ANKARA - 2022 yılında Türkiye’de birçok alanda yoğun hak ihalelerinin yaşandığına dikkat çeken İHD ve TİHV, demokratikleşme önünde en önemli engelin Kürt sorunu olduğuna dikkat çekti.

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin kabul edilişinin 74’üncü yılında 10 Aralık İnsan Hakları Günü ve 10-17 Aralık İnsan Hakları Haftası dolayısıyla HD Genel Merkezi’nde basın toplantısı gerçekleştirdi. İHD ve TİHV gerçekleştirdikleri toplantıda 2022 yılında Türkiye’de yaşanan insan hakkı ihlallerine dair hazırladıkları raporu paylaştı.

 

“İfade özgürlüğünü inadına savunuyoruz” ve “Savaşa karşı barışı savunuyoruz” afişlerinin asıldığı toplantıya İHD Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan ve TİHV Yönetim Kurulu Üyesi Nihat Bulut katıldı.

 

Rapor verileri

 

İHD ve TİHV ortaklığında açıklanan “Verilerle 2022 Yılında Türkiye’de İnsan Hakları İhlalleri” raporunda “Yaşam hakkı”, “İşkence ve Diğer Kötü Muamele”, “Cezaevleri”, “Düşünce ve İfade Özgürlüğü”, “Toplanma ve Gösteri Özgürlüğü”, “Örgütlenme Özgürlüğü”, “Kürt Sorunu”, “Kadın ve LGBTİ+ Hakları”, “Çocuk Hakları”, “Mülteciler ve Sığınmacılar”, “Ekonomik ve Sosyal Haklar” başlıkları altında gerçekleşen ihlaller yer aldı. 

 

Raporda, Adalet Bakanlığı’nın verilerine göre, 2005 yılında tutuklu ve hükümlü sayısının 55 bin 870 iken bu sayının 1 Aralık 2022 tarihi itibari ile 336 bin 315 olduğu kaydedildi. Rapora göre 17 yıl içinde tutuklu ve hükümlü sayısı yaklaşık altı kat arttı.

 

İmralı tecridi

 

PKK lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin sona ermesi için gerçekleştirilen  “Gemlik Yürüyüşü”ne katılmak isteyenlere 3 kez müdahale edildiği, en az 104 kişinin gözaltına alındığı hatırlatılan raporda, Newroz kutlamalarına yönelik 14 müdahalede, 97’si çocuk en az 524 kişinin gözaltına alındığı, 6 kişinin ise tutuklandığı bilgisi verildi

 

Çatışmalarda 6 bin 19 kişi yaşamını yitirdi

 

İHD Dokümantasyon Birimi’nin tespitlerinin yer aldığı raporda 2015 ile 2021 yılları arasını kapsayan 7 yıllık süre içinde silahlı çatışmalar nedeni ile en az 6 bin 19 kişinin yaşamını yitirdiği, 8 bin 562 kişinin yaralandığı aktarıldı. Ayrıca, 2022 yılında Kürtlere yönelik ırkçı ve nefret içerikli saldırılar sonucu 1 kişinin yaşamını yitirdiği, 20 kişinin ise yaralandı ifade edildi. TİHV Dokümantasyon Merkezi’nin tespitlerinin yer aldığı rapora göre 2022 yılının ilk 11 ayında, kadın ve LGBTİ+ hakları için yapılmak istenen en az 30 barışçıl toplantı ve gösteriye polis saldırırken, 35’i çocuk en az bin 32 kişi işkence ve kötü muamele niteliğinde uygulamalara maruz alarak gözaltına alındı. En az 6 kişi ise yaralandı.

 

İmralı ve Kürt sorunu vurgusu

 

Açıklamada, İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde sürdürülen ağırlaştırılmış tecride dikkat çekilerek, “İmralı’daki tecridin bir an önce son bulması ve Abdullah Öcalan’ın ailesi ve avukatlarıyla bir an önce görüşmesi gerekiyor” denildi. Diğer değinilen nokta ise, Kürtlere yönelik savaş politikaları oldu. Açıklamada, “Kürt sorunu, Türkiye’nin demokratikleşmesinin önündeki en temel engellerden biri olarak varlığını korumaktadır. Hak savunucuları olarak bizler, Kürt sorununun her zaman demokratik, barışçıl ve adil çözümünü savunduk. Bunda ısrarlıyız. O nedenle, çatışmaların hemen şimdi durmasını istiyoruz” diye vurgulandı.