Rozerin Gültekin 

 

İSTANBUL - Kürtçe stranlar seslendirdiği için 8 yıldır tutsak olan Nûdem Durak’ı, “Karanlığa gömülmek istenen ateşböceği” sözleriyle tanımlayan “Nudem Durak için Özgürlük” kampanyası imzacılarından sosyolog ve yazar Pınar Selek, “Zindana kapatılamıyor o ses. Zincirlenemiyor. Nûdem’e özgürlük kampanyası daha da büyüyerek sürecek. Nûdem’in sesi artık yarıktan çıktı” sözleriyle herkese duyarlılık çağrısında bulundu.

 

AKP iktidarı, 20 yıllık iktidarlığında yürüttüğü özel savaş politikaları ile başta Kürt halkı olmak üzere halkların kimliği, kültürü, sanatı, tarihi ve değerlerine saldırarak “tekçi” ve inkarcı anlayışını sürdürmeye devam ediyor. Özellikle son yıllarda Kürt halkına dönük artan asimilasyon politikalarıyla onlarca sanatçı yargılanarak uzun yıllar ceza alıp tutuklandı. Bu örneklerden biri de Kurmancî stran seslendirdiği için 22 Nisan 2015 tarihinden bu yana cezaevinde tutulan ve 19 yıl hapis cezası verilen Nûdem Durak.

 

Kurmancî stranlardan vazgeçmedi!

 

Şirnex’in (Şırnak) Dêrgulê (Kumçatı) beldesinde 1988 yılında doğan Nûdem, çocuk yaşlarda Kürtçe stranlar seslendirmeye başladı. 2012 yılında, 14 yaşında Kürtçe stranlar seslendirdiği için tutuklanan Nûdem, bir yıl sonra tahliye oldu. Kısa bir süre sonra yeniden tutuklanan ve 9 ay cezaevinde tutulan Nûdem’i, verilen “cezalar” Kürt müziğinden vazgeçiremedi. Cizîr (Cizre) Belediyesi’ne bağlı Mem û Zîn Kültür Merkezi’nde erbane eğitmeni olarak ders vermeye başlayan Nûdem, “Çözüm Süreci”nin bitmesi ardından 22 Nisan 2015’te tutuklandı ve hakkında açılan iki ayrı davadan toplam 19 yıl hapis cezası aldı. Önce Mardin Cezaevi’nde tutulan Nudem, daha sonra ise Bayburt M Tipi Kapalı Cezaevi’ne götürüldü.

 

Hastalıklarıyla mücadele ediyor

 

Nûdem, Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı Leyla Güven’in, 8 Kasım 2018’de PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması talebiyle başlattığı açlık grevine de destek verdi. 1 Mart 2019’da eyleme başlayan Nûdem, 87 gün açlık grevinde kaldı. Hem cezaevi koşulları hem de açlık grevine katılması nedeniyle Nûdem, birçok sağlık sorunu yaşıyor. Kemik erimesi teşhisi koyulan ve gözlerinde sorun yaşayan Nûdem, graves (zehirli guatr) hastalığıyla da mücadele ediyor. Ancak Nûdem, hastalığı nedeniyle ameliyatı kabul etmiyor ve sesinin bozulmasından dolayı da endişe duyuyor. Nûdem, 2022  yılının Mayıs ayında ailesi ile yaptığı telefon görüşmesinde ise dayanışma çağrısında bulunmuştu. Sanatçıların birbirlerine sahip çıkmasını söyleyen Nûdem, “En azından içeride olan sanatçılara, kendilerini rahat ifade edebilmeleri için el ele verme çabasında olmalılar. Ki bunu yapıyorlar da. Dışarda da olsak, içerde de olsak görüyoruz, konserlerin nasıl iptal edildiğini, engel konulduğunu. Ama yine de içerideki sanatçılar için bir dayanışma içerisinde olabilirler. Bunun için bir çaba harcayabilirler, hepsine de başarılar” demişti.

 

Nûdem için gitar gönderdiler

 

Nûdem’in tutsak edilmesine her kesimden tepkiler sürerken, serbest bırakılması için de dünyanın dört bir yanından çeşitli çalışma ve kampanyalar yürütülüyor. Bayburt Kadın Kapalı Cezaevi’nde tutulan Nûdem için 2021 yılında aydın ve sanatçıların da destek verdiği Fransa merkezli uluslararası bir kampanya yürütüldü. Kampanya kapsamında Fransa, İngiltere, ABD, İsveç, Senegal, Fas, Cezayir, Tunus, Gouadeloupe gibi çok sayıda ülkeden birçok isim dayanışma göstererek, Angela Davis, Noam Chomsky, Ken Loach, David Graeber, Peter Gabriel ve Roger Waters gibi uluslararası kamuoyunda tanınmış isimler, Nûdem’in özgürlüğü için çağrılarda bulundu. 19 Şubat 2022’de ünlü İngiliz müzik grubu Pink Floyd üyesi Roger Waters, Nûdem’in serbest bırakılması için AKP’li Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a çağrıda bulunarak, cezaevinde enstrüman sağlanamamasının kabul edilemez olduğunu dile getirmişti. Roger, 2017-2018 turnesinde kullandığı ve üzerinde sanatçılardan mesajlar yazılı gitarını Nûdem’e göndermişti. Ancak cezaevi yönetimi gitarın Nûdem’e verilmesine engel olmuştu.

 

‘Free Nudem Durak’ kampanyası

 

 

Yine Londra’da yaşayan Kürt Alevi sanatçı Suna Alan da Nûdem şahsında tüm siyasi tutsaklar için “Dargerînok” (Sarmaşık) isimli bir eser besteledi. Nûdem için yapılan son çalışma ise Fransa merkezli “Free Nudem Durak” (Nudem Durak için Özgürlük) isimli kampanya grubunun başlattığı yeni bir uluslararası imza kampanyası oldu. Nûdem’in serbest bırakılmasını ve yeniden yargılanmasını talep eden sanatçı, aktör, yazar, senarist, müzisyen ve çok sayıda daldan Miriam Margolyes, Emel Mathlouthi, Sepideh Moafi, Thurston Moore, Tom Morello gibi ünlü 46 isim, imzaladıkları ortak bir metin ile 29 Haziran’da başlatılan kampanyayı kamuoyuna duyurdu. İmza kampanyasında yer alan sosyolog ve yazar Pınar Selek, Nûdem’in tutsaklık süreci ile kampanyaya ilişkin ajansımıza konuştu.

 

‘Zindana kapatılamıyor o ses…’

 

Nûdem’in 2015 yılından bu yana sanat faaliyetlerinden dolayı tutuklanarak karanlığa mahkum edilmeye çalışıldığını belirten Pınar, tüm bunlar karşısında direndiğinin de altını çizdi. Pınar, “Nûdem karanlığa mahkum ettirilmek istenen bir coğrafyada inadına ışıldayan ateş böceklerinden biri. Onun hikayesi aslında bütün ateş böceklerinin kolektif trajedisinin içinden geçiyor. Öldürülen, kapatılan, uzaklaşan ama yine de yanmaya çalışan ışık parçalardan biri o. Işığını müziğiyle, sesiyle yayıyor. Zindana kapatılamıyor o ses. Zincirlenemiyor” şeklinde konuştu. Pınar, tam da böylesi bir durumda kampanya başlattıklarını paylaştı.

 

Duyarsızlığa karşı imzacı oldu

 

Dünyanın birçok yerinde zulümler yaşandığını söyleyen Pınar, “Tüm bunları arka arkaya, aynı anda öğrenmek bir süre sonra dünya kamuoyunda bir duyarsızlık yaratıyor. Bu duyarsızlık öğrenilmiş çaresizlikle bağlantılı. Kolektif acılar, onları yansıtan bireysel deneyimler sayesinde uzaktaki bambaşka insanların yüreklerine girebiliyor. Dolayısıyla Nûdem için başlatılan imza kampanyasını hemen destekledim. Nûdem’in sesinin duyulmasını sağlamak önemli. O ses, hepimizin sesi” dedi. İktidarın Kürt ve kadın sanatçılara yönelik gerçekleştirdiği baskı politikaları ile toplumda korku yaratmaya çalıştığını aktaran Pınar, “Nerede baskı ve zulüm varsa, orada gücünü kaybedenlerin korkusu vardır. Tüm ateş böcekleri öldürülene, tüm filizler yakılana, tüm tohumları boğana kadar beton toplumun üstüne dökülüyor. Yani kapalı, kıpırdayamayan, sesi olmayan, sadece üzerinde yürüyen betonlaşmış bir toplum isteniyor” sözlerini kullandı.

 

Nûdem’in sesi yaşananları dünyaya gösteriyor

 

Dünyanın dört bir yanından yüzlerce sanatçı, hak savunucusu ve birçok kesimin Nûdem ile dayanıştığını ifade eden Pınar, “Nûdem gibi genç bir müzisyenin başına gelenler bu ülkede, topraklarda somut olarak ne yaşandığını açıkça gösteriyor. Benim dört beraata karşın 25 yıldır sürdürülen davam ve hakkımdaki yakalama kararı da bu tablonun bir parçası. Nûdem’e gitarının verilmemesi, benim beraatımın verilmemesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala için aldığı karara uyulmaması, hasta tutsakların cezaevlerinde ölüme terkedilmesi gibi sıralamakla bitiremeyeceğimiz daha çok şey var bu karanlık tabloda. Nûdem’in sesi, bu tabloyu dünya kamuoyunun görmesine yardımcı oluyor” şeklinde değerlendirdi.  

 

‘Nudem’e özgürlük kampanyası daha da büyüyerek sürecek’

 

Kampanyaları kapsamında çalışmalarının önümüzdeki günlerde de devam edeceğinin bilgisini veren Pınar, “Uluslararası dayanışma eylemleri kısa vadeli değil, uzun soluklu olmalıdır. Nûdem için yürütülen kampanya da o çıkana ve sesini daha rahat bir şekilde duyurana kadar sürecek. Bunu biliyorum. ‘Nûdem’e Durak için Özgürlük’ kampanyası daha da büyüyerek sürecek. Nûdem’in sesi artık yarıktan çıktı, taştı. Bundan sonra su akar yolunu bulur” diye vurguladı. 

 

Kamuoyuna duyarlılık çağrısında bulunan Pınar, “Her birimiz gözlerimizde birer ateş böceği saklıyoruz. Ona bakarsak bize çok şey gösterir” dedi.