Rojda Aydın

 

AMED - Açıldığı günden bu yana kadın ve çocuklar için kültür, sanat, edebiyat çalışmalarını sürdüren KASED’in önümüzdeki süreçte yapacağı projelerine ilişkin bilgi veren dernek yöneticilerinden Devrim Demir, Rezan’da yaşayan kadınlar için “Îjar jî ji vir de lê binere” şiarı ile müzik ve resim atölyeleri gerçekleştireceklerini söyledi. 

 

2016 yılında Halkların Demokratik Partisi (HDP) belediyelerine  kayyımların atanması ile birlikte birçok kültür sanat kurumu kapatıldı. Ancak kayyım atamaları sonrasında kültür sanat kurumlarının çalışanları çalışmalarına ve üretimlerine ara vermeden devam etti ve yeni kurumlar açtı. Bu kurumlardan biri de Amed’de “Sanat herkes içindir” şiarı ile açılan Kadın Kültür Sanat ve Edebiyat Derneği (KASED).  

 

5 Eylül 2021 yılında büyük bir coşku ile açılan KASED, açıldığı günden bu yana kadın ve çocuklar için projeler geliştirerek, kültür, sanat ve edebiyat çalışmalarını topluma ulaştırmaya çalışıyor. KASED’in yöneticilerinden Devrim Demir, derneğin çalışmalarını anlattı. 

 

Kadın ve çocuklar için kültür çalışmaları

 

2019 yılında açılan ancak salgın nedeni ile  derneğin aktif çalışmalarının ertelendiğini belirten Devrim, “Salgından dolayı planladığımız çalışmaları ertelemek zorunda kaldık. Ancak 2021 yılında özel bir program ile derneğimizi açtık ve çalışmalarımıza başladık. Açılıştan sonra kurslarımız başladı. Müzik, resim, dil, folklor, Kürt edebiyatına ilişkin kurslar ile jineoloji dersleri başlattık. Bu kurslarımız hala devam ediyor. Bunun yanı sıra KASED sadece merkezle sınırlı kalmadı. Diğer kentler için de planlamalar yapıldı. Hem konserler gerçekleştirdik hem de kadın, kültür, sanat konularına ilişkin paneller düzenledik. Çocuklar için sanat atölyeleri. Kurdistan ve Türkiye’nin birçok kentinde bu çalışmaları yürüttük ve bu çalışmalarımız hala sürüyor. KASED açıldığı günden bu yana bu yönlü çalışmalarını sürdürüyor” sözleri ile yaptıkları çalışmaları anlattı. 

 

‘Birlerce kadına ulaştık’

 

Derneğin açılışından bu yana birçok kadın ve çocuğa ulaştığını söyleyen Devrim, şöyle devam etti: “Doğrusu elimizde tam bir veri yok ama sadece Amed’de birçok yerde hatta bir çok köyde çalışma yürüttük. Diyebilirim ki KASED kısa zamanda binlerce kadına ulaştı. Aynı zamanda KASED deprem bölgesinde de haftalarca aktif çalışma yürüttü. Hala daha o bölge ile ilişkilerimiz sürüyor. Bir süre gönüllü olarak ihtiyaçların karşılanması için oradaki koordinasyonlarla ilişkilerimiz devam etti. Deprem bölgesinde bir sistematik bir periyod oluşturulduktan sonra oradan döndük. Ardından ne yapabiliriz dedik. Sonuçta diğer kültür kurumları ile birlikte deprem bölgesi için 2 yıllık bir planlama çıkarıldı. Planlama içerisinde depremzede kadın ve çocuklar için sanat atölyeleri açmak var.”

 

Sanatla psikolojik destek

 

Deprem bölgesinde yaşanan derin travmalardan dolayı buralarda çalışma yürütme ihtiyacı duyduklarını dile getiren Devrim, “İnsanların ve canlıların olduğu her yerde  orada yaşamı canlandırma ihtiyacı var. Büyük bir deprem ve felaket yaşandı. Kentler yok oldu. Binlerce insan yaşamını yitirdi. Yaşanan büyük travmalara karşı yaşamlarını sürdürmeye çalışıyorlar. Çalışmalarımız sadece kültür sanat çalışması ve sanatımızla psikolojik destek vermeye çalışıyoruz. Sanatın böyle bir etkisi var. Yeniden inşanın bir parçası olabiliriz” ifadelerini kullandı. 

 

Rezan’da yaşayan kadınlar için proje

 

Derneğin çalışmalarına dikkat çeken Devrim, şu bilgileri paylaştı: “Önümüzdeki süreç için birkaç projemiz var. ‘Îjar jî ji vir de lê binere’ (Bu kez de buradan bak) şiarı ile  yeni bir projeye başlıyoruz. Proje için çalışmalarımız 22 Haziran’da başlayıp 22 Ağustos’ta sona erecek. 40 kadın ile birlikte bu projeye başlayacağız. Yaşları 18-45 arasında olan 40 kadın bu projede yer alıyor. Bu proje daha çok Rezan (Bağlar) ilçesinin mahallelerinde yaşayan kadınlar için hazırlanıyor. Böyle bir proje önümüze koyduk. Çünkü burada yaşayan kadınların toplumla bağları çok az ve çoğunlukla evdeler. O kadınlara ulaşıp sanatla aralarında bir bağ kurmak istiyoruz. Projenin içeriği de daha çok dönüştürme üzerine ve bu zihniyeti geliştirmek istiyoruz. Biri müzik biri resim üzerine iki atölye gerçekleştirilecek. Bu atölyelerde atılan, evlerde kullanılmayan alet ve malzemelerden müzik aletleri yapılacak, yine bunlardan resimler yapılacak. Başlangıçta da bir gün toplumsal cinsiyet bir gün de ekoloji üzerine atölye yapacağız. Daha sonra bu kadınlar iki gruba ayrılacak ve her birinde 20 kadın yer alacak. Bu projemiz yaklaşık iki buçuk ay sürecek. Atölye sonunda da resim sergisi ve müzik konseri verilecek. Bu şekilde proje sona erecek. Amacımız müzik aleti alma imkanı olmayan kadınların KASED’e gelmeleri ve burada kendi ritim aletlerimizi yapmak ve dönüştürme anlayışını geliştirmek. Başvurularımız buna ilişkin devam ediyor.”

 

Kadın ve sanat alanı

 

‘Kadınlar sanatın gizi hafızası” sözünü hatırlatan Devrim, “Kadınlar sanat alanında gelişse de bu görülmüyor  ve kabul görmüyor. Kadınların elinden tüm olanaklar alınmış durumda ve daha çok geri planda kalmışlar. Bugün diyoruz ki kadınlar artık hafızalarına geri dönmeli ve kendilerine ait olana sahip çıksınlar. Kadınlar bugün de sanat alanında yer alıyor olsalar da yüzlerce zorlukla yüz yüze kalıyorlar. İnsan bir sektör olarak adlandırılsa da daha çok erkeklerin etkisi altında. Zihniyet başlı başına eril. Bu yüzden de direnen ve kendini kabul ettiren kadınlar kimlikleri ile bu zihniyete karşı savaşıyor, mücadele ediyor. Sadece Kurdistan, Türkiye’de değil Ortadoğu’da da kadın sanatçılar zorluklarla karşı karşıya kalıyor. Her gün yasak ve baskılarla yüz yüzeler. Tek bir sözlerinden dolayı konserleri yasaklanıyor. Bizler Kürt kadınlar olarak bu durumlara alışkınız. Bu yüzden de  yıllardır bize yönelik yasaklar devam ediyor ve sistematik olarak bunlarla karşı karşıya kalıyoruz. Sağ siyasetin yükselmesi ile bu zihniyetin daha da derinleştiğini görüyoruz. Kadınlar sağ siyaset ve iktidarın hedefi haline gelmiş” dedi. 

 

Kadınlar sanat alanında yer almalı

 

 Son olarak kadınlara çağrı yapan Devrim şunları belirtti: “Kadınlar kazanımlarına ve sanatsal kimliklerine sahip çıkmalı. Kadınlar  sanat etkinlikleri içerisinde daha fazla yer almalı. Çünkü  sanat yaşamı güzelleştirir ve yaşamı güzelleştiren de kadındır. Öyleyse neden kadınlar önde değil?”