Rozerin Gültekin 

 

İSTANBUL - Halkların büyük bir direnişle sahiplendiği Validebağ Korusu, "rant" projelerinin iptal edilmesiyle beraber tüm renkleriyle yazı karşıladı.

 

İstanbul’da 1’inci derece koruma alanı olan Validebağ Korusu’na AKP-MHP eliyle gerçekleştirilmesi planlanan “Rehabilitasyon ve Düzenleme Projesi” ve “Millet Bahçesi Projesine” karşı kadınlar ve Validebağ Korusu Gönüllüleri öncülüğünde başlatılan direniş kazanımla sonuç verirken, koru tüm ihtişamı ve renkleriyle yazı karşıladı. 

 

3 bin 419 ağaç içinde bulunduruyor

Üsküdar ilçesinde 354 bin metrekare alanın üzerine 1798–1807 yılları arasında oluşturulan Validebağ Korusu içerisinde farklı türlerde birçok canlı da bulunuyor. Koruya dair hazırlanan raporlardan edilen bilgiye göre, doğal ve egzotik türlerden oluşan 3 bin 419 ağaç ve ağaççık. İki erguvan, iki fıstık çamı, dört sakız, bir meşe olmak üzere 13 ağaç da anıtsal ağaç. 89’u odunsu olmak üzere 125 tür bitki belirlenirken, 2004-2014 envanterine göre 119 kuş türü tespit edildi. Validebağ Korusu, 1999 yılında İstanbul III Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından “birinci derece doğal koruma alanı” ilan edildi. 

 

2014’den bu yana hedef 

 

İçerisinde birçok doğal güzelliği barındıran koru, sürekli rant ve talan uğruna hedef alındı. 2014 yılında Üsküdar Belediyesi tarafından korunun kuzeybatısında yer alan kısma cami yapılmak istendi. Halklar tarafından çevrede çok sayıda cami bulunmasından dolayı karşı çıkılması üzerine “cami istenmiyor” denilerek, din istismarı üzerinden rant politikası yürütülmeye çalışıldı. Bütün mücadeleye rağmen zırhlı araçlarla caminin inşası gerçekleştirildi. 

 

Yıkım projesinin ismi: Millet Bahçesi

Bunun ardından bu sefer 2018 yılında AKP-MHP iktidarının rant sağlamak ve savaş politikasını sürdürmek amacıyla Kurdistan ve Türkiye kentlerinde gerçekleştirdiği ‘Millet Bahçesi’ projesini bu sefer koruda gerçekleştirmek istedi.  2021 verilerine göre 81 ilde 397 “Millet bahçesi” projesi oluşturulurken, bunlardan 101 tanesi, var olan doğa talan edilerek devletin yeni bir alan açtığı algısıyla oluşturuldu.

 

Koruma altında olan alan AKP’li belediyeye verildi 

 

Koruma altında olmasından dolayı 100 metreden fazlası yapılanmaya açılması yasak olan korunun 261 bin metrekarelik bölümü 2020 yılında bakım ve onarım gerekçesiyle Üsküdar Belediyesi’ne tahsis edildi. Daha sonra 2021 yılında Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum, dijital medya hesabından Validebağ Korusu’nda Üsküdar Belediyesi ile ‘düzenleme ve rehabilitasyon projesi‘ni hayata geçireceklerini duyurdu. Devamında Üsküdar Belediyesi iş makineleri ve polis eşliğinde koruya baskın yaptı. Buna engel olmak isteyen halklar müdahale ile karşı karşıya kaldı. Büyüyen mücadele sonucunda çevre sakinlerinin ve koru gönüllülerinin parkı koruması karşısında belediye çalışanları parktan geri çekildi.

 

‘Yönetenler,  bir kuşun gözüyle bakana kadar mücadele sürecek’

Korunun baskınlar eşliğinde talan edilmeye başlanmasına karşı Validebağ Gönüllüleri, hak savunucuları, siyasetçiler, avukatlar, mühendisler ve daha birçok çevreden yurttaşın da aralarında olduğu yüzlerce kişi, 2021 yılının Haziran ayından itibaren koruda nöbet tutmaya başladı. “Ta ki yönetenler de koruya bir kuşun, bir kelebeğin, bir ateş böceğinin gözüyle bakıncaya dek nöbetimiz sürecek” diyerek direnişi sürdüren yaşam savunucuları amaçlarını ve iktidarını bakış açısını ortaya koydu. Devam eden direniş ile beraber 6 Ocak 2022 tarihinde İstanbul 11’inci Bölge İdare Mahkemesi “Rehabilitasyon ve Düzenleme Projesi’ni iptal etti. “Rehabilitasyon” adı altında otopark, festival alanı, yazlık sinema yapımı, 88 bin metrekarelik alana rulo çim döşenmesi gibi işlemlerin yapılması planlanıyordu.

 

Projeler iptal edildi 

İstanbul 6’ncı Bölge İdare Mahkemesi, korunun ‘Millet Bahçesi’ yapılmasını uygun bulan koruma kurullarına açılan davada ve 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı İmar Planı’nın (KANİP) iptali için açılan davada yürütmeyi durdurma kararı verildi. Bu iki kazanımın ardından yaşam savunucuları, diğer projelerin iptali için direnişi sürdürdü. 3 Ocak tarihinde 6. İdare Mahkemesi’nde görülen iki farklı davanın sonucunda ‘Millet Bahçesi’ projesi ve projenin imar planları iptal edildi. Projeyi iptal eden mahkeme kararında, “Dava konusu işlemlerde hukuka ve kamu yararına uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır” denildi. İmar planlarının iptali için ise “Dava konusu planlarda, şehircilik ilkelerine, planlama esasları ve tekniklerine, kamu yararına ve hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldı” ifadeleri yer aldı.

 

Direnişlere umut ışığı oldu 

 

Validebağ Gönüllüleri ile başlayan ve İstanbul’un her alanından kişiyi mücadelesine ortak eden direniş 200’ü aşkın süre boyunca devam etti. Kadın öncülüğünde gerçekleşen ekoloji direnişlerine ismini yazdıran Validebağ Gönüllüleri’nin direnişi artık sadece koruda değil bütün ekoloji direnişlerinde umut ışığı olmuş durumda. 

 

Direnişin ardından doğa, iktidarları umursamadan kendi güzelliği ile yazı karşılıyor.