İSTANBUL - DİSK-AR’ın yayınladığı “Soru ve Yanıtlarla COVİD-19 ile Mücadelede İşsizlik Sigortası Fonu” başlıklı raporunda,  “Covid-19’un yaratacağı büyük toplumsal tahribata karşı diğer kamusal tedbirlerle birlikte İşsizlik Sigortası Fonu önemli bir işlev görebilir” denildi. 

 

Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi (DİSK-AR), “Soru ve Yanıtlarla COVİD-19 ile Mücadelede İşsizlik Sigortası Fonu” başlıklı bir rapor hazırladı. Raporda, “İşsizlik Sigortası Fonu “Kaynakları Nasıl Kullanılıyor?”, “Fon Covid-19 ile Mücadele Kapsamında Neden Etkin Kullanılmıyor?”, “Fon Kaynakları ile Kaç Milyon İşçiye Kaç Ay Süreyle Gelir Sağlanabilir?” ve “Fon Covid-19 ile Mücadelede Nasıl Etkin Kullanılabilir?” sorularına yanıt arandı. 

 

‘15 milyon işçiye 3 ay yeter’

 

Raporda, İşsizlik Sigortası Fonu’nun Covid-19 ile mücadelede etkin bir biçimde kullanılmadığı ve ILO’ya göre salgının dünya çapında 25 milyon insanı işinden edebileceğine dikkat çekildi.  

 

Raporda göre koronavirüs salgını ile mücadele boyunca işçi sayısına göre yapılabilecek harcama miktarı şöyle sıralandı:

 

“*1 milyon işçiye 3 ay süreyle sağlanacak asgari ücret düzeyinde ödenek için 7 milyar TL,

 

*5 milyon işçiye 3 ay süreyle sağlanacak asgari ücret düzeyinde ödenek için 34,9 milyar TL,

 

*10 milyon işçiye 3 ay süreyle sağlanacak asgari ücret düzeyinde ödenek için 69,8 milyar TL,

 

*15 milyon işçiye 3 ay süreyle sağlanacak asgari ücret düzeyinde ödenek için 104,7 milyar TL.”

 

‘Hükümet işçinin parasını borç almak için kullandı’

 

“İşsizlik Sigortası Fonu’nun 131,5 milyar TL kaynağı bulunmasına karşın fon kaynaklarının 122 milyar TL’si akışkan (likit) değil yani istenildiğinde kullanılabilir değil” diye kaydedilen raporda, bu miktarın devlet tahvillerine yatırıldığı ve İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları AKP hükümeti tarafından ucuz iç borçlanma kaynağı olarak kullanıldığı belirtildi. Raporda, “Fon kaynakları uzun vadeli devlet tahvillerine yatırılmıştır. Anlaşılan Hükümet bu kaynakları nakde çevirmesi durumunda yeni iç borçlanmanın finansmanından çekiniyor. Bu yüzden de Hükümet, İşsizlik Sigortası Fonu kaynaklarının kullanımında ağırdan alıyor” ifadeleri yer aldı. 

 

Salgın ile mücadele döneminde işsizlik ödeneğinden yararlanma koşullarının kolaylaştırılması gerektiği vurgulanan raporda, şu taleplerde bulunuldu:

 

“*Gerek işsizlik ödeneği gerekse kısa çalışma ödeneğinden yararlanma için öngörülen ağır koşullar kaldırılmalı.

 

*İşsiz kalan ve işi duran bütün işçilere işsizlik sigortası ödeneğinden asgari ücret düzeyinde ödeme yapılmalıdır.

 

*İşsizlik Sigortası Fonu’nun etkin kullanımı için işten çıkarma yasağı uygulanmalı ve zorunlu mal ve hizmet üretimi yapan işler dışındaki işçilere ücretli izin verilmelidir. Ücretli izinler işverenler, İşsizlik Sigortası Fonu ve kamu bütçesinden ortaklaşa finanse edilmelidir.

 

*İşsizlik Sigortası Fonu kaynakları en az üç ay süreyle 10 ile 15 milyon işçinin gelir kaybını gidermeye yetecek kaynağa sahiptir.”

 

‘Fon’un kaynakları nakit ve likit hale getirilmelidir’

 

Fon giderleri için işsizlik ödeneğine ayrılan pay yüzde 28’de kalırken, işverenlere yapılan teşvik ödemeleri fon giderlerinin yüzde 44’üne yaklaştığına yer verilen raporda, işverenlerin fona yaptıkları katkıyı bu yolla geri aldıklarına dikkat çekildi. Raporda ayrıca, işverenlerin 2019 yılında fona yaptıkları 16, 5 milyar TL tutarındaki prim ödemesine karşılık 10,7 milyar TL teşvik ve destek aldığına dikkat çekildi. 

 

Raporun tamamına https://bit.ly/33PlINR linkinden ulaşabilirsiniz.