Rozerin Gültekin

 

İSTANBUL - PKK Lideri Abdullah Öcalan’dan 27 aydır hiçbir haber alınamıyor. İktidarın İmralı’da tecritte ısrarına karşı hukukçu, aydın, siyasetçi ve bir çok kurumun girişimlerde bulunarak “Kürt sorununun barışçıl ve siyasi çözümü ve Türkiye'nin demokratikleşmesi için Öcalan'ın özgürlüğü kaçınılmazdır” mesajında ısrar ediyor. 

 

PKK Lideri Abdullah Öcalan, uluslararası komplo ile Türkiye’ye getirildiği 15 Şubat 1999 yılından bu yana İmralı Adası’nda ağır tecrit koşulları altında tutuluyor. Abdullah Öcalan’a yönelik komplo ve tecrit uluslararası güçlerin ve Türkiye’nin işbirliği 24 yıldır farklı şekillerde devam ediyor. 25 Mart 2021’den bu yana 27 aydır hiçbir şekilde haber alınamayan Abdullah Öcalan için Türkiye ve Kürdistan’da çalışmalar gerçekleştiriliyor. İktidar, İmralı’da tecridi derinleştirirken buna karşı  uluslararası kurumlar, hukukçular, aydınlar, siyasetçiler çok sayıda heyet tecridin sonlanması ve Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğünün sağlanması için 27 ay içerisinde girişimlerde bulundu.   

 

Kurdistan, Türkiye ve dünyada 27 ay içerisinde tecridin sonlanması için gerçekleşen çalışmaları derledik.

 

775 avukattan İmralı başvurusu

 

Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) Genel Merkezi, İmralı’da tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan, Veysi Aktaş, Hamili Yıldırım ve Ömer Hayri Konar'a dönük sürdürülen avukat görüş yasağına ilişkin aralarında kurum temsilcileri ve baro başkanlarının da bulunduğu 29 baroya kayıtlı 775 avukat, 10-17 Haziran 2022 tarihleri arasında avukat ziyareti gerçekleştirmek talebiyle Bursa Cumhuriyet Başsavcılığına başvuruda bulundu. Başvuruya hala cevap verilmedi. En son Asrın Hukuk Bürosu avukatları  2-22 Mayıs, 12-18 Haziran ve 7 Ağustos 2019 tarihlerinde gerçekleştirdi. Avukatlar o tarihten bu yana yapılan tüm başvurulara rağmen müvekkilleriyle görüştürülmüyor.

 

İnsan hakları örgütünden CPT’ye başvuru

 

2021 yılında ÖHD, İnsan Hakları Derneği (İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Toplum ve Hukuk Araştırmaları Vakfı (TOHAV), Ceza İnfaz Sisteminde Sivil Toplum Derneği (CİSST) ve Çağdaş Hukukçular Derneği (ÇHD), İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tecrit altında tutulan ve avukatlarıyla görüşmeleri engellenen Abdullah Öcalan, Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım ve Veysi Aktaş için Avrupa İşkenceyi İzleme ve Önleme Komitesi'ne (CPT) başvurdu.

 

CPT İmralı’yı 2021’de görmedi

 

Asrın Hukuk Bürosu 2021 yılında 4, 2022 yılında 3 kez olmak üzere CPT’ye İmralı’ya dair gelişmeleri ve koşulları içeren toplam 7 bildirim gerçekleştirdi. Buna karşı CPT, 2021’de Türkiye’de bulunan birçok cezaevine “kolluk kuvvetleri tarafından gözaltına alınan kişilere sağlanan muamele ve güvencelerin yanı sıra cezaevlerinde tutulan kişilere uygulanan muamele ve tutukluluk koşullarını incelemek” amacıyla ziyarette bulunduğunu açıkladı. CPT, en ağır hak ihlallerinin yaşandığı İmralı Cezaevi’ni ziyaret etmedi. CPT, sadece “Heyet, ziyaret vesilesiyle, CPT'nin İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nde tutulan mahpusların durumuna ilişkin önceki tavsiyelerinin takibi ile ilgili olarak ilgili makamlara bazı konuları da gündeme getirdi” diyerek bir açıklama gerçekleştirdi.

 

Uluslararası hukuk örgütlerinden İmralı başvurusu

 

2022 yılında Avrupa Demokrasi İçin Hukukçular Derneği (European Assocation of Lawyers For Democracy & World Human Rights (ELDH), Avukatlar İçin Avukatlar (Lawyers For Lawyers) ve AED, İmralı için CPT’ye başvurdu. Başvuruda, CPT’den İmralı Cezaevi’ne ziyaret düzenlemesi ve avukatların tecritte olan müvekkilleri ile görüşmelerinin sağlanması için acil harekete geçmesi talep edildi.  

 

ÖHD Adalet Bakanlığı’na görüş başvurusu gerçekleştirdi

 

ÖHD, Abdullah Öcalan ile birlikte İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumu'nda tutulan Ömer Hayri Konar, Hamili Yıldırım, Veysi Aktaş ile görüşmek talebi ile Adalet Bakanlığı’na başvuruda bulundu. Başvuruda, Abdullah Öcalan ve diğer tutsaklar üzerindeki tecrit ve izolasyona dikkat çekildi.

 

‘BM İşkence Özel Raportörü’ne başvuru’

 

Asrın Hukuk Bürosu avukatları, tecrit altında tutulan ve hiçbir haber alınmayan müvekkilleri Abdullah Öcalan’ın durumuna ilişkin BM İşkence Özel Raportörü’ne başvuruda bulunarak, “Acil eylem” çağrısında bulundu.

 

2022’de İmralı’yı ziyaret eden CPT’den ses yok

 

CPT, 20-29 Eylül 2022 tarihlerinde Türkiye’ye bir ziyaret gerçekleştirdi. Ziyarete dair 3 Ekim 2022’de açıklama yapan CPT, İmralı F Tipi Yüksek Güvenlikli Cezaevi’nin de yer aldığını duyurdu. Ancak daha sonra ziyarete dair bilgi vermeyen CPT, kamuoyunda endişelerin artmasına neden oldu. Ziyarete ilişkin bilgi vermemesi üzerine ajansımızın göndermiş olduğu maillere cevap veren CPT, “Türkiye'ye yapılan Ad Hoc ziyaretler başlığı altında yapılan ziyarete ilişkin rapor, CPT tarafından Mart 2023'ün başlarında kabul edildi ve ardından Türk makamlarına iletildi. Raporun ne zaman açıklanıp açıklanmayacağına ise yetkililer karar verecek” açıklamasını yaparak kararının açıklanmasının Türkiye’ye bırakıldığını söyledi.

 

‘Tecride Karşı Uluslararası Delegasyon’

 

Abdullah Öcalan’a yönelik tecride karşı bir araya gelen hukukçu, gazeteci ve akademisyenlerden oluşan ve 7 farklı ülkeden 36 kişilik Tecride Karşı Uluslararası Delegasyon, Türkiye’ye geldi. Heyet, 25-27 Ocak tarihleri arasında İstanbul, Ankara ve Amed’te sivil toplum örgütleri ve siyasi partilerle görüşmeler gerçekleştirdi. Heyet, Asrın Hukuk Bürosu, Türk Tabipleri Birliği (TTB), İnsan Hakları Derneği (İHD), Halkların Demokratik Partisi (HDP), Türkiye İnsan Hakları Vakfı,  Barış Anneleri, MED Tutuklu ve Hükümlü Aileleri Hukuki ve Dayanışma Dernekleri Federasyonu’nu (MED TUHAD-FED) ziyaret etti.

 

‘Çıkarlar uğruna insan haklarını feda etmemeye çağırıyoruz’

 

Heyet, Amed’de yaptığı açıklamada cezaevi koşullarının gittikçe bozulduğuna dikkat çekerek, “Bize bildirilen ciddi insan hakları ihlalleri iddiaları hakkında etkin ve kapsamlı bir soruşturma çağrısında bulunuyoruz. Türkiye'yi İmralı Cezaevi’nde hukukun üstünlüğünü yeniden tesis etmeye, Avrupa ülkelerini de insan haklarını savunmaya ve jeopolitik ve ekonomik çıkarlar uğruna insan haklarını feda etmemeye çağırıyoruz” dedi.

 

Abdullah Öcalan’ın özgürlüğü için ortak mücadele

 

Ankara ve İstanbul’da gerçekleşen ziyaretlerin ardından “Uluslararası tecrit” konulu forum gerçekleştirildi. Ailelerin de bu tecrit sürecinden nasıl etkilendiğini gözlemlediklerini ifade ederek İmralı’ya dair her şeyi not altına aldıklarını söyledi. Heyet, “Abdullah Öcalan ve diğer tutsakların özgür olması için hepimizin birlikte çalışması lazım” çağrısında bulundu. Forumun ardından 16 maddelik sonuç bildirgesi açıklandı. Bildirgede en önemli olan konu başlıklarından biri de “Kürt sorunun siyasal ve barışçıl temelde çözümü ve Türkiye’nin demokratikleşmesi için Öcalan’ın özgürlüğü kaçınılmazdır” maddesi oldu. 

 

27 Mart’ta raporlarını açıkladı

 

Tecride Karşı Uluslararası Delegasyon, Abdullah Öcalan’a yönelik tecride dair hazırladığı raporu 2 ay sonra 27 Mart’ta açıkladı. Raporda, Abdullah Öcalan üzerinde uygulanan tecrit ile uluslararası insan hakları belgeleri ihlal edildiği belirtilerek, Türkiye tarafından Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını takiben Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi'nin tavsiyelerinin defalarca göz ardı edildiği söylendi. İmralı’da uygulanan tecridin sadece hukuki değil aynı zamanda siyasi bir sorun olduğuna dikkat çekildi ve tecridin toplumun tamamına uygulandığı aktarıldı.

 

‘Türkiye'nin demokratikleşmesi için Öcalan'ın özgürlüğü kaçınılmazdır’

 

Ülkede ekonomik krizden, savaşa kadar yaşanan tüm sorunların İmralı’daki işkence sisteminin son bulmadan çözülemeyeceğini bunun da ancak ortak mücadele ile sağlanabileceğinin ifade edildiği raporda, “Kürt sorununun barışçıl ve siyasi çözümü ve Türkiye'nin demokratikleşmesi için Öcalan'ın özgürlüğü kaçınılmazdır” denildi.

 

CPT raporunu açıklasın

 

Son olarak İmralı’ya ziyaret gerçekleştiren CPT’ye raporu yayınlama çağrısı yapıldığı raporda, “Türkiye'nin CPT'nin önceki tavsiyelerine uymadığı göz önüne alındığında, CPT'yi Sözleşme'nin 10’uncu Maddesinden yararlanarak, raporlarını yayınlanması, özellikle İmralı'daki tutuklularla ilgili olarak bulgularının bir özetini ortaya koyan bir bildiri yayınlamaya çağırıyoruz. Türkiye hükümetini son raporunda CPT tarafından yapılan tavsiyeleri uygulamaya davet ediyoruz ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi’nden, özellikle Türkiye'nin geçmişte CPT tavsiyelerine uymadığı göz önüne alındığında, sonraki adımları tartışmasını istiyoruz.”

 

Uluslararası İmralı Barış Delegasyonu ziyaretleri

 

İmralı’da çeyrek asırdır ağırlaştırılmış tecrit altında tutulan ve 27 aydır kendisinden haber alınamayan Abdullah Öcalan’a yönelik tecride karşı antropolog ve parlamenterlerden oluşan 3 kişilik “Uluslararası İmralı Barış Delegasyonu” tecrit, cezaevi koşulları, Abdullah Öcalan’dan haber alınamama durumuna dair 11-12 Mayıs tarihleri arasında İstanbul’da Asrın Hukuk Bürosu, Halkların Demokratik Kongresi (HDK), ÖHD, Cumartesi Anneleri, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivistleri ile görüşmeler gerçekleştirdi.

 

‘İktidar Abdullah Öcalan’dan korkuyor’

 

3 gün boyunca gerçekleşen görüşmelerde heyet, Abdullah Öcalan’ın serbest bırakılması gerektiğini vurgulayarak bu sürece destek vereceklerini aktardı. Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin son bulması ve fiziki özgürlüğünün sağlanması için dayanışmayı sürdüreceklerinin söyleyerek barışın adresi olarak gördükleri Abdullah Öcalan’dan iktidarların korktuğunu vurguladı. Heyet, ziyaretin ardından Avrupa Konseyi’nde basın açıklaması gerçekleştirerek yaşananları duyuracaklarını ifade etti.