HABER MERKEZİ - Lozan Konferansı’nda yeni yüz yılda ulusal birliğin ve ortak hareket etmenin önemi tartışıldı, konferans yarın devam edecek. 

 

Kurdistan Ulusal Kongresi (KNK) öncülüğünde Kurdistanı dört parçaya bölen Lozan Antlaşması’nın 100’üncü yılında Kürtler ve dostlarının, antlaşmanın imzalandığı Lozan’daki Beaulieu Kongre Salonu’nda (Salle de Congrès de Beaulieu) düzenlediği konferansı birinci günü sonlandırıldı. 

 

Selma Irmak ve Xelîl Xezerî’nin moderatörlüğünü yaptığı konferansa, Uluslararası İlişkiler Tarihçisi Dr. Suheyla Qadirî, Selahaddin Üniversitesi’nden Prof. Narmen Muhamad Amen Ali ile Araştırmacı-Yazar Mehmet Bayrak konuşmacı olarak katılırken, diğer bir panelist Kuzey ve Doğu Suriye Üniversiteleri Koordinasyon Komitesi Eşbaşkanı Dr. Abdulilah Al Mustafa ise vize alamadığı için katılamadı. 

 

‘İsviçre devleti Kürt halkı nezdinde suçludur’

 

Konferansta Partiya Îslam a Kurdistanê Genel Başkanı Hikmet Serbilind Lozan Antlaşması’na ilişkin bir konuşma yaptı. Kürt halkının ulusal kongresini gerçekleştirmesi ve birlik siyasetini oluşturması gerektiğini kaydeden Hikmet, “Bugün her bir Kürt’ün aklında, beyninde ve kalbinde bir birlik anlayışı oluşmuştur. Ulusal bir düşüncesi oluşmuştur. Siyasi partiler olarak biz sadece halkımızın bu isteklerini yerine getirelim. Bütün Kürt güçleri ulusal görevlerini yeter ki yerine getirsin. Ulusal bir temsiliyet, stratejik bir birliktelik oluşturalım” dedi.

 

Ardından KAWA Örgütü adına Hasan Hüseyin söz aldı. Hasan Hüseyin, 100 yıl önce Kürtleri inkâr ve imha eden bu antlaşmanın Fransa, İngiltere ve diğer devletlerin imzasıyla bir soykırıma dönüştüğünü hatırlatarak, “Bu devletler Kürt halkının nezdinde suçludurlar. Bir de bu antlaşmaya ev sahipliği yapan İsviçre devleti Kürt halkı nezdinde suçludur” ifadelerini kullandı. 

 

‘Önemli kararlar alacağız’

 

Konuşmaların ardından “Lozan Antlaşması ve Kurdistan’daki sonuçları” konulu panel başladı. Panele ilişkin kısa bir değerlendirme yapan HDP eski Milletvekili Selma Irmak, “Lozan’da Kürtler yok etmek istendi ancak Kürtler direnişleri ile bunu boşa çıkardılar. Önümüzdeki yüz yılın da soykırım ile geçmemesi için bugün burada önemli kararlar alacağız. İrademizi ve umudumuzu ortaya çıkaracağız. Sadece hukuk ve diplomasi ile sınırlı bir çalışma değil, halk çalışmasını da ortaya çıkaracak kararlar alacağız” diye konuştu.

 

Ulusal birliğe işaret edildi

 

Prof. Narmen Muhamad Amen Ali, uluslararası hegemonik güçler ile bölgesel güçlerin ilişkilerinin Kürt halkına yansıması hakkında bilgilendirmede bulundu. Narmen Muhamad, Lozan’da hegemonik güçler ile bölge devletlerinin işbirliği sonucu Kürtlerin imhasına yönelik bir antlaşmanın ortaya çıktığını belirterek, bu şekilde hem Kürtlerin statüsüz bırakıldığını hem de bölge devletleri üzerinde bir baskı aracı oluşturulduğunu kaydetti.

 

Dr. Suheyla Qadirî ise Lozan Antlaşması’nın Kürt halkı için sosyal, siyasi, kültürel ve coğrafik sonuçlarının olduğunu söyledi. Suheyla, Kürt siyasal hareketlerin ortak karar ve hareket etme iradesinin bu sonuçları ortadan kaldırabilecek bir güce sahip olduğunu söyleyerek, tarihten örnekler verdi. Suheyla, ulusal birlikteliğin Kürtler açısından yeni yüzyıldaki önemine de değindi. 

 

Konferans yarın devam edecek

 

Araştırmacı-Yazar Mehmet Bayrak da Lozan Antlaşması’nın en büyük sonuçlarından birinin de Kürt dilinin yok edilmeye yönelik uygulamaların başlangıcı olması olduğunu söyledi. Kürtçe’nin günlük yaşamda kullanılarak ve Kürt edebiyatının direnerek bu çabayı boşa çıkardığını belirten Mehmet, ancak bugün için bu durumun tehlikeli bir durum aldığını söyledi. 

 

Panel, sorulara verilen cevaplar ardından sona ererken, konferans yarın da farklı panellerle devam edecek.