AMED - Nova Film Medya'nın hazırlamış olduğu "Vartinis" belgeselinin ilk gösterimi Amed'de yapıldı. Belgesele ilgili yoğun oldu.  

 

Nova Film Medya aracılığıyla M. Ömer Biçer ‘in yönetmenliğini yaptığı Vartisinis belgeseli DBB kongre merkezinde gösterime sunuldu. Belgesel gösterimine Vartinis katlimaında yaşamını yitirenlerin yakınları, Halkaların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) Mêrdîn Milletvekili Saliha Aydeniz, sivil toplum kuruluşları ve çok sayıda yurttaş katıldı. 

Belgeselde Vartinis katliamının tanıklarının röportajları ile dava sürecine dair görülen mahkemelerin arşiv görüntüleri yer aldı. 

Belgesel, katılımcılar tarafından ilgiyle izlenirken gösterimin ardından izleyiciler filme dair yorumlarını dile getirerek merak ettikleri soruları sordu.  Burada kısa bir konuşma yapan Saliha Aydeniz de belgeselde emeği geçenleri tebrik ederek filmin hafızaları diri tutulması adına önemli bir yer tuttuğuna dikkat çekti.

 

Ne olmuştu?

 

Olay, Muş’un Korkut (Têlî) ilçesine bağlı Vartinis (Altınova) beldesinin kırsal alanında yaşanan bir çatışmada bir astsubayın ve PKK üyesinin yaşamını yitirmesinden sonra 3 Ekim 1993’te gerçekleşti. Dönemin Hasköy İlçe Jandarma Yüzbaşı Bülent Karaoğlu askerin cenazesiyle birlikte Vartinis’ten geçerken, “Bu gece gelip köyünüzü yakacağız” diyerek bölgeden ayrılmıştı. Olaydan bir gün sonra, 3 Ekim'de beldeye gelen askerler, "örgüte yardım ettikleri" iddiasıyla belde halkına ait samanlıklar, ot yığınları, ahırların ve maktul Mehmet Nasır Öğüt'ün evinin ateşe verdi.

 

Kamuoyunda Vartinis Katliamı olarak bilinen olayda baba Mehmet Nasır Öğüt, anne Eşref Öğüt ile çocukları Cinal Öğüt, Cihan Öğüt, Mehmet Şakir Öğüt, Mehmet Şirin Öğüt, Sevda Öğüt ve Sevim Öğüt yanarak hayatlarını kaybetti. Katliamda ölen çocukların en küçüğü 3, en büyüğü ise 14 yaşındaydı.

 

Katliamdan kurtulan tek kişi olan Aysel Öğüt, ailesinin kaldığı evin askerler tarafından yakıldığını belirterek suç duyurusunda bulundu. Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi (DGM) Başsavcılığı, “terör eylemi” olarak nitelendirdiği olayın, “failleri belli olmadığı” gerekçesiyle soruşturma dosyasını kapattı.

 

2003 yılında yapılan yasal düzenlemeler ardından Aysel Öğüt’ün tekrar suç duyurusunda bulunması üzerine soruşturma dosyası tekrar açıldı. Muş Cumhuriyet Başsavcılığı, 2013 yılında soruşturmayı tamamladı. İddianamede, Dönemin Jandarma Yüzbaşı Bülent Karaoğlu, Hasköy İlçe Jandarma Komando Bölük Komutanı Piyade Kıdemli Üsteğmen Hanefi Akyıldız, Muş Emniyet Müdürlüğü Özel Harekât Şube Müdürü Şerafettin Uz ve Gökyazı Jandarma Karakol Komutanı Başçavuş Turhan Nurdoğan hakkında, “kasten ev yakmak suretiyle birden çok kişinin ölümüne sebebiyet vermek” suçundan iddianame hazırladı. İddianamede, 4 şüphelinin, fikir ve eylem birliği içerisinde 9 sivilin yakılarak öldürülmesini olayını azmettirdikleri ve atılı suçları işlediklerinin sabit olduğu ifade edildi.

 

Dava güvenlik gerekçesiyle 2015 yılında Mûş’tan Kırıkkale’ye nakledildi. Kırıkkale 1. Ağır Ceza Mahkemesi,  2016 yılında tüm faillerin beraatına karar verdi.

 

Yargıtay 1. Ceza Dairesi, faillerden Turhan Nurdoğan, Hanifi Akyıldız ile Şerafettin Uz hakkında verilen beraat hükümlerini 2021 yılında onadı. Bülent Karaoğlu hakkında verilen beraat kararını ise bozdu. Yargıtay bozma gerekçesinde, tanık ve mağdur anlatımlarına göre olaydan önce beldeye gelen Bülent Karaoğlu’nun “Bu gece gelip köyünüzü yakacağız” dediği, operasyondan sorumlu olması nedeniyle yangının failin emir ve talimatları doğrultusunda meydana geldiğini kaydetti. 

 

 Yaşamını yitirenlerin ailelerinin avukatlarının talebi üzerine davaya bakan mahkeme, fail Bülent Karaoğlu hakkında 2021 yılında tutuklama kararı verdi. Mahkeme, 2022 yılında fail hakkında kırmızı bülten kararı çıkartırken, fail yakalanmadı. 

 

Mahkeme, 4 Aralık 2023’te görülen son duruşmada, zaman aşımı süresinin dolduğuna karar vererek, davayı düşürdü.