WAN - Lozan Anlaşması’na ilişkin düzenlenen panelde konuşmalarda, anlaşmanın Kürt halkı ve Kürdistan üzerindeki etkileri ile kültür ve dili nasıl hedef aldığına dair değerlendirmeler yapıldı. 

 

Wan’da, Halkların Demokratik Partisi (HDP) öncülüğünde, “Yüzyıllık soykırım anlaşması: Lozan” başlıklı panel düzenlendi. Gazeteci Adnan Bilen’in moderatörlüğünde gerçekleşen panele Demokratik Bölgeler Partisi (BDP) Wan İl Eşbaşkanı Şengül Polat, Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti) Wan Milletvekili Sinan Çiftyürek ve Avukat Cemal Demir panelist olarak katıldı.

 

HDP Wan il binası bahçesinde gerçekleşen panel öncesinde alana, “Fermana Komkûjiya Sed Salan: Lozan” pankartı asıldı. Panele, DBP, HDP ve Yeşil Sol Parti Wan İl Örgütleri, Medeniyetler Beşiğinde Yakınların Kaybeden Ailelerle Yardımlaşma, Dayanışma ve Kültür Derneği (MEBYA-DER), Tutuklu ve Hükümlü Aileleriyle Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği (TUHAY-DER), Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD) üyeleri, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK), Arsisa Kültür ve Sanat Derneği’nin yanı sıra çok sayıda kişi katıldı. 

 

Panelde açılış konuşması yapan Gazeteci Adnan Bilen, egemenler tarafından 24 Temmuz 1923’te imzalanan Lozan Anlaşmasıyla Kürt coğrafyasının 4 parçaya bölündüğünü hatırlattı. Aradan geçen yüzyıllık süreçte soykırımların yaşandığını belirten Adnan, yeni yüzyılda Kürtlerin gelecekleri için atılacak adımların önemine dikkat çekti.

 

‘Lozanı imzalayan devletler Kürtlerden özür dilemeli’

 

Ardından konuşan Yeşil Sol Partisi Wan Milletvekili Sinan Çiftyürek ise, Kürt halkının o süreçte bir bölünmüşlük içinde olduğunu ve Mustafa Kemal’in de bunu kullandığını belirterek, emperyalist güçlerin katılımıyla Lozan Anlaşması’nın imzalandığını söyledi. Sinan, “Bundan sonra önemli olan bu anlaşmayı devam mı ettireceğiz yoksa yeni bir süreç mi başlatacağız? Kürtlerin kendi arasında birliğini sağlaması ve birlikte hareket etmesi gerekiyor. Bu anlaşmayı imzalayan devletlerin siyasetlerini de amaçlarını da kınıyoruz. Bir an önce Kürt halkından özür dilemeli ve Kürt halkının kendi geleceğini tayin etmesi mücadelesinde destek vermelidir” dedi.

 

Lozan Anlaşması’nın kadınlar üzerindeki etkisi

 

Ardından konuşan DBP İl Eşbaşkanı Şengül Polat da, Lozan Anlaşması’nın kadın kazanımları üzerine etkisini değerlendirdi. Şengül, Lozan Anlaşması’ndan sonra özellikle Kürt halkının kültür ve diline yönelik saldırıların olduğunu söyledi. Bir toplumda kültür ve dili ilk olarak savunan kesimin kadınlar olduğunu ifade eden Şengül, bu anlaşmadan sonra kadın iradesini kırmak ve yok etmek için çeşitli politikalarla saldırılar gerçekleştirildiğini dile getirdi. Özellikle inanç üzerinden kadınların eve kapatıldığını ve kadının yaşamdan çıkarılmaya çalışıldığını vurgulayan Şengül, “Fakat kadınlar, Kürt özgürlük mücadelesiyle bunu tersine çevirdi. ‘Kadınlar özgürleşmeden toplum özgürleşmez’ sözünü esas alan kadınlar, yaşamın alanında kendi örgütledi ve yaşamını içinde olmaya devam etti. Rojava devrimi kadınların eliyle gerçekleştirildi. Şimdide Rojhilat’ta direnişi büyütüyorlar. Tüm bunlar kadın direnişle başladı ve sürüyor. Bir halkın geçmişi ve geleceği bir anlaşmayla bitirilemez” diye konuştu.

 

‘Lozan sadece Türkler içindir’

 

Son olarak konuşan Avukat Cemal Demir ise, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın Lozan Anlaşması’na bakışını ve Kürt halkının bundan sonra yapması gerekenleri anlattı. Cemal, Kürdistan’ın ilk olarak Kasrı Şirin Anlaşması’yla ikiye bölündüğünü daha sonra Lozan Anlaşması’yla 4’e bölündüğünü ifade etti. Lozan Anlaşması’yla Türkiye’nin, Kürt halkının ve Kürdistan’ın inkar ve imhasını hedeflediğini dile getiren Cemal, “O günden bu güne asimilasyon ve inkar politikası bu güne kadar devam ediyor” ifadelerini kullandı.

 

Panel, panelistlerin konuşmalarının ardından soru cevap bölümünün ardından sonlandı.