ANKARA – Medya özgürlüğü, ifade hürriyeti ve insan hakları alanında faaliyet gösteren 18 kurum Türkiye yetkililerine, özgür basın gazetecilerine, medya çalışanlarına, medya kuruluşlarına, onları savunan avukatlara ve Kürt siyasi parti yetkililerine yönelik gözaltılara son verme ve serbest bırakma çağrısı yaptı. 

 

Amed merkezli operasyonla sabah saatlerinde gözaltına alınan ve avukat kısıtlılığı getirilen gazeteciler, siyasetçiler, avukatlar ve sanatçılar için 18 uluslararası kurum, “Serbest bırakın” çağrısı yaptı. 14 Mayıs seçimleri öncesi basına yönelik operasyonlara ilişkin, “Bu vesileyle ayrıca, 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleştirilecek seçimler öncesinde özgür ve çoğulcu bir medya ortamına duyulan ihtiyacı yineliyoruz” denildi

 

Çağrı metninde şu ifadeler yer aldı: 

 

“Uluslararası gruplar, seçim öncesi baskınlarda tutuklanan Kürt gazeteciler, avukatlar ve siyasi parti yetkililerinin serbest bırakılmasını talep ediyor. Medya özgürlüğü, ifade hürriyeti ve insan hakları örgütleri Türkiye yetkililerine, Kürt gazetecilere, medya çalışanlarına, medya kuruluşlarına, onları savunan avukatlara ve Kürt siyasi parti yetkililerine yönelik sistematik taciz ve gözdağı uygulamalarına son vermeli, bu kişilerin avukata erişimini sağlamalı, yöneltilen suçlamaların tüm ayrıntılarını açıklamalı ve bu kişilerin gözaltından serbest bırakılmalarını sağlamalıdır. Bu vesileyle, 14 Mayıs 2023 tarihinde gerçekleştirilecek seçimler öncesinde özgür ve çoğulcu bir medya ortamına duyulan ihtiyacı yineliyoruz.

 

10 gazeteci gözaltında

 

25 Nisan’da Türkiye’nin 20 ilinde aralarında gazeteciler, avukatlar, hak savunucuları, siyasi aktivistler ve sanatçıların da bulunduğu 128 kişinin ev ve ofislerine henüz tam anlamıyla belirlenmeyen suçlamalarla şafak vakti eş zamanlı baskınlar düzenlendi. Devlete ait Anadolu Ajansı, Diyarbakır merkezli operasyonun Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen terörle mücadele soruşturmalarıyla ilgili olduğunu bildirdi. Toplam 216 kişi hakkında yakalama kararı çıkarıldığı bildirildi. Şu ana kadar gözaltına alınanlar arasında 10 gazeteci ve tutuklu gazetecileri temsil eden bir avukat da bulunuyor. Baskınlar sırasında gazetecilere ait teknik ekipman, bilgisayar, kitap ve belgelere de polis tarafından el konuldu.

 

Kısıtlama kararları

 

Şu ana kadar gözaltına alınan gazeteciler arasında Mezopotamya Ajansı (MA) editörü Abdurrahman Gök ve muhabirleri Ahmet Kanbal ve Mehmet Şah Oruç; Yeni Yaşam gazetesi genel yayın yönetmeni Osman Akın; Türkiye’deki tek Kürtçe basılı gazete olan Xwebûn’un imtiyaz sahibi Kadri Esen, JinNews muhabiri Beritan Canözer ve gazeteciler Mehmet Yalçın, Mikail Barut, Salih Keleş ve Remzi Akkaya bulunuyor.  Haziran ve Ekim 2022’deki benzer baskınların ardından Diyarbakır ve Ankara’da tutuklu gazetecileri temsil eden Avukat Resul Temur da baskınlarda gözaltına alındı.  Diyarbakır Barosu, soruşturmada gizlilik kararı olması ve gözaltına alınanların avukatlarıyla görüşmelerine 24 saat kısıtlama getirilmesi nedeniyle gözaltına alınanlara yöneltilen suçlamaların henüz bilinmediğini açıkladı.

 

Baskınlar seçime yönelik sistematik taciz ve gözdağı

 

Baskınlar, Türkiye’de 14 Mayıs 2023 tarihinde yapılacak olan meclis ve cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde gerçekleşiyor ve ülkedeki Kürt medyasına ve siyasi muhalefete yönelik sistematik taciz ve gözdağının bir başka adımını temsil ediyor.  Daha önce Haziran 2022‘de benzer bir baskın sonucunda Diyarbakır‘da 20 gazeteci gözaltına alınmış, bunlardan 16’sı 11 Temmuz 2023’te başlayacak olan duruşmaya kadar terör suçlamasıyla tutuklu yargılanmak üzere tutuklanmıştı. Ekim 2022‘de, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen terörle mücadele soruşturması kapsamında Ankara, İstanbul, Van, Diyarbakır, Şanlıurfa, Mersin ve Mardin illerinde yapılan eş zamanlı ev baskınlarında 11 Kürt gazeteci daha terör suçlamasıyla gözaltına alındı. Duruşmaları 16 Mayıs 2023’de başlayacak.

 

Derhal serbest bırakın

 

Türkiye’nin, terör suçları da dahil olmak üzere, bağımsız gazetecilere yalnızca gazetecilik faaliyetlerinden dolayı ceza davası açma konusunda uzun bir geçmişi vardır. Mapping Media Freedom veri tabanı, son 12 ay içinde 91 Kürt gazeteci, medya çalışanı veya kuruluşunu etkileyen 27 uyarı kaydetmiştir. Bu uyarılar çoğunlukla tutuklama, gözaltı, hapis cezası, kovuşturma ve mahkumiyetle sonuçlanan yasal vakalardan oluşmaktadır.  Yetkilileri, gözaltındaki gazetecilere, avukatlara ve siyasi aktivistlere derhal avukat erişimi sağlamaya ve yöneltilen suçlamaların tüm ayrıntılarını açıklamaya çağırıyoruz. Görevi kötüye kullandıklarına dair inandırıcı bir kanıt bulunmadığı takdirde, bu kişiler derhal serbest bırakılmalıdır.”

 

Çağrının imzacısı olan kurumlar ise şunlar:  Coalition For Women In Journalism (CFWIJ), English PEN, European Centre for Press and Media Freedom (ECPMF), European Federation of Journalists (EFJ), International Federation of Journalists (IFJ), International Press Institute (IPI), Media and Law Studies Association (MLSA) ,Osservatorio Balcani Caucaso Transeuropa (OBCT), PEN America, PEN International, PEN Netherlands, PEN Norway, PEN Québec, Platform for Independent Journalism (P24) ,San Miguel PEN, Scottish PEN, South East Europe Media Organisation (SEEMO). 

 

Çağrı metni imza için yarına kadar açık kalacak.