Medya Üren

 

DİYARBAKIR - Bismil'in Şêxyusif köyünde yaşayan kadınlar, sabahın erken saatlerinde yolunu tuttukları tarlalarda yakıcı güneşin altında saatlerce çalışıyor. Ancak, aldıkları yevmiye, bir teneke yağı dahi karşılamıyor.

 

Türkiye ve bölgedeki ekonomik kriz, yurttaşları ucuz işgücü olarak çalışmaya zorluyor. Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) 2022 Mayıs ayı geniş tanımlı işsizlik verilerine göre, kadın işsizliğinde oran yüzde 29 olarak gerçekleşirken, Türkiye İstatistik Kurumu’nun 'TÜİK) dar tanımlı işsizlik verilerine göre bu oran yüzde 13, 8 şeklinde tahmin ediliyor. Diğer yandan işsiz ve geçim sorunu olan yurttaşlar, kayıt dışı, hakları olmadan çalışmak zorunda bırakılıyor. Kadınların önemli bir kesimini oluşturduğu bu güvencesiz çalışma koşulları, tarım bölgelerinde de oldukça yaygın. Diyarbakır’ın Bismil ilçesine bağlı Şêxyusif köyünde de her sabah gruplar halinde tarlaya giden kadınlar, Temmuz’un kavurucu sıcağı altında 150 TL yevmiye ile çalışıyor.

 

Tarlada çapa yaparak geçimini sağlamaya çalışan kadınlar, ekonomik kriz karşısında yaşadıkları zorlukları ve çalışma koşullarını anlattı.

 

Güneşin altında saatlerce mesai

 

Çocuklarına bakabilmek için tarlada çalışan Ayten Şahin, saat 03.00’te uyandıklarını ve saat 05.00’te tarlada çalışmaya başladıklarını söyledi. Aldıkları ücretin bu çalışma koşullarına göre az olduğunu belirten Ayten, “Saat 12.00’ye kadar çalışıyoruz. Yevmiyemiz çok değil zorla idare ediyoruz. 150 lira yevmiye alıyoruz daha fazla olmasını istiyoruz ama olur mu olmaz mı bilmiyoruz. Bir teneke yağın fiyatı 170 TL. O zaman da alamıyorduk şimdi de alamıyoruz. Nasıl alalım? Salatalığın kilosunu 10 TL’ye alıyoruz. Çocuklarımıza iyi bakabilmek için bu güneşin altında saatlerce çalışıyoruz. Geçinemiyoruz ama mecburuz, yapabileceğimiz bir şey var mı ki yapalım? Her yaz bu işi yapıyoruz. Akşamları da mesai olunca gücü olabilen çalışıyor. Ben yapamıyorum, bu benim için çok zor” dedi.

 

‘Çocuklarıma hem anneyim hem de baba’

 

Eşini trafik kazasında kaybeden Şükran Demir de çocuklarına bakabilmek için tarlada çalışan kadınlardan. 6 çocuğuna bakan Şükran, üniversiteden gelen kızları ile birlikte tarlada çalıştıklarını kaydetti. 6 çocuğundan 4’ü okuyan Şükran, aldığı yevmiye ile geçinemediğini dile getirdi. “Bu yevmiye ile geçinemiyoruz. Marketten borçla alışveriş yapıyoruz, çavuş yevmiyemizi verince de borcumuzu ödüyoruz. Çok zor ama yapabileceğimiz hiçbir şey yok. Bir çocuğum üniversiteyi bu sene bitirdi, bitirene kadar da çok zorluk çektik. Bir diğer çocuğum ise lise sınavına girdi. Ben onlara hem anneyim hem de baba oluyorum. Biz Mardin Şutê’den göç ettiğimiz zaman Bismil’e gelmek istemiyorduk. Babamız göçmendi, bizler daha çocuktuk. Malımız mülkümüz, arazilerimiz Şutê’de kaldı. Ben ve 2 kızım, 2 oğlum tarlada çalışıyoruz. Bir çocuğum da Alanya’da çalışıyor. Başımızı kaldırıyoruz zam, indiriyoruz zam” ifadelerini kullandı.

 

‘O gün kaderimiz belki değişir’

 

Geçim pahalılığında ev ile iş dışında sosyal yaşantısının olmadığına değinen Ayşe Cengiz de şunları dile getirdi: “Geçinemiyoruz ama zorla idare ediyoruz. Her şey çok pahalı. Bir kilo biber 15 TL, patlıcan da aynı şekilde. Kazandığımız para ile dışarıda oturup bir şeyler içemiyorum. Zaten dışarı çıktığım da yok. Tarlaya geliyorum, eve gidiyorum. Sabah oluyor tekrar işe geliyorum. Okul okuyordum, bıraktım. Çalışsak da çalışmasak da boştur. Bir türlü para biriktiremiyoruz. Sadece karnımızı doyurabiliyoruz. Akşama kadar zorluk çekiyoruz ama pazara gittiğimizde aldığımız yevmiye bitiyor. Ben okul okuyamadım içimde kaldı ama gençlerin okullarını okuyup bitirmesini çok istiyorum. Herkes okusun istiyorum. Genç kadınları hayatları onların elinde olsun, erkeklerin değil. Kendi ayaklarının üzerinde dursunlar. Ben 3 gün çalışıyorum, ancak bir elbise alıyorum. Pirince ve yağa çalışıyoruz artık. Başımıza daha düzgün birinin geçmesini istiyoruz. O zaman kaderimiz belki değişir.”