Rozerin Gültekin

 

İSTANBUL- Devletin savaş politikası olarak Kürdistan’da çocukları zırhlı araçlarla katletmesine dair konuşan ÖHD Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Yasemin Soydan, güvenlik politikası adı altında çocukların katledilmesinin uluslararası alana taşınması gerektiğini ifade ederken, TÖP Çocuk Hakları Meclisi Sözcüsü Hatice Göz ise “Barışın değil savaşın yükseltilmesinin bir sonucu” diye değerlendirmelerde bulundu.

 

AKP-MHP iktidarının Kürtler başta olmak üzere halklara yönelik gerçekleştirdiği savaş politikası her geçen gün derinleşiyor. Savaş politikasının bir parçası olarak Kürt çocukları asimile etmek ve katletmek için iktidar her yolu deniyor. İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi’nin verilerine göre, son 15 yıl içerisinde Kurdistan’da zırhlı araçların karıştığı 82 olay yaşandı ve bunların sonucunda 21 çocuk katledildi, 23 çocuk yaralandı. Bu verilerin oluşturduğu tablo, iktidarın Kürt çocukları bir tehlike olarak gördüğü şekilde yorumlanırken, söz konusu katliamlar  da yargı eliyle aklanıyor. 

 

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Yasemin Soydan ve Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP) Çocuk Hakları Meclisi Sözcüsü Hatice Göz, devletin Kürdistan’da çocuklara yönelik gerçekleştirdiği katletme politikasına dair değerlendirmelerde bulundu.

 

‘Güvenlik’ politikasına göre çocukların ölüm nedeni değişiyor

 

Katledilen ve yaralanan çocuklara dair 2021 yılında hafıza merkezi olarak “öldürülmeselerdi arkadaşlarımız olacaklardı” adlı bir çalışma gerçekleştirdiklerini hatırlatan ÖHD Çocuk Hakları Komisyonu üyesi Yasemin Soydan, 2000 ve 2021 yılları arasında gerçekleştirdikleri araştırmanın sonucunda 385 çocuğun katledildiği, 850 çocuğunda yaralandığı verisine ulaştıklarını ifade etti. Yasemin, “Çocuklar koyun otlatırken, parkta oynarken, sokakta yürürken, Miraç gibi ekmek almaya giderken öldürüldüğünü veri haline getirdik. Çocukların doğal yaşam alanlarında ölümle nasıl yüz yüze yaşadığını ortaya çıkardık. 2000 yıllarının başında sahipsiz patlayıcılar sonucu ölümler, 2015-2017 yılları arasında ateşli silah sonucu ölümler, son süreçte de zırhlı araçların çarpması sonucu ölümler çok fazla. Devletin güvenlik politikalarına göre ölümlerin sayısının ve nedenlerinin farklılaştığını gösteriyor” dedi.

 

‘Sadece cezasızlık politikası değil’

 

Devletin “güvenlik” adı altında gerçekleştirdiği politikaların sonucunda çocukların katledilmesinin uluslararası sözleşmelere de aykırılığına değinen Yasemin,  devletin politikalarında ısrar etmesinin yaşanan tabloyu oluşturduğunu belirtti. Yasemin, “Zırhlı araçların sebep olduğu ölümler normal bir aracın neden olduğu ölüm olarak görülmemesi gerekiyor. Zırhlı araçlar sözleşmeler ve ulusal hukuka göre günlük hayata dahil edilmemesi gereken araçlar. Militaristik bir aracın sivil halkın yaşam alanına dahil olması askeri alanın sivil yaşama dahil olması demek böyle bir durumda halkı kusurlu görmek mümkün değil. Hukukun eğildiği yön sadece fail oluyor bu eksik bir yaklaşım. Bu durumu sadece cezasızlık politikası olarak yorumlamamak gerekir” diyerek zırhlı araçlar ile Kürdistan’da çocukların yaşam alanlarının savaş alanına dönüştürüldüğünü vurguladı.

 

 ‘Hukukçular yaşananları uluslararası alana taşımalı’

 

Yasemin, Türkiye’nin 1951 yılında imzaladığı Cenevre Çocuk Hakları Sözleşmesi, 1990 yılında imzaladığı BM Çocuk Haklarına Sözleşmesi gibi sözleşmelerin, çocukların her türlü şiddetten korunma, sağlıklı bir ortamda gelişme, istismardan uzak yaşama hakkını içerdiğini ancak yaşanan katliamlar ile sözleşmelerin ihlal edildiğinin altını çizdi. Yasemin,  “Çocuğun zırhlı araçlarla yaşaması sadece fiziksel olarak zarar görmesine neden olmuyor, aynı zamanda ruhsal olarak zarar görmesine neden oluyor. Çocuk her an ölme tehlikesiyle baş başa.  Zırhlı araçların konumunu belirleyen sözleşme olmasa bile bu sözleşmeler çocuğun birçok hakkını düzenliyor. Bundan dolayı yaşananlar sözleşmelere aykırıdır. Ama ne yazık ki sözleşmelerin ihlal edilmesi durumunda direk bir yaptırım söz konusu değil. Çocuğun barış içinde yaşaması için her hukukçunun yaşananları BM Çocuk Hakları ve Cenevre Çocuk Hakları sözleşmeleri çerçevesinde uluslararası alana taşıması gerekiyor” şeklinde konuştu. Yasemin, aynı zamanda ÖHD olarak da çocuklara dair çalışma yürüttüklerini dile getirerek, bu mücadelenin büyümesi gerektiğini ifade etti.

 

‘Barışın değil savaşın yükseltilmesinin bir sonucu’

Zırhlı araç katliamlarının özellikle Kurdistan’da yaşandığını belirten TÖP Çocuk Hakları Meclisi Sözcüsü Hatice Göz, yaşananların kaza değil savaş politikasının sonucu olduğunun altını çizdi. Hatice, ”Kürt sorunundaki çözümsüzlüğün ısrarla sürdürülmesinin çocukların yaşamındaki sonuçları bunlar. Barışın değil savaşın yükseltilmesinin bir sonucu. İktidarın farklı bir çocuk bakışı var. Söz konusu Kürt halkı ve Kürt çocukları olduğunda yok etme politikası ile çocuklar karşı karşıya kalıyor. Anadilde eğitim görememekten, kendi kültürünü yaşayamamaya kadar giden bir süreç bu. Devlet bilerek yapıyor. Bir halkın varlığını, demokratik taleplerini kabul etmeme durumu var. Tek devlet, tek ırk, tek din ve Türklük üzerine kurulan bir ülke Türkiye.  Bundan dolayı tekliğin dışındakiler yok ediliyor. Ölüm makinelerini inşaların yaşam alanlarının içinde hızla sürüyorlar. Bu, savaş politikasını sürdürmek demek.”

 

Mücadele edilmezse ölümler son bulmaz

 

HDP’nin zırhlı araçların yol açtığı ölümlerin araştırılması amacıyla Meclis’te araştırma komisyonu kurulmasına dair önergesine AKP Milletvekili Kemal Çelik’in katliamları aklamak için, "Siz hiç kaza yapmadınız mı?" sözüne değinen Yasemin, “Seçim sonrasında da savaş politikasını yükselteceklerine dair adımları hızlandırdılar. Bunun karşısında başka bir şey yaratmak gerekiyor mücadele etmezsek sonuç değişmiyor. Halkın yan yana gelebildiğini deprem sürecinde gördük. Mücadele dinamiklerinin yürüteceği süreç iktidarın halkı düşmanlaştırma politikasının önüne taş koyacaktır” dedi. 

 

Son olarak Hatice, yaşananların bir kaza değil devlet politikası olduğuna dair kamuoyunda duyarlılık yaratmak için çalışma gerçekleştirmeye ve çocuklardan yana seslerini yükseltmeye devam edeceklerini dile getirdi.

 

Devletin katlettiği Kürt çocuklar

 

*2009 yılında Colemerg’te (Hakkari) 7 yaşındaki Maziye Aslan özel hareket polislerin kullandığı aracın çarpması sonucu katledildi. Maziye’nin katledilmesinin ardından faillerden biri tutuklandı.

 

*2010 yılında Şırnex’te (Şırnak) 10 yaşındaki Diren Basan akrep tipi zırhlı aracın çarpması sonucu katledildi. Fail polis hakkında açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.

 

*2012 yılında  Erzirom’da (Erzurum) ayakkabı boyacılığı yapan 9 yaşındaki Yusuf Yılan’a zırhlı araç çarpması sonucunda katledildi.  Fail polisler hakkında yargılama gerçekleştirilmedi.

 

*2013 yılında Şırnex’in Cîzir (Cizre) ilçesinde polis aracının çarpması sonucu 17 yaşındaki Sinan Saltıkalp ağır yaralandı. 4 ay yoğun bakımda kalan Sinan, 29 Ağustos’ta yaşamını yitirdi.

 

*2016 yılında Şırnex’te 6 yaşındaki Bayram ve Riha’da (Urfa) Bölge Jandarma Komutanlığı’na ait askeri zırhlı aracın çarptığı minibüste bulunan Cuma Özkaplan (17) katledildi.

 

*2016 yılında Van’da İpekyolu İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde polis panzerinin çarpması sonucunda 4 yaşındaki Taha Kılıç ve Şırnex’te 5 yaşındaki Hakan Sarak zırhlı aracın çarpması sonucu katledildi.

 

*2017 yılında İstanbul’da 7 yaşındaki Kobanêli Raşid Oso, Merdin’de 7 yaşındaki Berfin Dilek ve Amed’te özel harekât polislerini taşıyan zırhlı polis aracının minibüsüne çarpması sonucu araç şoförü Remzi Menteşe ile birlikte 8-10 yaşlarındaki bir çocuk katledildi.  Êlih’te bir askerin, özel aracıyla arkadaşına araç sürmeyi öğrettiği sırada çarptığı 5 yaşındaki Burak İlhan katledildi. Şırnex’te akrep tipi zırhlı aracın evin duvarını yıkarak içeri girmesi sonucu odada uyuyan 7 yaşındaki Muhammet ile 6 yaşındaki kardeşi Furkan Yıldırım katledildi. 2017 yılında 2017 yılında Sêrt'te ejder tipi zırhlı aracın çarpması sonucunda 6 yaşındaki Felek Batur katledildi.

 

*2018 yılında Şırnex’te aralarında çocukların da bulunduğu 12 kişiyi taşıyan Kirpi tipi zırhlı askeri araç devrilmesi sonucu 15 yaşındaki Ali Ölmez katledildi.

 

*2019 yılında Amed’te zırhlı aracın çarpması sonucunda 5 yaşındaki Efe Tektekin katledildi.

 

*2021 yılında Bedlîs’te Erzurum 3 Ordu Komutanı’nın içinde olduğu 25 SH 249 plakalı aracın çarptığı 10 yaşındaki Eyüp Kırtay ve Şırnex’te zırhlı aracın çarpması sonucunda 7 yaşındaki Mihraç Miroğlu katledildi.

 

*2023 yılında Colemêrg'te Yüksekova İlçe jandarma Komutanlığı’nda görevli uzman çavuşun kullandığı aracın çarpması sonucunda 5 yaşındaki Erdem Aşkan katledildi.

 

Zırhlı araçla yaralanan çocuklar

 

*2008 yılında Batman’da 11 yaşındaki zırhlı araçların konvoy şeklinde caddeden geçerken çarpması sonucu yaralandı fail asker hakkında açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.

 

*2010 yılında Colemerg’te 12 yaşındaki T.G., Yüksekova İlçe Emniyet Müdürlüğü’ne ait zırhlı aracın çarpması sonucunda ağır yaralandı.

 

*2012 yılında Gever’de (Yüksekova) akrep tipi zırhlı aracın çarptığı 8 yaşındaki M. İ. ağır yaralandı.

 

*2013 yılında Amed’te akrep tipi zırhlı aracın çarpması sonucu 4 yaşındaki A.Ö. adlı çocuk ağır yaralandı.

 

*2014 yılında Van’da akrep tipi zırhlı aracın çarpması sonucunda 12 yaşındaki A.O. isimli çocuk  ve Amed’te  akrep tipi zırhlı aracın çarpması sonucunda 7 yaşındaki Enes Karagöz ağır yaralandı.

 

*2015 yılında Colemerg’te akrep tipi zırhlı aracın çarpması sonucunda 15 yaşındaki K.O. ağır yaralandı.

 

*2016 yılında Colemerg’te Hakkâri İl Emniyet Müdürlüğü’ne ait akrep tipi zırhlı aracın çarptığı iki öğrenci ve Van’da özel hareket polislerini taşıyan midibüsün çarpması sonucunda 8 yaşındaki Ç.B. ağır yaralandı.

 

*2017 yılında Merdin’de özel harekât polislerini taşıyan zırhlı aracın çarpması sonucunda 17 yaşındaki M.Ş.B. ve Şırnex’te oyun oynayan 8 yaşındaki R. C. zırhlı polis aracının çarpması sonucu yaralandı.

 

*2018 yılında Şırnex’te karşıdan karşıya geçmek isteyen N. K. ve S. isimli çocuğuna zırhlı araç çarptı.

 

*2019 yılında Şırnex’te 9 yaşındaki R. E., panzer çarpması sonucu ve Şırnex’te 7 yaşındaki H. Ö. zıhlı polis zırhlı aracı çarpması sonucu yaralandı.

 

*2021 yılında Colemerg’te  12 yaşındaki N.Ş. A. zırhlı polis aracının çarpması sonucu yaralandı.

 

*2023 yılında zırhlı aracın çarpması sonucunda 5 yaşındaki N.D. ve zırhlı aracın çarpması sonucu 5 yaşındaki Y.Y. yaralandı.