ANKARA – Elazığ Cezaevi’nde tutulan tutsak Necmiye Boz’un, diş tedavisi sırasında kelepçesinin çıkarılmaması nedeniyle muayene olamaması Meclis gündemine taşındı. DEM Parti Milletvekili Sümeyye Boz, hem Sağlık hem Adalet Bakanlarına soru önergesi sundu, ayrıca kelepçeli tedavi uygulamalarının araştırılması için Meclis Araştırması talep etti. 

 

Elazığ T Tipi Kapalı Cezaevi’nde tutulan mahpus Necmiye Boz’un, diş tedavisi için sevk edildiği hastanede kelepçesi çıkarılmadan muayene edilmek istenmesi, Meclis gündemine taşındı. DEM Parti Muş Milletvekili Sümeyye Boz, hem Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu’na hem de Adalet Bakanı Yılmaz Tunç’a ayrı ayrı soru önergeleri vererek olayı detaylarıyla sordu. Ayrıca, kelepçeli tedavi uygulamalarının genel durumunun araştırılması için Meclis Araştırması açılması talep edildi.

 

Hak ihlali 

 

Milletvekili Sümeyye Boz’un aktardığına göre, mahpus Necmiye Boz, Elazığ T Tipi Kapalı Cezaevi’nden Fırat Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi’ne sevk edildi. Ancak burada görevli Dr. Fatma Akbaba, ağız içi diş tedavisi sırasında kelepçenin çıkarılmasına izin vermedi. Bu nedenle muayene gerçekleştirilemedi ve mahpusun tedavi hakkı engellendi.Sümeyye Boz, söz konusu uygulamanın Hasta Hakları Yönetmeliği’nin 11. maddesine ve Türk Tabipleri Birliği’nin etik ilkelerine açıkça aykırı olduğunu belirtti. Aynı zamanda Dünya Tabipler Birliği Cenevre Bildirgesi, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Nelson Mandela Kuralları gibi uluslararası normların da ihlal edildiğini ifade etti.

 

Sümeyye Boz’un yönelttiği sorular şöyle; 

 

“*Dr. Fatma Akbaba'nın kelepçenin çıkarılmasına izin vermediği iddiası doğru mudur?

 

*Kelepçeli tedavi tıbben uygun mudur ve bu konuda Bakanlığın bilimsel bir rehberi var mıdır?

 

*Hekimlerin mahpuslara müdahalelerinde etik, rıza ve güvenlik dengesine dair bir protokol mevcut mudur?

 

*Bu olayla ilgili hekime yönelik bir idari işlem başlatılmış mıdır?

 

*Türkiye genelinde kelepçe nedeniyle yarım kalan veya yapılamayan tedavi sayısı nedir?

 

*Mahpusların onurlu biçimde tedavi edilmesi için Adalet Bakanlığı ile yapılmış bir iş birliği var mıdır?

 

*Hekimlere yönelik etik, insan hakları ve mahpus hakları konularında özel bir eğitim programı yürütülmekte midir?

 

Adalet Bakanı’na yöneltilen sorular

 

“*Dr. Fatma Akbaba'nın kelepçeyi açmayı reddettiği ve tedaviyi engellediği doğru mudur?

 

*Bu uygulama yasal ve etik açıdan nasıl değerlendirilmektedir?

 

*Türkiye genelinde kaç mahpus kelepçeli muayene nedeniyle tedavi olamamıştır?

 

*Adalet Bakanlığı'nın bu uygulamaları önlemek için herhangi bir çalışması var mıdır?

 

*Sağlık ve güvenlik personelinin yetki sınırlarını belirleyen ortak bir protokol planlanmakta mıdır?

 

Meclis araştırması talebi

 

Sümeyye Boz, ayrıca Meclis'e sunduğu ayrı bir önergeyle konu hakkında Meclis Araştırması açılmasını da talep etti. Teklifte, cezaevlerinde yaygınlaşan kelepçeli muayene uygulamasının bir sistematik hal aldığını, bunun mahpusların sağlık hakkını ve insan onurunu zedelediğini vurguladı.

 

Sümeyye Boz, araştırma önergesinde şu ifadelere yer verdi: “Cezaevlerinde tutulan mahpuslara yönelik kelepçeli muayene ve tedavi uygulamalarının kapsamı, nedenleri, sonuçları ve insan hakları karşısındaki durumu bütün yönleriyle araştırılmalıdır. Mahpuslar için onurlu ve güvenli sağlık hizmeti bir hak olarak güvence altına alınmalıdır. Söz konusu önerge ve araştırma talebi, cezaevlerinde sağlık hakkının nasıl uygulandığına dair ciddi soruları gündeme getiriyor. Kelepçeli tedavi, yalnızca fiziksel bir kısıtlama değil; aynı zamanda etik, tıbbi ve hukuki açıdan da sorgulanan bir uygulama. Bu nedenle hem Sağlık hem Adalet Bakanlığı’nın yanıtları, mahpusların sağlık hizmetine erişimi konusunda önemli bir gösterge olacak.