ANKARA - AGİT, Türkiye’de yapılan seçimlere ilişkin daha önce önerilen taleplerin dikkate alınmadığını ve YSK’da kadın üyelere yer verilmediğini açıkladığı raporda kaydetti.

 

Türkiye’nin de katılımcısı olduğu Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) 5-8 Aralık 2022’de Türkiye’de gerçekleştirdiği araştırma ve görüşmelerin sonuçlarını bir rapor ile açıkladı. Bakanlıklar, YSK, RTÜK ve partilerin yanında Seçim Güvenliği Platformu ile de görüşen AGİT Raporunda, Mart 2022’de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde (TBMM) kabul edilen seçim kanunu değişikliklerinde AGİT’in önceki tavsiyelerinin önemli bir kısmının dikkate alınmadığı açıkça ifade ediliyor. Keza, görüştükleri kurum ve kuruluşların görüşlerinin de dikkate alınmadığına dikkat çekiliyor.

 

Seçimlerde ve YSK’de kadının adı yok!

 

Raporda ayrıca, 2018 seçimlerinde il ve ilçe seçim kurulu üyelerinin yüzde 12’sinin, sandık kurulu üyelerinin yüzde 24’ünün, sandık başkanlarının ise ancak %19’unun kadın olduğuna yer veriliyor.

 

Raporda altı çizilen diğer noktalar ise;

 

“*YSK’nın 11 üyesinden hiçbiri kadın değildir.

 

*7393 Sayılı Kanun, siyasi partilerin parlamento seçimlerine katılabilmeleri için daha katı uygunluk şartları getirmiş olup Avrupa Konseyi Venedik Komisyonu tarafından aşırı ve ayrımcı nitelendirilmiştir.

 

 *Seçim kampanyaları finansmanının düzenlenmesinde çeşitli boşluklar bulunmaktadır.

 

*Kanun, daha önce AGİT tavsiyeleri arasında yer alan seçimlerden önce herhangi bir ara mali rapor ya da adayların mali raporlarının zamanında yayınlanmasını sağlamamaktadır.

 

*AGİT’in daha önceki tavsiyesine rağmen “hakaret” suç olmaya devam etmektedir.

 

*Seçim kampanyaları sırasında medya kanunen tarafsız yayın yapmak ve adaylara eşit erişim sağlamakla yükümlüdür. Keza, kamu ve özel kanallarda ücretli siyasi reklamlara izin verilmelidir.

 

*Seçim mevzuatı, seçim sürecinin vatandaşlar ve uluslararası gözlemciler tarafından izlenmesine gereken imkanı vermemektedir.

 

*Anayasa, YSK kararlarının temyizini engellemektedir.”

 

AGİT seçimleri izleyecek

 

Raporda ortaya konulan çekincelere ek olarak AGİT 2023 genel seçimlerini değerlendirmek için bir Seçim Gözlem Misyonu kurulmasını önerirken, AGİT üyesi 28 devletten uzun süreli gözlemcinin yanı sıra seçim günü işlemlerini takip etmek üzere 350 kısa süreli gözlemcinin görevlendirilmesini talep edeceği de raporda yer alıyor. AGİT Raporu 2018 seçimlerinin adil olmadığını vurgularken, 2023 seçimlerinin adil olması için kamuoyunun eleştiri ve baskılarının ne kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor.