İSTANBUL - Deprem illerindeki toplam 70 cezaevinin ağır risk barındırdığına dikkat çekilen İHD İstanbul Şubesi Hapishaneler Komisyonu’nun 568’inci “F Oturumu”nda, bu illerdeki cezaevlerinde tutulan hasta tutsakların derhal serbest bırakılması çağrısında bulunuldu.

 

İnsan Hakları Derneği (İHD) İstanbul Şubesi Hapishaneler Komisyonu’nun hasta tutsakların durumuna dikkat çekmek için her hafta düzenledikleri “F Oturumu”nun 568’incisini dernek binaları önünde gerçekleştirdi. Bu haftaki eylemde, Mereş merkezli 6 Şubat’ta gerçekleşen ve 10 kenti etkileyen deprem bölgelerindeki cezaevlerinde tutulan hasta tutsakların serbest bırakılması çağrısında bulunuldu. Hak savunucuları ve tutsak yakınlarının katıldığı “F Oturumu”nda, “Deprem Bölgesi Hapishanelerinde Hasta Mahpuslar Serbest Bırakılsın”, “Tedavi Haktır Engellenemez" pankartları açıldı. Açıklamayı ise İHD Hapishane Komisyonu'ndan Mehmet Acettin okudu.

 

‘Deprem bölgesindeki 70 hapishanede ağır risk var’

 

Açıklamada ilk olarak 6 Şubat’ta merkez üssü Mereş olmak üzere 10 ilde gerçekleşen ve ağır can kaybı ve yıkıma yol açan depremlerde yaşamını yitirenlerin yakınlarına baş sağlığı dilendi. Depremin yarattığı ağır yıkım ve acının her kesimi yakından etkilediğine dikkat çeken Mehmet, “Enkazda kalanlar için arama kurtarma ve hayatta kalanların yaşamsal ihtiyaçları için acil müdahale, destek ve dayanışmaya olan ihtiyaç biliniyor. Elimizden geleni yapma gayretimizle birlikte süreçte yaşanan aksaklık ve eksiklikleri endişe ile izliyoruz. Hapishaneler ve hasta mahpusların durumu ile yakından ilgilenen komisyonumuzun tespitlerine göre depremden etkilenen 10 ilde bulunan toplam 70 hapishane bakımından ağır risk söz konusudur” sözlerini kullandı.

 

Yetkililer endişeleri gidermiyor

 

Mehmet, depremlerde yaşanan ağır yıkım ve on binlerce kişinin yaşamını yitirmesi karşısında öncelikle cezaevlerinde tutulan tutsakların depremden gördükleri zarara ilişkin yetkililerden bilgi paylaşımı beklendiğini vurguladı. Mehmet, “Bölgede yaşanan elektrik kesintisi, su ve yiyecek sıkıntısı, alt yapının çökmüş olması, ısınma sorunu ve tabii ki özellikle hasta mahpuslar bakımından tedavi imkanlarına erişimde yaşanan sorunlara ve bu sorunların nasıl çözüleceğine dair ayrıca bilgilenme ihtiyacı bulunmaktadır. Ancak her koşulda kamuoyunun bilgilendirilmesi gereken konular dışında gelişen ani durumlar ki, Malatya ve Hatay hapishanelerinde yaşandığı iddia edilen ve sosyal medya aracılığı ile öğrenilen isyan, firar, ve müdahaleler sırasında ölen ve yaralanan mahpuslar olduğuna ve hapishanelerde bulunan mahpusların farklı hapishanelere sevk edildiklerine dair iddialar hakkında dahi bilgi talebi ile başvuru yapılan hapishane idareleri, bakanlık yetkilileri halen tatmin edici bir açıklama yapmamakta, resmi yazı ile talep edilmesine rağmen net bilgi paylaşmamakta, bu durum endişe ve gerginliği artırmaktadır” dedi.

 

Avukat görüşmesine dahi engel!

 

“Mahpuslara aileleri ile görüşme imkanı sağlıyoruz” denmesine rağmen tutsakların aileleri ile görüşemedikleri ve bu süreçte avukatların müvekkilleri ile görüşme taleplerinin de kabul edilmediği için doğrudan bilgiye erişilemediğini söyleyen Mehmet, şunları ekledi: “Nitekim, Merkezi Hapishaneler Komisyonu’ndan avukat arkadaşımızın aktarımında, ‘İskenderun T Tipi Hapishanesi’nde UYAP sisteminin kapatıldığını, hiçbir koşulda avukat görüş izni verilmediğini, yakınlarını kaybeden mahpuslara cenazeye katılım ya da taziye için izin verilmediğini, vefat haberlerinin söylenmediğini,  hapishane idaresinin, ‘İçeride her şey yolunda, herkese iyi bakıyoruz’ diyerek soruları geçiştirdiğini, başka hapishanelere sevk olduğu bildirilen Hatay T Tipi Hapishanesi’ni aradığında yine ‘UYAP yok, nakil listelerini göremiyoruz ama ailelerini arayıp söylüyoruz’ cevabı ile karşılaştığını, ailesi olmayanlar için bilgi talebinde bulunduğunda, ‘Yapacağımız bir şey yok’ cevabını aldığını belirtmiştir.”

 

Deprem illerindeki hasta tutsaklara ne oldu?

 

Mehmet ayrıca Adalet Bakanlığı Ceza ve Tevkifevleri Genel Müdürlüğü’nün (CTE), “Deprem bölgesinde yer alan ceza infaz kurumlarındaki acil personel ihtiyacının giderilmesi amacıyla…” yaptığı çağrının da, cezaevlerinde diğer eksikliklerin yanında ciddi bir personel açığı olduğunu gösterdiğini belirtti. Mehmet, “Bu durum mahpusların ihtiyaçlarının personel eksikliğine bağlı olarak da karşılanamadığına işaret etmektedir. Bütün bunlarla birlikte deprem olan illerde bulunan hapishanelerde tutulan hasta mahpusların durumuna dair de bir açıklama yapılmamıştır. Vefat, sevk, tahliye gibi nedenlerle listede kısmi değişiklikler olsa da Nisan 2022 tarihli hasta mahpus listemize göre deprem bölgesindeki hapishanelerde tespit edilebilen 200’den fazla hasta mahpus bulunmaktadır. Yine bu mahpuslardan en az 50 mahpusun sağlık durumunun ciddi ve ağır olduğunu biliyoruz. Bu mahpuslardan biri olan Mehmet Emin Özkan, Kemal Özelmalı gibi ileri yaşta, kanser hastası ve engelli durumda olan mahpuslar vardır” ifadelerini kullandı.

 

‘Yetkililerden acil cevap bekliyoruz!’

 

Mehmet, “F Oturmalarında defalarca sağlık durumlarına dikkat çektiğimiz ve serbest bırakılmalarını talep ettiğimiz ağır hasta mahpuslardan Diyarbakır’da Mehmet Emin Özkan, Malatya Akçadağ’da Mehmet Yamaç, Adana Kürkçüler’de Kemal Özelmalı’nın da aralarında olduğu hasta mahpusların durumuna yeniden dikkat çekiyor ve sorularımıza yetkililerden acil cevap bekliyoruz” dedi.

 

İddialar neden cevaplanmıyor?

 

Mehmet, sorularını şu şekilde sıraladı:

 

“* Deprem nedeniyle yahut isyan/firar iddialarının yaşandığı hapishanelerde durum nedir? Zarar gören mahpus ve özelde hasta mahpuslar var mıdır? Kimlerdir? Durumları nedir?

 

* Halen deprem bölgesinde bulunan hasta mahpusların tedavi ve bakımları sağlanmakta mıdır? Sağlanıyorsa ne şekilde yapılmaktadır? Aksaklıklar nasıl giderilmektedir?

 

* Hasta mahpusların başka hapishanelere sevkleri sırasında ambulans mı, ring araçları mı kullanılmaktadır? 

 

* Hasta mahpuslara sevk edildikleri hapishanelerde sağlık durumlarının gerektirdiği hizmet ve konumlandırma sağlanmakta, tedavileri sürdürülmekte midir?

 

* Hapishanede tedavi imkanı olmayan, bakımı sağlanamayan, tek başlarına yaşamlarını sürdüremeyen ağır hasta, yaşlı, engelli mahpusların yaşam hakları gözetilerek ceza ertelemesi sağlanması konusunda acil bir çalışma başlatılmış mıdır?”

 

‘Ağır hasta tutsaklar derhal serbest bırakılmalı!’

 

568’inci F Oturumu’nda bu hafta, deprem bölgesinde bulunan cezaevlerinde tutulan ağır hasta tutsakların tedavi ve bakımlarının sağlanması için acil önlemler alınması çağrısında bulunan Mehmet, ağır hasta mahpusların sağlık ve yaşam hakları gözetilerek derhal serbest bırakılmaları taleplerini de yineledi. Mehmet, “Bizler insan hakları savunucuları ve Hapishane Komisyonu olarak bir kez daha tüm halkımızın acısını paylaşıyor, eksiklerin giderilmesi ve yaraların sarılması noktasında yetersiz olsak bile acıları acımızdır. Hepimizin başı sağ olsun. Hasta mahpuslar serbest bırakılsın, tedavi hakkı engellenemez, mahpusların yaşam hakkı korunsun” sözleriyle açıklamayı sonlandırdı.