Roza Metîna 

 

HABER MERKEZİ - Çocukların ana dil ve Kürtçe edebiyata ilgilerinin gelişmesi için çalışmalar yürüten, kendi ismiyle bir kütüphane açan ve dergi çıkaran Rojavalı çocuk Rona Egîd, “Ana dillerinden uzak kalan çocuklar topluma da yabancılaşır. Çocuk edebiyatı ve ana dil çocuklar için bir hazine gibidir” diyerek gelecekte de çalışmalarını bir aydınlanma kurumuna dönüştürmek istediğini belirtti. 

 

Rona Egîd, Rojava’ın Qamişlo kentinde yaşayan bir çocuk… Anadilini, müziği seviyor ve çocuklar için bazı klipleri var. Rojava’da ilk çocuk kütüphanesini oluşturan biri aynı zamanda. Çocuklara Kürtçe’yi sevdirmeye çalışıyor, onlara destek oluyor, okullara giderek çocuklara öyküler okuyor.  Rona, birkaç gün önce de kendi ismi ile hazırladığı “Rona Dergisi”ni çıkardı. 

 

Rona, anadilin özelliğini, Kürt edebiyatı, dile ilişkin çalışmaları, kendi adıyla açtığı kütüphane ve katıldığı etkinlikleri JINNEWS’e anlattı. 

 

Kürtçe ve Kürt edebiyatı

 

Rojavalı ailelere çocuklarını anadil ve Kürtçe edebiyattan uzak tutmamaları çağrısı yapan Rona, “Kürt dili ve edebiyatının gelişmesi için aileler çocuklarını Kürtç’ye ve Kürtçe kitaplara yönlendirmeli. Çocukları dil ve Kürtçe edebiyata zarar veren şeylerden uzak tutmalılar” dedi. 

 

‘Dillerinden uzaklaşan çocuklar topluma  yabancılaşır’

 

Ana dil ve Kürt edebiyatına dikkat çeken Rona, şunları belirtti: “Ana dilin önemi toplum için, çocuğun kendi tarih, şarkıları, folkloru, ailesi ve halk ürünlerine göstermiş olduğu yakınlığa dönüşüyor. Bana göre burada annenin rolü önemli. Toplumda kendi dilini konuşmayan bir çocuk Kürt kimliğini hiç hissetmiyor. Burada  Arapça okullara çocuklarını gönderen ve onları dil, kültür, edebiyat ve Kürtçe olan her şeyden uzaklaştıran ailelere dikkat çekmek istiyorum. Belki şimdi bu hatanın sonuçları görülmeyebilir ama gelecekte başlarına vururlar. Dillerinden uzaklaşan çocuklar topluma yabancılaşır.”

 

‘Ana dil çocukluğun hafızası’

 

Ana dil ve ana dilde yapılan edebiyatın önemine dikkat çeken Rona, “Ana dil çocukların ilk öğrendiği dil ve çocukluğun hafızası gibi. Bu dil aracılığı ile yaşama ilişkin ilk sözlerini söylüyorlar bu yüzden de çocuklukta inşa edilen kimlik oluyor. Kendi dillerini iyi anlayan ve dillerine bağlı olan çocuklar daha çok topluma yakınlaşıyor. Aynı zamanda da diğer toplumlara da karışıp başka bir dili öğrenebiliyor” dedi. 

 

‘Çocuk edebiyatı bir hazine gibidir’

 

Çocuk edebiyatının dil ve topluma etkisini değerlendiren Rona, devamla şunları belirtti: “Çocuk edebiyatı ve ana dil, küçük yaşta çocuklar için bir hazine gibidir. Çocuklar bununla dille ilgili sözcük ve kavramlarını zenginleştiriyor. Çocuk edebiyatı, öykü ve şiir okumalarıyla gelişir. Yine fotoğrafları takip etmek de çocukların hayallerini zenginleştirir.  Öykülerdeki kahramanları tanımak onları ahlaki olarak insani bir şekilde eğitir. Aynı zamanda insancıl ve çevrelerini sevmede önemli bir düzeye ulaştırır. Bununla da kişilikleri güçlenir, doğru söylem ve doğru tutum almaya yönlendirir. Unutmayalım ki, bu öyküler aracılığı ile karşılarındaki insanları dinlemeyi ve alıp vermeyi de öğreniyorlar.”

 

‘Aileler çocukları Kürtçe ve Kürt edebiyatına yönlendirmeli’

 

Kendi ismi ile açtığı kütüphaneye değinen Rona, çocuklarını anadil ve Kürtçe edebiyata yönlendirmeyen ailelere sitem etti.  “Kütüphanemi iki yıl önce açtım” diyen Rona, şunları dile getirdi: “Bir fikirdi, üzerinde çalıştık. Amacımız okuma kültürünü çocuklarda geliştirmek, dile onları yakınlaştırmak ve Kürtçe kitapları sevdirmekti. Ancak ne yazık ki hala bunu toplumu etkileyecek düzeye getiremedik. Çünkü çocukların başvuruları hala az ve çocuklarını kütüphaneye değil de dijital medya araçlarına yönlendiren ailelere sitem ediyorum. Çocuklarının renklerin ismini Arapça ya da İngilizce öğrenmeleri hoşlarına gidiyor. Küçük çocuklar sansürsüz, Youtube’de gezindiklerinde bir şey demiyorlar ancak söz konusu Kürtçe olduğunda geleceği yok diyorlar. Kuşkusuz aileler bilinçli ya da bilinçsiz olarak çocuklarına büyük zarar veriyor. Kürtçe ve Kürtçe edebiyatın gelişmesi için ailelerin çocukların yönünü Kürtçe’ye Kürtçe kitaplara vermeleri gerekir. Çocukları Kürtçe ve Kürt edebiyatına zarar veren şeylerden uzaklaştırmaları gerekir.” 

 

Rona Çocuk Dergisi Projesi

 

Rona Çocuk Dergisi, projesinden de söz eden Rona, “Dergi projesine başlamadan önce, birçok çucuk dergisi örneğine baktık. Projemizin yeni bir şey olması için çalıştık. Dizayn, renk, tarz, konu vb. açısından. Yine ilk sayısını da  21 Nisan 1946’da Mahabad Cumuhriyeti’nde çıkarılan ilk Kürtçe çocuk dergisi Gir û Galî Mendalanî’nin çıkarıldığı tarih olan 21 Nisan’da yayınladık. Derginin her sayısı farklı olacak. Yine her sayıda Gir û Galî’nin bir sayfası derlenecek. Bu konuda bir bilgi de vermek istiyorum. Hawar Dergisi’nin çıkarıldığı 1932’den 2012 yılına kadar yani 80 yıl  çocuklar için özel bir dergi çıkarılmamış. Bu yüzden biz yeni bir şey geliştirmek istedik. Amacım çocuk edebiyatı  ve çocuk dergiciliğini Rojava’da  geliştirmek.  İleri de kütüphane ve dergi projemi Rojava’da bir aydınlanma kurumuna dönüştürmek istiyorum” sözleri projesinin amacını ve gelecekte ne yapmak istediğini anlattı. 

 

5 yıldır birçok etkinliğe katılıyor

 

Çıkardıkları derginin 20 sayfa olduğunu söyleyen Rona, Rojava’da dil  ve Kürt edebiyatına ilişkin yapılan çalışmalara katılımı da şu sözlerle anlattı: “Birçok etkinliğe katılıyorum. Bazıları toplu bazıları da bireysel bunlar. Birkaç gün önce Kürtçe kitap sergisi sonlandı ona katıldım. Zaten 5 yıldır da Rojava’daki kitap sergilerine katılıyorum. Bunun dışında da engelli çocuklar ve kanser hastaları için yapılan birçok dil, sanat etkinliklerine katıldım. Ben birçok etkinlik yaptım. Kütüphanemde çocuklara birçok öykü kitapları ve dergiler dağıttım. Yine kışın Waşokani Kampı’ndaki çocuklar için düzenlenen bir kampanyaya katıldım. Topladığım birçok giysi, okul gereçleri ve kışlık ihtiyaçlarını kampın yönetimine resmi olarak teslim ettim.”