yaksa da yapıyoruz’ 

 

Aşude Çelik, sağlıklı ve daha lezzetli olması nedeniyle her yıl salçayı kendisinin yaptığını belirterek, "200-300 kilogram biberle yapıyoruz. Biberi genellikle Karahisarlı’dan alıyoruz çünkü daha lezzetli ve bereketli. Geleneksel olarak yapılıyor, hemen her ev kendi salçasını kendi üretir. Zahmetli ve acısı nedeniyle ellerimiz yanabiliyor ama sağlıklı olduğunu bildiğimiz için sorun yapmıyoruz" dedi.

 

Salçayı yaparken ilk olarak biberin tohumlarını çıkardıklarını belirten Aşude, “Tohumundan tek tek ayıklıyoruz ve iyice yıkıyoruz. Daha sonra makine yardımıyla salçaya çeviriyoruz. Balkon ya da dama muşambaya sererek güneşte bir iki hafta kurutuyoruz . Daha sonra bidonlara katarak kışı bekliyoruz” diye anlattı. 

 

'Her şeyde kadının emeği var’ 

 

“Emek isteyen bir iş; günlerce uğraşıyoruz ama değiyor” diye ifade eden Aşude, “Bu işleri hep kadınlar yapıyor. Kadınlar hep emek veriyor yaşamın her alanında. Kadınlar çok güçlü ve mücadeleci. Ellerinin dediği her şey güzelleşiyor, lezzet buluyor" dedi.

 

'Her şeyi kendi emeğimizle üretiyoruz’

 

Perihan Susuz da, 25 yıldır salçasını kendisi yapıyor. Adıyamanlı olan Perihan, Adıyaman’daki geleneğini burada da sürdürüyor. Mevsimine göre birçok gıdayı kendilerinin ürettiğini aktaran Perihan, “Ne gerekiyorsa biz kendimiz yapıyoruz. Mesela bu mevsim salça ve zeytin zamanı. Salçayı bitirince zeytin kıracağız. Konserve ve turşu da kuracağız” diye konuştu.

 

'Çok daha ekonomik’ 

 

Ev yapımının çok daha ekonomik olduğunu belirten Perihan, “Biberin kalitesine göre salça fiyatı da değişiyor. 50 kilogram biber 150 TL’ye mal oluyor çıkan salça ise 15 kilogram. Normalde salçanın kilosu 30 TL olunca bizim yaptığımız çok daha karlı ve ekonomik. Ayrıca emek vermek, üretmek beni mutlu ediyor” dedi.