‘Kendini bilmek için Kürtçe öğrenmek önemli’
- 09:01 14 Mayıs 2023
- Kültür Sanat
WAN - Kürt dili üzerine değerlendirmelerde bulunan Evindar Akbulut, “Kendini bilme, kendi olabilmek için Kürtçe konuşmak yazmak ve öğrenmek gerek” diyerek Kürtçe’nin önemine vurgu yaptı.
Yapılan araştırmalara göre Türkiye’de pek çok dil yok olma tehlikesi altında. Dillerin yok olmasının en büyük nedenlerinden biri devletin yürüttüğü asimilasyon politikaları olarak değerlendirilirken yasaklama ve asimilasyon politikalarına en çok maruz kalan ise Kürtçe.
Kurdistan ve Türkiye’de özellikle 90’lı yıllarda zirveye ulaşan Kürt dili üzerindeki yasakçı ve inkarcı politikalarla Kürt dilinin yayılması ve yaşaması engellenmek istendi. Bu inkarcı politikaların devamı olan son yıllarda belediyelere atanan kayyımlar da Kürtçe tabelalara dahi tahammül edemeyerek dile ilişkin tüm ibareleri yok etmeye çalıştı.
Hawar dergisi
Kürtlerin anadillerini yaşatmaya dönük mücadelelerinin sonucu olarak ortaya çıkan ürünlerden biri Hawar Dergisi. Hawar Dergisi, Celadet Ali Bedirhan 15 Mayıs 1932’de Suriye’ni başkenti Şam’da yayın hayatına başladı. Toplamda 57 sayı ile 1943 yılına kadar yayın hayatında kalan derginin sayıları daha çok Kurmanci lehçesi ile basılmış olsa da Sorani ve Kirmancki lehçeleri de kullanıldı.
Kürt Dil Bayramı
Derginin ilk 23 sayısı hem Latin hem Arap alfabesi ile basıldı ancak 24. sayıdan itibaren sadece Latin alfabesi ile yayınlandı. Hawar dergisinin ilk sayısının tarihi olan 15 Mayıs günü ise Kürt Dil Bayramı olarak kutlanıyor.
Kürt dilini yaşatmak için tarihten aldığı mücadele geleneğini sürdüren kurumlarda bir olan Wan Dil Kültür ve Sanat Araştırmaları Derneği (ARSİSA) çalışanı Evindar Akbulut, Kürt dili ve derneğin çalışmaları üzerine değerlendirmelerde bulundu.
‘Dilimiz dünyanın her yerinde’
Sözlerine devletin Kürt dilini, kültürünü hedef alan politikalarına değinerek başlayan Evindar, “Yasaklamalar karşı Kürt dili üzerine çalışmalar başladı. Çok değerli çalışmalar da yürütüldü. Ondan sonra dilimiz dünyanın her yerinde tanındı” dedi.
Ana dilde eğitim önemli
Asimilasyon politikalarına karşı ana dilin önemine vurgu yapan Evindar, “Okullarda Kürtçe eğitim yok. Annelere gittiğimiz zaman sadece Kürtçe biliyorlar, Türkçe bilmiyorlar. Çocuklar da ailede Kürtçe öğreniyor. Okula gittikten sonra sadece Türkçe ve İngilizce eğitim alıyorlar. Bu durum psikolojilerini de kötü etkiliyor” sözlerini kullandı.
‘Çocuklar dil bunalımı yaşıyor’
Kadının ve dilin birbiri ile sıkı bir bağı olduğunu belirten Evindar, “Çocuklar ilk eğitimini anneden alır. Bu da öncelikli olarak dil eğitimi oluyor. Kürtçe’yi annelerinden öğreniyor çocuklar. Okula gidince aldıkları eğitim Türkçe bu da onları asimile ediyor. Türkçe öğrenen çocuklar da ister istemez bir dil bunalımı yaşıyorlar. Kendi dillerinden, kültürlerinden annelerinden bir uzaklaşma yaşıyorlar” ifadelerini kullandı.
‘Dilimizi yok etmeleri yaşamamızı istemedikleri anlamına gelir’
Kürt dili üzerine çalışma yürüten insanların devlet tarafından hedef alındığını dile getiren Evindar, “Dilimiz yok edilmek isteniyor. Dilimizi yok etmeleri yaşamamızı istemedikleri anlamına geliyor. Onlar gibi olmamız isteniyor. Kürt kimliğimiz yok edilmek isteniyor. Ancak biz de diyoruz ki biz her zaman dilimiz ile varız. Dilimiz için çalışacağız” sözlerine yer verdi.
ARSİSA’nın dil çalışmaları sürüyor
Kısaca ARSİSA’nın çalışmalarını anlatan Evindar, “Kültürümüzü, tarihimizi, kendimizi kaybetmemek için dil üzerine çalışmalar yürütüyoruz. Sınıflarımız var ve çok fazla başvuru var. Dil insanları kendine çekiyor. Özellikle gençlerden güçlü bir katılım var, dil konusunda istekleri artıyor. Çalışmalarımız sürüyor çocuklar için de sınıflar açacağız” şeklinde konuştu.
‘Kendini bilme için Kürtçe konuşmak önemli’
Son olarak tüm Kürt ve Kurdistan halkının 15 Mayıs Kürt Dil Bayramı’nı kutlayan Evindar, “Kendini bilmek, kendi olabilmek için Kürtçe konuşmak yazmak ve öğrenmek gerek” dedi.