DERSİM - Dersim Tertelesi’nin 86’ncı yıldönümünde katledilenler anılırken, tanıklardan tanıklarından Raime Kızılkan, “Katliamcı zihniyet hala devam ediyor. 38 içimizde bir yaradır” dedi.

 

Dersim Tertelesi’nin 86’ncı yıldönümüne ilişkin Dersim Emek ve Demokrasi Platformu öncülüğünde, katliamın yapıldığı yerlerden biri olan Nazımiye ilçesine bağlı Dallıbahçe’de anma düzenlendi. Anmaya, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Dersim il ve ilçe örgütleri temsilcileri, kent milletvekili adayı Ayten Kordu, Diyarbakır eski Baro Başkanı Cihan Aydın, Emek ve Özgürlük İttifakı bileşenleri, Demokratik Alevi Dernekleri (DAD) Eş Genel Başkanları Kadriye Doğan ve Musa Kulu, Alevi örgütleri temsilcileri, Pirler ve Dedeler katıldı.

 

İnsanların katledildiği Çır Deresi’ne doğru yapılan yürüyüşün ardından derenin yanında çıralar ve mumlar yakıldı. Daha sonra dönemin tanıkları yaşananları anlattı.

 

‘Çocukları da katlettiler’

 

Katliamın tanıklarından Turan Gül, köylerinden 71 kişinin alındığını belirterek, “6’sını Kıl köyüne götürdüler. Hüseyin Çavuş vardı, O’nun evinin aşağısında diğer hepsini öldürdüler. Çok feryat ettiler. O kadar çok çığlık geldi ki katliamın makinelerle yapılması istendi. Rivayete göre Akdoğan’a telgraf çekildi ‘süngüleri bırakın makineli tüfeklere geçin’ denildi. Küçük çocukları dahi okullardan alıp katlettiler. Annesinin kucağında olan bir bebek de nefes alamadığı için öldü” sözleriyle yaşanan katliamı hatırlattı. 

 

‘38 içimizde bir yaradır’

 

Daha sonra konuşan Raime Kızılkan, “Kara gün diye adlandırdığımız bugünde geldiğiniz için teşekkür ederim. Katliamda benim ailemden 11 kişi katledildi, birçoğu da sürgün edildi. Bu katliamcı zihniyet hala de devam ediyor. 38 içimizde bir yaradır” dedi.

 

‘İnsanlarımız o dönemde çok eziyet çekti’

 

Tanıklardan Hıdır Baran da şu ifadeleri kullandı: “Aslanlar, Kılıçlar, Yıldızlar ve Yıldırım ailelerini toplayıp gece saatlerinde Çır Deresi’ne götürüp süngüyle katlettiler. Cesetlerin altında kalan bir kadın kurtuldu, 3 gün yaprak yiyerek hayatta kalıyor. İnsanlarımız o dönemde çok eziyet çekti.”

 

Konuşmaların ardından katledilenlerin anısına dereye karanfil bırakıldı. Anma, Dersimli sanatçı Raber Diler’in okuduğu ağıtla sonlandı. 

 

Dersim Tertelesi

 

4 Mayıs 1937 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) Bakanlar Kurulu “Dersim Tenkil Kararları” adında özel bir kararname çıkardı. Bu kararname soykırımın resmi belgesi ve başlangıç tarihi kabul ediliyor. Bu kararla birlikte Dersim’e yönelik, “Sel Harekatı” başlatıldı. Resmi verilere göre 13 bin 160 kişi öldürüldü, 11 bin 818 kişi sürgün edildi, köyler yakıldı. Katliam 1938 yılının sonuna kadar sürdü. Seyit Rıza ve oğlunun da aralarında olduğu Dersim’in önde gelen aşiret liderleri idam edildi.