STENBOL/ EQNERE - Şaxê Stenbolê yê Komeleya Mafên Mirovan (ÎHD) û Însiyatîfa Piştevaniya bi Girtiyan re (TDÎ) girtiyên di komkujiya girtîgehan a 19'ê Kanûnê de jiyana xwe ji dest dan, bi bîr anîn. Di daxuyaniya ku bi heman armancê li Enqerê hat dayîn de jî daxwaza bila kiryar bên darizandin hat kirin

 

Şaxê Stenbolê yA ÎHD'ê û TDÎ ji bo girtiyên di komkujiya 19'ê Kanûnê de jiyana xwe ji dest dan, li ber Girtîgeha Ûrmiyeyê daxuyaniyek dan. Di dema daxuyaniyê de pankarta bi nivîsa "Me komkujiya 19'ê Kanûnê ji bîr nekir, em ê nedin jibîrkirin" hate hildan. Seroka ÎHD'ê ya Stenbolê Gulsen Yolerî daxuyanî xwend.

 

Gulseren doza piştî komkujiyê bi bîr xist û nerazîbûn nîşanî polîtîkaya bêcezahiştinê da. Gulseren destnîşan kir ku girtîgeh hîn jî cihê kiryarên ji bo şikandina rûmeta mirovahiyê ne û got, "Girtî li dijî îşkenceyê û desteserkirina mafan, ji bo jiyaneke bi rûmet a mirovahiyê bêrawestan têdikoşin."

 

Gulserên xwest ku binpêkirinên mafên mirovan ên li girtîgehan tavilê bêne rawestandin, lêpirsîneke xurt bê meşandin û berpirsyar bêne cezakirin. Her wiha hate xwestin ku dawî li tecrîdê û kiryarên li dijî rûmeta mirovahiyê bên anîn.

 

Li Enqerê jî komkujî hat şermezarkirin

 

Li Enqereyê, Şaxa ÎHD'ê ya Enqereyê, bi boneya 21'emîn salvegera Komkujiya 19'ê Kanûnê ya di bin navê "Operasyona Vegera Jiyanê" de pêk hat, civîna çapemeniyê li dar xist. Endama Lijneya Rêveberiya Navendî ya MYK'a ÎHD'ê Nuray Çevîrmen di civîna de axivî û bi bîr xist ku di 19'ê Kanûna 2000'an de li 20 girtîgehên Tirkiyeyê li dijî girtî û hukumxwarên ku ji bo protestokirina tecrîdê dest bi greva birçîbûnê kiribûn operasyonek hemwext li dar xistin. 

 

'Sûcê li dijî mirovahiyê ye'

 

Nuray bi bîr xist ku di qetlîamê de 30 girtî û 2 peywirdarên girtîgehê jiyana xwe ji dest dane û got, “Operasyona ku tê de sûcên li dijî mirovahiyê hatin kirin û mirov hatin qetilkirin, bi navê ‘Vegera Jiyanê’ hat kirin. Di ser vê qetlîamê re 21 sal derbas bûn lê pêşî li kuştinê nayê girtin ûkiryar di çarçoveya polîtîkaya bêcezakirinê de tên parastin.

 

Pêkanîn berdewam in

 

Nûray da zanîn ku pêkanînên tecrîdê yên li girtîgehên Tirkiyeyê dewam dikin û got, "Him ji aliyê mirovahî û hiqûqê ve, hem jî li gorî Peymana Mafên Mirovan a Ewropayê, 'mafê jiyanê' mafê herî bingehîn ê mirovan e. wek mafekî destnedayî û serdest tê qebûlkirin. Lê belê ev her du erk di pratîka dewletê de pêk nayên; mafê jiyanê tê binpêkirin. 

 

Binpêkirinên mafan

 

Nûray hê jî li girtîgehan gihandina tenduristiyê, sirgûnên ku bi saet û rojên dirêj didomin, dema ku bi wesayîtên rîngê yên yek kesî kelepçekirî ye li dijî rûmeta mirovahiyê, lêgerîna tazî, jimartina li ser piyan, îşkenceya fizîkî û psîkolojîk, hişt ku li girtiyan rastî şîdetê bên. Ji aliyê girtiyên din ve, rakirina mafên civakî, ragihandinê, wî da zanîn ku nezanîna mafên agahdarî û çandî û bi sedan binpêkirinên mafan berdewam in.

 

Nuray, anî ziman ku her sal li girtîgehan ji ber nexweşî û bûyerên 'întîxar'ê bi dehan kes dimirin û wiha dewam kir: "Bi qasî ku me karî tespît bikin ji sala 2020'an û vir ve 94 girtiyan li girtîgehan an jî piştî demeke kurt mirine. ji ber nexweşiyên xwe ji girtîgehan derketin. Ev hemû mirin dikarin bên pêşîlêgirtin. Mirinên girtiyên ku divê dewlet yekitiya wan a derûnî û bedenî bê parastin, nayên lêpirsînkirin, li hemberî berpirsyaran tedbîr nayên girtin û ev yek jî binpêkirina mafê jiyanê berdewam dike.”

 

'Divê kujer bên darizandin'

 

Nûray bang kir ku berpirsyarên Komkujiya 19'ê Kanûnê bên darizandin û dawî li polîtîkayên bêcezakirinê yên bi qanûnê tên meşandin bê anîn.