İZMİR - Seçimlerdeki ihlallere ilişkin değerlendirme yapan ESHİD İzmir Temsilcisi Nilgün Karacaoğlu,seçme ve seçilme hakkı üzerinden 4 farklı başvurunun kabul edilmediğini belirterek bir engelliye tuvalette oy kullandırılmasına varan ihlallerin yaşandığının altını çizdi. 

 

2010 yılında kurulan Eşit Haklar için İzleme Derneği (ESHİD), 2011’den itibaren yerel ve genel tüm seçimleri izledi. 2011 seçimlerine hazırlık süreçlerinde oluşturulan Bağımsız İzleme Platformu ile birlikte seçimleri izleyen ESHİD, aynı zamanda platformun sekreteryasını da yürütüyor. Platformun bağımsız sivil toplum bileşenlerin üyeleri ve gönüllülerinden oluşan bağımsız gözlemci kitlesi bulunuyor. Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) seçim tarihini belirlediği günden net sonuçlar açıklanana kadarki süreci izleyen platform, parti propagandaları, propaganda materyalleri, adayların söylemleri, kullanılan üslup ve vaatlerin yanı sıra dezavantajlı grupların seçme ve seçilme haklarına yönelik ihlalleri de tespit ediyor.

 

ESHİD İzmir Temsilcisi Nilgün Karacaoğlu, seçimleri nasıl takip ettiklerini, yaşanan ihlallere ilişkin değerlendirmelerde bulundu. 

 

‘4 farklı başvuruda bulunuldu’

 

Seçimde “eşitlik gözlemcisi” adıyla hem Apple Store hem de Google Play ile telefonlara indirilebilen bir uygulama geliştirdiklerini belirten Nilgün, “Bu uygulama üzerinde Türkiye’nin farklı yerlerinden 600’e yakın kişi yer aldı. Karşılaştıkları ihlalleri bu uygulama üzerinden veriye dönüştürdüler. İkinci turdaki seçim sonucunda da seçim raporunu yayınlıyor olacağız. YSK’ye 4 farklı başvuru yaptık. Cezaevinde kalanların oy kullanması, seyyar sandıkların kurulması, ana dilde seçme seçilme hakkı ve oy kullanma ile ilgili başvurularımız oldu” şeklinde ifade etti.

 

‘Başvuruların çoğu reddedildi’

 

Her seçim öncesi başvurdukları gibi bu seçimde de bağımsız seçim gözlemcisi olarak başvurduklarını ancak yine reddedildiğini ifade eden Nilgün, “Seyyar sandıklarla ilgili de başvurumuz var. Bununla beraber Türkiye İnsan Hakları Eşitlik Kurumu’nun da evsizlerin oy kullanma hakkı ile ilgili başvuruda bulunduk. Ayrıca nefret söylemi üzerinden çok fazla propaganda yapıldı, LGBTİ+ haklarına dair. Bununla ilgili de henüz başvurumuz sonuçlanmadı” ifadelerini kullandı. 

 

‘Engellilerin gizli oy kullanma hakkı ihlal edildi'

 

Sahada fiziksel şiddete varan olaylarla karşılaşılmadığını ancak engelli yurttaşlara ilişkin çokça ihlalle karşılaşıldığını dile getiren Nilgün, şunları belirtti: “Tekerlekli sandalyeli, ya da başka engeli olan kişiler asansörü veya rampası olmayan okullarda oy kullanmak zorunda kaldılar. Hatta bir engelli kapısı açık şekilde bir okulun tuvaletinde, yakınları sandık görevlileri etrafında dört kişinin gözü önünde oy gizliliği ihlal edilerek oy kullandı. Bu çok vahim bir durum. Görme engelliler bu seçimde YSK tarafından hazırlanan şablonu kullanamadılar ve oyunu refakatçı eşliğinde kullandılar.” 

 

‘Sandık kurulları ve müşahitlerin bilgi eksikliği çoktu’

 

Sandık kurulları ve müşahitlerin bilgi eksikliğinin çokça olduğunu gözlemlediklerini beliren Nilgün, “Seçimlere yaklaşırken çokça argüman üretildi. Dolayısıyla insanlar sandık güvenliği kapsamında takip etmek istediler ama fiziken orada olmak yeterli değil, sistemi ve süreci biliyor ve hakim olmak lazım. Bununla ilgili de eksiklikler yaşandı” dedi. 

 

‘Raporlar farklı uluslararası mekanizmalar tarafından kullanılabiliyor’

 

Bugüne kadar olduğu gibi ikinci tur seçim sürecinde de YSK’nin seçim sonuçlarını kesin olarak açıklayana kadar gözleme devam edeceklerini ifade eden Nilgün, “Bütün bunlar tamamlandığında bize gelen ihlalleri izleme çalışması verilerini rapor olarak yayınlayacağız. Hazırlanan rapor farklı uluslararası mekanizmalar tarafından referans olarak kullanıldı. Biz de uluslararası mekanizmalara raporlama yaptığımızda izleme raporlarını da paylaşıyoruz. Uluslararası Küresel Yerel Gözlemci Ağı’nın bir üyesi olan ESHİD çalışmalarına sonraki süreçlerde de devam edecek” şeklinde konuştu.