HDP'nin kapatılmasına dair mütalaa: İleri demokrasilerde kapatma olur

  • 17:11 21 Ocak 2022
  • Siyaset

Öznur Değer - Dilan Babat

 
ANKARA - HDP’ye AYM tarafından partilerinin kapatılmasına yönelik tebliğ edilen Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın  hazırladığı mütalaada HDP’den çok PKK’nin anlatılması dikkat çekerken, Kobanê Davası’nda da geçen kopyala- yapıştır ibareler kullanıldı. Yanı sıra HDP adına konuşmayan siyasetçilerin de kapatma davasına konu olması dikkat çekti.
 
Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) kapatılması ve eski Eş Genel Başkanları Figen Yüksekdağ, Selahattin Demirtaş ve mevcut eşbaşkanlar Pervin Buldan ile Müthat Sancar’ın da aralarında bulunduğu 687 siyasetçi hakkında siyaset yasağı istemiyle Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin tarafından dava açılmıştı. Dün Anayasa Mahkemesi Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı’nın esas hakkındaki mütalaasını HDP’ye tebliğ etti.
 
42 sayfadan oluşan mütalaa “Giriş”, “Davalı Parti’nin Ön Savunmasının İrdelenmesi”, “Değerlendirmeler” ve “Sonuç ve İstem” olmak üzere 4 temel başlıktan oluştu. Mütalaada, HDP’den çok PKK’nin anlatılması ve uzun uzadıya tanık ifadelerine yer verilmesinin yanı sıra Kobanê Davası’ndan kopyala yapıştır ibarelerin de kullanılması dikkat çekti. Yine HDP’li olmayıp HDP adına konuşma yapmayan siyasetçilerin de HDP Kapatma Davası’na konu edinmesi dikkatleri çekti.   
 
Mütalaada HDP’den çok PKK vurgusu!
 
AYM tarafından HDP’ye tebliğ edilen 42 sayfalık mütalaada, “Türk” milliyetçiliğine vurgu yapılması dikkat çekti. Siyasi partilerin “demokrasinin olmazsa olmazı” olduğu vurgulanan “siyasi partiyi kapatma” davası mütalaasında, PKK ile devlet arasında yaşanan çatışmalarda ölen askerlere vurgu yapıldı. Yanı sıra mütalaada, PKK’nin kuruluşuna, amacına, kongreleri, kongre kararlarına ve PKK’lilerin birtakım söylemlerine de yer verilmesi dikkat çeken detaylar arasında yer aldı. 
 
Kapatılan partiler
 
Mütalaada aynı zamanda daha önce yine AYM tarafından kapatılan HEP, DEP, HADEP, DEHAP ve DTP gibi Kürt partiler hatırlatıldı. 
 
Devlet iznindeki görüşmeler ‘suç unsuru’
 
Yine İmralı Yüksek Güvenlikli Cezaevinde tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın çözüm sürecinde yaptığı görüşmeler çerçevesinde sunduğu öneriler, avukatları aracılığıyla kamuoyuna sunduğu mesajlar da “suç unsuru” olarak ele alınıp mütalaada yerini aldı. 
 
HDP’de yer almak suç!
 
Mütalaada, Sebahat Tuncel ve Ertuğrul Kürkçü’nün HDP’ye geçerek Eş Genel Başkan görevini üstlenmeleri ile ardından siyasetçiler, Gülser Yıldırım, İbrahim Ayhan, Selma Irmak ve Faysal Sarıyıldız’ın da HDP’ye geçmesi yer aldı.
 
Siyasi strateji yapmak da suç!
 
Daha önce kapatılan siyasi partilerde yapılan siyasi stratejiler de mütalaadaki yerini alarak suç unsuru olarak kabul edildi.
 
Abdullah Öcalan’ın çözüm önerileri
 
PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın Türkiye demokrasisi açısından sunduğu çözüm önerileri de suç unsuru olarak mütalaada yer aldı.
 
İtirazların reddi istendi
 
Mütalaada, HDP tarafından usule uygun uyarı yapılmaksızın doğrudan kapatma davası açılmasına yönelik yapılan itirazların reddi istendi. Yine partinin ön savunmasında partinin üye ve yöneticileri hakkındaki suçlamaların hukuken öngörülebilir olmadığı nedeniyle yasaya aykırılık teşkil edilmesi yönündeki itirazlara da yine daha önce kapatılan siyasi partilere dair verilen kararlar emsal olarak gösterilerek reddi talep edildi.
 
Irkçılıkla mücadele eden HDP ırkçı görüldü
 
Mütalaada, ülkede derinleşen özelde de partilerine ve Kürtlere yönelik artan ırkçı saldırılar karşısında mücadele yürüten HDP’nin “ırkçılık” ile suçlanması ise en dikkat çeken noktayı oluşturuyor. HDP’nin İzmir İl Binası’nda yapılan saldırı sonrası katledilen Deniz Poyraz ve Kürt oldukları için katledilen Dedeoğulları ailesi ise Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı ve AYM tarafından görülmedi.
 
Mütalaada, HDP’nin savunduğu ilke ve değerler ile verdiği demokrasi mücadelesi nedeniyle kapatılmak istendiğinin gerçekle bağdaşmadığı belirlendi.
 
Eylemin oluşması yeterli delil
 
Mütalaada, yapılan eylemlerin yargısal sonuçlarına bakılmaksızın eylemin gerçekleşmesinin dava kapsamına konu olabileceği vurgulandı. Mütalaada, “Kapatma davasına konu eylemlerin gerçekleştiği tarihin bir önemi bulunmamaktadır. Eylemlerin üzerinden ne kadar süre geçse de zamana yayılan bu eylemlerin odaklık boyutunda bir bütünü oluşturduğu göz önünde bulundurulduğunda, iddianamede bunlara yer verilmesinde bir beis yoktur” ifadeleri yer aldı. 
 
Çözüm süreci
 
Mütalaada, çözüm sürecine de dikkat çekildi. HDP’nin devletin bilgisi dahilinde İmralı ile yaptıkları görüşmelerin suç kapsamına alınmasına ve çözüm sürecinde gerçekleşen görüşmeleri yasa kapsamına alan 6551 sayılı yasaya aykırı olduğu yönündeki itirazlarının da reddi istendi.
 
Maruz kalınan saldırılar ‘mesnetsiz’
 
Mütalaada 6 milyon oy alan HDP için “Kendini Türkiye partisi olarak gördüğünü ifade eden” ibaresinin kullanılması dikkat çekerken, HDP’nin partilerine yönelik artan ırkçı ve ayrımcı saldırılarla karşı karşıya oldukları yönündeki ifadeleri ise Yargıtay tarafından “yersiz ve mesnetsiz” olarak yorumlandı.   
 
İleri demokrasiler parti kapatıyormuş!
 
AİHM, AİHS gibi uluslararası hukuk kararlarına yer verilen mütalaada, “Siyasi partilerin kapatılması tedbiri hemen hemen tüm ileri demokrasilerde uygulanmaktadır” denildi.
 
Paris Şartı
 
Mütalaada, Helsinki Nihai Senedi ile bu temelde kurulmuş Paris Şartı’na da yer verildi. Mütalaada, “Siyasi parti hakkında kapatma yaptırımının, demokratik toplum gereklerine uygun olması, eylem ve faaliyetlerinin kamu düzenini bozma noktasında yakın ve ciddi bir tehdit içermesi, bu tehdidin ortadan kaldırılmasıyla ulaşılacak yarar ile müdahalenin verdiği zararın orantılılık ilkesi uyarınca değerlendirilmesi gerekmektedir” denildi.   
 
AİHM’in siyasi parti kapatma ilkesi
 
AİHM’in siyasi partilerin kapatılmasına yönelik ele aldığı 3 temel ilke mütalaada şöyle sıralandı:
 
“*Demokrasiye yönelik tehlikenin yeterince yakın ve muhtemel olduğuna ilişkin makul delillerin olup olmadığı,
 
*Liderlerin inceleme altındaki davada ele alınan eylemleri ve konuşmalarının ilgili siyasi partiye isnat edilip edilmeyeceği,
 
*Siyasi partiye isnat edilen eylem ve konuşmaların, parti tarafından tasarlanan ve savunulan ‘demokratik toplum’ kavramına uymayan bir toplum modelini açıkça resmeden bir bütün teşkil edip etmediği…”  
 
Avrupa’daki örgütler mütalaada ama DAİŞ yok
 
İspanyol Yüksek Mahkemesi’nin 17 Mart 2003 tarihinde Herri Batasuna Partisi’nin ETA isimli örgütün eylemlerini kınamadığı gerekçesiyle kapatılmasını ele alan mütalaada, DAİŞ’e değinilmemesi dikkat çekti.  
 
42 sayfanın 5 sayfası itirafçı beyanları
 
Mütalaada itirafçıların beyanlarına da genişçe yer verildi. İtirafçı beyanlarında yine devletin bilgisi dahilinde HDP heyetinin Kandil’e gerçekleştirdikleri ziyaretlerin anlatıldığı görüldü. Yanı sıra yine itirafçı ve tanık beyanları arasında H.K. isimli atlet olan bir öğrencisinin dönemin Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Eşbaşkanı olan Gültan Kışanak ile tüm sporcularla birlikte belediye binasında görüşmelerinin yer alması ise şaşırtıcı. Kobanê Davası’nın itirafçılarından Sami Baran da mütalaada yer verilenlerden.
 
Afişler parti kapatmaya somut delil!
 
“Tecridi kıralım, faşizmi yıkalım” başlığıyla başlayan ve partililere gönderilen yazı da suçlama konusu. Yine başka bir parti binasında KJA’ya ait dökümanlar, “Kobanê’yi beraber savunduk yeniden beraber inşa edeceğiz” yazısının yer aldığı afiş, “Fidan Doğan, Sakine Cansız, Leyla Şaylamez” yazılı afişler gibi çeşitli kentlerde el konulan çok sayıda afiş de suç sayıldı.
 
Kobanê’ye dayanışma çağrıları mütalaada
 
Partililerin DAİŞ’in Kobanê’ye saldırıları sırasında yaptıkları duyarlılık çağrıları da mütalaada yer aldı. Yine Ankara 22’nci Ağır Ceza Mahkemesi tarafından görülen Kobanê Davası’na vurgu yapılan mütalaada itirafçı Kerem Gökalp’in beyanlarına da yer verildi.
 
HDK adına yapılan konuşma HDP Kapatma Davası’nda
 
Haklarında siyasi yasak istenen siyasetçiler hakkında yaptıkları konuşmalarından dolayı yöneltilen suçlamaların geniş yer bulduğu mütalaada, HDK adına açıklama yapan Sebahat Tuncel, de HDP Kapatma Davasında yer alıyor.
 
Adalet Nöbetleri göz ardı edildi
 
HDP Diyarbakır İl Binası önünce kurulan çadırda oturtulan ailelere yer verilen mütaalada, ülkede adalet ve demokrasi talebiyle “Adalet Nöbeti” tutan onlarca tutsak yakını, Şenyaşar ailesi ve Gülistan Doku’nun ailesinin taleplerinin göz ardı edilmesi ise dikkat çeken başka bir nokta. Öte yandan HDP Diyarbakır İl Binası önünde kurulan çadırda oturulan ailelerin ifadeleri de mütalaada yer aldı.
 
Partinin kapatılması ve siyasi yasak istendi
 
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Bekir Şahin tarafından hazırlanan mütalaada, HDP’nin sunduğu ön savunmasındaki tüm itiraz ve taleplerinin reddi yönünde karar verilmesi talep edilerek, partinin kapatılması ve haklarında siyasi yasak istenen siyasetçilerin 5 yıl süreyle herhangi bir partinin üye veya kurucusu olmamasını istendi.