ANKARA - HDP'li Muazzez Orhan, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü dolayısıyla Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’e, “Bu koşullarda Türkiye’de gerçek anlamda gazeteciliğin yapılması mümkün müdür” diye sordu. 

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van Milletvekili Muazzez Orhan, 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü’nde Türkiye’de gazetecilerin durumuna ilişkin Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün yanıtlaması istemiyle soru önergesi verdi. 

 

Jinnews, Mezopotamya Ajansı ve Sendika Org’a erişim engelleri 

 

OHAL uygulamaları ve güvenlikçi politikalar nedeniyle askıya alınmış uygulamaların rutin hale geldiği belirtilen önergede,  Jinnews, Mezopotamya Ajansı ve Sendika Org. gibi ajans ve haber sitelerinin erişiminin defalarca yargı kararlarıyla engellendiği belirtildi. Yine Evrensel, Birgün gibi gazetelerin mali kaynaklarına sınırlama getirilirken Özgür Gündem gazetesinin ise basımı, dağıtımı ve okunması dahi fiili ve hukuk dışı uygulamalarla kısıtlandığına dikkat çekilen önergede, “Aralarında Musa Anter, Metin Göktepe ve Hrant Dink’in olduğu yüzden fazla gazeteci veya medya çalışanı Türkiye’de öldürülmüş ve gerçek katilleri hak ettikleri cezaları almamıştır” denildi. 

 

Tutuklu gazeteciler

 

Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nin açıklamasına göre 10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü'ne gazetecilerin işsizlik riski altında ve herhangi bir hukuki koruma olmayan koşullarda girildiği belirtilen önergede, “Sendikanın kayıtlarına göre, sadece 2020 yılında binlerce gazeteci haber yaptıkları için mahkemelerde yargılandı, gözaltına alındı. 2020 yılında gazetecilere 361 dava açıldı. Toplam 54 olayda 86 gazeteci gözaltına alındı. Olay TV’nin de kapanmasıyla 2020 yılında 306 gazeteci işsiz kaldı. 97 gazeteci baskı ve sansür nedeniyle istifa etti. RTÜK medya kuruluşlarına 67 para cezası, 1 kapatma, 49 yayın durdurma, 6 uyarı verdi. Yine yıl boyunca toplam 58 olayda 67 gazeteci saldırıya uğradı. Bağımsız yayıncılık yapan gazete ve dergilerin haberlerine 368 sansür uygulandı. Yaptıkları haberler nedeniyle Adnan Bilen, Cemil Uğur, Şehriban Abi, Nazan Sala, Dindar Karataş, Nedim Türfent, Ziya Ataman, Barış Pehlivan, Barış Terkoğlu, Hülya Kılınç, Murat Ağırel, Ferhat Çelik, Aydın Keser, Müdürü Müyesser, İsmail Dükel, Ayşegül Doğan, Mehmet Aslan ve birçok gazeteci yargılandı. Bu gazetecilerden kimisi tutuklandı, kimisi adli kontrol tahdidi altında veya başka yaptırımlara maruz kaldı. Halen 70’ten fazla gazeteci ise cezaevinde tutuklu bulunuyor” ifadelerine yer verildi. 

 

Dünyada en fazla tutuklu gazeteci Çin’den sonra Türkiye’de

 

Gazetecileri Koruma Komitesi’nin (CPJ) 2019 ve 2020 yılı raporlarına göre dünyada en fazla tutuklu gazetecinin Çin’den sonra Türkiye’de olduğu belirtilen önergede, “TÜİK verilerine göre işsiz gazeteci sayısı 10 bin kişinin üzerindedir. Öte yandan haklarında devam eden davalar nedeniyle birçok gazetecinin yurtdışına sığındığı ve ülkedeki yargı düzenine duyulan güvensizlik ve can güvenliği kaygısı başta olmak üzere birçok nedenle sürgünde yaşamak zorunda kaldığı ifade edilmektedir” denildi. 

 

Önergede, Abdülhamit Gül’e şu sorular yöneltildi:

 

"*Türkiye’de 1980 yılından sonra kaç gazeteci öldürülmüş, kaçı saldırıya uğrama sonucu yaralanmıştır?

 

* Can güvenliği sağlanamadığı için veya haklarında devam eden soruşturmalar nedeniyle ülkeye giriş yapmayan gazeteci sayısı kaçtır?

 

* 2010-2021 yılları arasında gazetecilik faaliyetleri nedeniyle gözaltına alınan, tutuklanan ve hüküm giyen gazeteci sayısı kaçtır?

 

* Halen cezaevinde olan gazeteci sayısı kaçtır? Tutuklanma veya hüküm giyme gerekçeleri nelerdir?

 

* OHAL döneminde el konulan veya kapatılan medya kurumu (Gazete, TV, Radyo, Dergi, İnternet Sitesi, Vb.) sayısı kaç olmuştur? Bu kapsamda işsiz bırakılan gazeteci sayısı kaçtır? Bu kapsamda işsiz bırakılan gazetecilerin aylık maaşları, kıdem tazminatları ve işsizlik sigortaları ödenmiş midir? Ödenmemişse hangi yasal gerekçelerle ödenmemiştir? 

 

* 2020 yılı sonu itibariyle işsiz gazeteci sayısı kaçtır? İşsiz gazetecilerin desteklenmesi amacıyla yürürlüğe konulacak bir ulusal istihdam stratejisi mevcut mudur?

 

* 2021 yılı itibariyle erişime kapatılmış internet sitesi sayısı kaçtır? Kapatılma gerekçeleri nelerdir?

 

* Türkiye’nin basın özgürlüğü endeksinde olumlu anlamda ilerleyebilmesi amacıyla uygulanması planlanan bir politika mevcut mudur?

 

* Bu koşullarda Türkiye’de gerçek anlamda gazeteciliğin yapılması mümkün müdür?

 

* Tutuklu gazeteci sayısında Türkiye’nin Çin gibi bir ülkeden sonra ikinci olmasının nedenleri nelerdir?"