İZMİR - EGEÇEP ve ALÇEP Nae Sao Paulo adlı uçak gemisinin Türkiye’ye gönderilmemesi için Brezilya Federal Cumhuriyeti’ne açık çağrıda bulundu. 

 

Aliağa Çevre Platformu (ALÇEP) ve Ege Çevre Platformu (EGEÇEP) İzmir’deki Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’ne getirilmesine izin verilen Nae Sao Paulo adlı uçak gemisinin Türkiye’ye gönderilmesinin durdurulması için Brezilya Federal Cumhuriyeti’ne çağrıda bulundu. 

 

‘Tehlikeli ve zararlı atıklar içeriyor’

 

Konuya ilişkin yazılı olarak yapılan açıklamada Fransız Donanmasında1963-2000 yılları arasında, sonrasında ise Brezilya Donanmasına kullanılıp hurdaya ayrılan uçak gemisinin nükleer denemelerinde kullandığı, yapım yılı da göz önünde bulundurulduğunda, asbest ve radyoaktivite dâhil olmak üzere önemli miktarda tehlikeli ve zararlı atık içerdiği bilgilerinin basında geniş yer aldığı belirtildi. Açıklamada “Aliağa bölgesi, hali hazırdaki sanayi tesislerinden dolayı birçok sağlık sorunun da yaşandığı, kümülatif ve sağlık etki değerlendirmesi raporlarında kirlilik değerleri ve buna bağlı sağlık sorunlarının en üst seviyelerde yaşandığı bir yerdir” denildi.

 

‘Çevre ve işçi sağlığı tehlikede’

 

İzmir Aliağa Nemrut Körfezinde yaklaşık 380 bin metrekare arazi üzerinde 22 adet gemi söküm tesisinde yılda yaklaşık 900 bin ton hurda gemi söküldüğü, yarattığı çevre kirliliğinin ve işçi sağlığına yönelik oluşturduğu risklerin bölge için ciddi bir sorun olmaya devam ettiği ifade edilen açıklamada “Aliağa Gemi Söküm Tesislerine gelen gemilerin çoğu 20 yaş üstü eski gemiler olup, depo, gövde, makine ve ekipmanlarının bir parçası olarak asbest başta olmak üzere, madeni yağlar, ağır metaller, poliaromatik hidrokarbonlar, poliklorlu bifeniller gibi tehlikeli ve toksik maddeler içermektedir. Çevre ve İş Sağlığı güvenliği ile ilgili gerekli çalışma ve tedbirler alınmadan yapıldığında söküm işlemi sırasında bu maddeler kontrolsüz bir şekilde çevreye yayılarak, geri dönüşü olmayan çevre ve sağlık riskleri yaratmaktadır. Birçok tehlikeli maddeyi içeren gemileri sökme işlemi, deniz ve karada yarattığı çevresel kirliliklerin yanı sıra, oksijen kaynağı ile kesme yöntemi ile yürütülen çalışmalarda hava kirletici bileşenler de atmosfere verilmektedir” sözlerine yer verildi.

 

Atık yönetimindeki paradokslar nedeniyle Türkiye’nin radyoaktif, asbestli, tehlikeli atık ve kimyasalların tehdidiyle karşı karşıya olduğuna dikkat çekilen açıklamada şöyle denildi: “Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından firmaların beyanına dayanan bir sistem ile yürütülen Atık Beyan Sistemine bildirilen rakamların ne kadar denetlendiği ya da gerçeği yansıttığı tartışmalıdır. Ülkemizde, gemi sökümü, atık ithalatı ve atıkların ülkemize giriş yollarında yaşanan sorunlar yönünden Nae Sao Paulo ile ilgili süreç bir ilk değildir. 2008’de, 1 ton asbest olduğu beyan edilerek Aliağa’ya getirilmek istenen ancak tepkiler üzerine Hollanda’ya gönderilen Otopan Gemisinde 77 tondan fazla asbest ortaya çıkmıştır. 2015’te Aliağa’ya söküm için getirilen Kuito adlı tankerde, 2013 yılında yapılan incelemede olması gerekenden 5 kat fazla radyoaktivite tespit edilmiştir.”

 

‘Brezilya da hukuki sorumluluğa sahip’

 

Nae Sao Paulo adlı nükleer savaş gemisinin Türkiye’ye gönderilmesinin iş ve işlemler Basel Sözleşmesi, Barselona Sözleşmesi, İzmir Protokolü gibi uluslararası sözleşmelere de aykırılık içerdiği ifade edilen açıklamada Türkiye’nin yanı sıra Brezilya Federal Cumhuriyeti’nin de hukuki sorumluluğuna dikkat çekildi. 

 

Açıklamanın sonunda çevre ve ekoloji örgütlerinin, geminin Türkiye’ye  getirilmesini istemediğine dikkat çekilerek geminin Türkiye’ye gönderilmesinin durdurulması için Brezilya Federal Cumhuriyeti’nin harekete geçmesi istendi.