Kadın direnişçiler BBC’nin ilham verenler listesinde
- 14:44 7 Aralık 2022
- Dünya
HABER MERKEZİ - BBC, 2022 için dünyanın dört bir yanından ilham veren, aralarında İran direnişçilerini, kadın hakları aktivistleri ve sanatçıların yer aldığı etkili 100 kadını paylaştı.
BBC, 2022 için dünyanın dört bir yanından ilham veren ve etkili 100 kadının listesini açıkladı. Sanatçı, oyuncu, kadın hakları savunucuları ve siyasi liderler gibi birçok kadın bu listede yer aldı.
Listede, Ukrayna'nın First Lady'si Olena Zelenska, oyuncular Priyanka Chopra Jonas ve İranlı dağcı Elnaz Rekabi, rekor kıran üç adım atlama atleti Yulimar Rojas ve Ganalı yazar Nana Darkoa Sekyiamah yer alıyor.
BBC’nin listesinde kadın liderlerin sayısından MeToo hareketine kadar kadın hakları konusunda dünyanın birçok yerinde kadınlar için ileriye doğru büyük adımlar atılmış olsa da, hala gidilecek çok yol olduğuna dikkat çekiliyor. Liste ayrıca, İran'da cesurca değişiklik talep eden protestoculardan Ukrayna ve Rusya'daki çatışma ve direnişin kadın yüzlerine kadar, 2022'de dünyanın dört bir yanındaki çatışmaların merkezinde kadınların rolünü yansıtıyor.
İlham veren kadınlardan bazıları şöyle;
İnsan hakları ve özgürlükler komitesini denetleyen ilk kadın: Maeen Al-Obaidi
Yemenli Avukat Maeen Al-Obaidi, ülkesindeki iç savaş bu yıl daha da şiddetlenirken, kuşatma altındaki Taiz şehrinde barışın inşasına odaklanmaya devam ediyor. Çatışan gruplar arasında tutsakların iadesini kolaylaştıran bir arabulucu rolünü üstlendi. Savaşçıları canlı olarak ailelerine kavuşturmayı her zaman başaramasa da yaşamını yitirenlerin cenazelerinin geri verilmesini sağlamaya çalışıyor. Hapisteki kadınları savunduğu Yemen Kadınlar Birliği için gönüllü oldu. Aynı zamanda Avukatlar Sendikası Konseyi'ne terfi eden ve insan hakları ve özgürlükler komitesini denetleyen ilk kadındı.
Cephe gönüllüsü Aye Nyein Per
Tıbbi doktor Aye Nyein Thu, Myanmar'ın kriz bölgelerinde, uzak ve yoksul Chin eyaletine odaklanan bir cephe gönüllüsüdür. Kasım 2021'de küçük bir ameliyathanesi olan derme çatma bir hastane inşa etti ve o zamandan beri hasta ve yaralıları tedavi ediyor. Boş zamanlarında, ülke içinde yerinden edilmiş kişiler de dâhil olmak üzere yerel hastalara destek olmak için tıbbi tedavinin çoğunlukla bulunmadığı diğer bölgelere seyahat ediyor. Görevi sırasında, Myanmar ordusu tarafından kendisine karşı Halkın Savunma Kuvvetleri olarak bilinen yerel hükümet karşıtı milis gruplarını desteklemekle suçlanan 'şiddeti tahrik etme' suçlamasıyla karşı karşıya kaldı.
DSÖ İyi Niyet Elçisi: Victoria Baptiste
ABD'nin Maryland eyaletinde bir hemşire olan Victoria Baptiste, insanları aşılar hakkında eğitiyor. Siyahi topluluğun tıbbi müdahalelere neden şüpheyle yaklaşabileceğini anlatıyor. Victoria, 1951'de rahim ağzı kanserinden ölen siyahi bir kadın olan Henrietta Lacks'in soyundan geliyor ve onun rızası olmadan alınan hücreleri laboratuvarda ilk kez büyütülen hücreler olmuştu. HeLa hücreleri olarak bilinen hücreler, o zamandan beri tıbbi araştırmalarda kullanılıyor, ancak aile yıllardır bunu bilmiyordu. Şimdi Henrietta Lacks Vakfı'nın bir parçası olan Victoria, aynı zamanda rahim ağzı kanserinin ortadan kaldırılması için DSÖ İyi Niyet Elçisi’dir.
Ekolojist: Niloufar Bayani
Çevreci Niloufar Bayani, nesli tükenmekte olan türleri izlemek için kameralar kullandıktan sonra 2018'de İran'da gözaltına alınan birkaç çevreciden biriydi. Stratejik olarak hassas bölgeler hakkında gizli bilgi toplamakla suçlandı ve Niloufar 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı. Niloufar, kendisini Asya çitası ve diğer türleri korumaya adamış İran Yaban Hayatı Mirası Vakfı'nın program yöneticisiydi. BBC Farsça tarafından elde edilen bir belgede, İran İslam Devrim Muhafızları Kolordusu'nun kendisini “en az bin 200 saat boyunca en şiddetli zihinsel, duygusal ve fiziksel işkenceye ve cinsel tehditlere” maruz bıraktığını söyledi. İranlı yetkililer ise bunu reddediyor.
Rus gazeteci Taisia Bekbulatova
Rus gazeteci Taisia Bekbulatova, bağımsız medya kuruluşu Holod'u 2019'da kurdu. Örgüt, Ukrayna'daki savaş hakkında kapsamlı haberlerin yanı sıra eşitsizlik, şiddet ve kadın hakları hakkında hikâyeler yayınladı. Web sitesi, bağımsız medyaya yönelik bir baskı sırasında Nisan ayında Rusya'da yetkililer tarafından engellendi. Buna rağmen Taisia ve ekibi çalışmalarına devam etme sözü verdiler ve okuyucularının arttığını gördüler. 2021'de "yabancı ajan" olarak etiketlendikten sonra Rusya'dan ayrılan Taisia, cepheden savaş hakkında haber yapmak için Ukrayna'ya gitti.
Sivil aktivist: Gohar Eşgi
Sivil aktivist Gohar Eshghi, İran'da bir mücadeleci ve sebat sembolü haline geldi. Oğlu Sattar Beheshti, on yıl önce gözaltında ölen bir blog yazarıydı ve Gohar o zamandan beri İranlı yetkilileri işkence ve cinayetle suçlayarak adalet çağrısı yapıyor. Çocuklarının katledilmesi nedeniyle adalet arayan bir grup olan İranlı Şikayetçi Annelerden biridir. İran'ın Dini Lideri Ayetullah Ali Hamaney'i oğlunun ölümünden bizzat sorumlu tutan, 2019'da istifasını isteyen bir mektubun imzacılarından biriydi. Bu yılki protestolar sırasında, Jîna Emînî’nin katledilmesinin ardından Gohar, protestocularla dayanışma içinde başörtüsünü çıkardı.
Pakistan Yüksek Mahkemesi'nin ilk kadın yargıcı: Ayesha Malik
Bu yıl Pakistan Yüksek Mahkemesi'nin ilk kadın yargıcı olarak atanan Yargıç Ayesha A. Malik, kadın haklarını koruyan kararlar yazdı. Tecavüze uğrayanların “iki parmakla” test edilmesini yasaklayan dönüm noktası niteliğindeki kararı da buna dâhildir. Bu 'bekaret testleri', 2021'de yasaklanana kadar cinsel saldırı vakalarının muayeneleri sırasında yapılıyordu.
Yüksek Mahkemedeki görevinin yanı sıra Ayesha, dünya çapında hakimler için eğitimler veriyor ve Pakistan'da kadın hakimler için konferanslar düzenleyerek cinsiyet perspektifinin adalet sistemine dahil edilmesi konusundaki tartışmaları teşvik ediyor.
İnsan hakları savunucusu: Narges Mohammadi
Gazeteci ve Nobel Barış Ödülü adayı Narges Mohammadi, İran'daki İnsan Hakları Savunucuları Merkezi'nin başkan yardımcısı ve ölüm cezasının kaldırılması için yorulmadan kampanya yürütüyor. İran'daki son gösteriler sırasında, Evin Hapishanesinden BM'den İran hükümetinin protestoculara ölüm cezası vermesini durdurmasını isteyen bir mektup gönderdi. 2010 yılında Narges, 11 yıl hapis cezasına çarptırıldı, daha sonra kefaletle serbest bırakıldı. Evin Cezaevi’ndeki tutsaklara yönelik muameleyi eleştiren bir konuşma yaptıktan sonra bu ceza 16 yıla çıkarıldı. White Torture adlı belgeseli, 16 eski tutsakla yaptığı röportajlara dayanarak hücre hapsini inceliyor. İki çocuğu ve siyasi aktivist eşi Taghi Rahmani ile birlikte sürgünde yaşıyor.