5 Temmuz 1857: Clara Zetkin doğdu
- 09:09 5 Temmuz 2022
- Tarihte Bugün
5 Temmuz 1857’de sosyalist hareketin öncülerinden ve kadın özgürlüğü savunucusu Clara Zetkin doğdu.
Clara yazar, militan, ideologdu. Clara inatçı, kararlı, sözünü esirgemeyen bir devrimciydi. Kadınların dünyanın yarısı olduğunu ve erkeklerin boyunduruğundan kurtulması gerektiğini savunan özgürlük yolcusuydu. Clara Zetkin, kadınların oy hakkı ve fırsat eşitliği gibi konularda kadın politikasına da eğildi. Sosyal demokrat kadın hareketini geliştirmeye çalıştı. 1891'den 1917'ye kadar SDP'nin (Sosyal Demokrat Parti) kadın gazetesi Die Gleichheit'in editörlüğünü yaptı.
1910’da tarihinde 2. Enternasyonal'e bağlı Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı’nda Rosa Lüxemburg’la fabrika yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Dünya Kadınlar Günü" olarak kutlanması önerisini getirdi ve öneri oybirliğiyle kabul edildi. Birinci Dünya Savaşı başladığında birçok arkadaşı davadan uzaklaşırken o savaş karşıtı tavrını devam ettirdi. 1920'de Alman parlementosuna Komünist Parti üyesi olarak seçildi. 1924'te kadar KPD'nin merkez ofis üyesi, 1927'den 1929'a kadar partinin merkez komitesi üyesi oldu. 1921'den 1933'e kadar Komintern'in idari komitesinde yer aldı. Ağustos 1932'de kıdeminden dolayı başkanı olduğu Reichstag'da nasyonal sosyalizm ile savaşılması gerektiği çağrısında bulundu.
Hitler'in Almanya Komünist Partisi'ni Reichstag yangınından sonra yasaklamasıyla ömrünün son yıllarını Sovyetler Birliği'nde sürgünde geçirdi, 1933'te Moskova'da hayatını kaybetti ve burada defnedildi.
Tarihte bugün öne çıkan diğer kimi gelişmeler ise şöyle:
1806: Eğitimci ve kadın hakları aktivisti Macar Kontes Blanka Teleki de Szék doğdu. Blanka dünyada kadın eğitiminin öncüsü kabul edilir.
1900: İngiliz sporcu Charlotte Cooper, modern dönem olimpiyatlarının ilk kadın şampiyonu oldu. Modern olimpiyat kurucusu Pierre de Coubertin kadınların yarışmasına kesin olarak karşıydı. Ama 1900 Paris Olimpiyatları modern olimpiyat tarihinde ilk kez kadın sporcuların yer aldığı olimpiyatlar oldu.
1909: Kadınlara oy hakkı verilmesi için mücadele eden heykeltraş ve illüstratör Marion Wallace Dunlop, Londra’da kapatıldığı tutukevinde açlık grevine başladı. Marion, Kadınların Sosyal ve Politik Birliği (WSPU) adlı feminist örgütün aktif üyesiydi ve daha önce de cezaevine girmişti. Cezaevinde kendisine siyasi mahkum gibi davranılmamasına karşılık yiyecek almayı reddetti. Kararlı tutumu nedeniyle 3 buçuk gün sonra serbest bırakıldı. Marion’un eylemi sufrajetlerin ilk açlık grevi oldu. Sonuç almış olması da sufrajetlere yol gösterdi ama sonraki açlık grevlerinde devletin tutumu aynı olmadı.
1914: Paris’te altı bin kadın kadınların oy hakkı için yürüyüş yaptı. Sosyalist sendikacı Louise Saumoneau öncülüğünde Sosyalist Kadın Grubu, kadın hakkı mücadelesinin en büyük aktivistlerden olan Condorcet'in heykeline doğru yürüdü. Kadınlar oy hakkı ve siyasi eşitlik talep etti.
1922: Hollanda’da kadınlar seçimlerde ilk kez oy kullandı. Genel seçimlerde yedi partiden birer kadın milletvekili seçilerek parlamentoda yedi kadın yer aldı.
1941: Panama’da sadece eğitimli kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi.
1952: Türkiye’nin ilk tıp doktoru ve tıp eğitimi veren kadını Safiye Ali yaşamını yitirdi.
1952: 7. Uluslararası Kadın Hukukçular Konferansı İstanbul’da başladı.
1962: Cezayir’de kadınlar seçme ve seçilme haklarını elde ettiler.
2003: Kuveyt’te seçimlerde oy kullanması yasak olan kadınlar, temsili sandıklara oy atarak seçimi protesto ettiler.
2004: Türkiye Büyük Millet Meclis’nde kabul edilen kanunla nüfusu 50 bini aşan belediyelere kadın sığınma evi açma zorunluluğu getirildi.
2013: Ankara Kuğulu Park’ta oturma eylemi yapan “Gezi direnişçisi” kadınlara cinsiyetçi küfürlerle gerçekleştirilen saldırı basın açıklamasıyla protesto edildi.
2019: Gambiya’nın eski güzellik kraliçesinin devlet eski başkanı Yahya Jammeh tarafından tecavüze uğradığını açıklamasından kısa bir süre sonra, Gambiyalı kadınlar tecavüz, şiddet ve cinsel saldırılara karşı alanlara çıktı.