Rojda Aydın

 

HABER MERKEZİ - Güney Kurdistan’da kadına yönelik artan şiddeti değerlendiren CDO Koordinasyon Üyesi Hana Şiwan, hükümetin yasaları uygulamadığını, sorumluluğunu yerine getirmediğini bu yüzden de kadınları katledenlerin cezalandırılmadığını söyledi. 

 

Günel Kurdistan’da kadınlara yönelik şiddet giderek artıyor. En son 30 Aralık 2022 tarihinde Silêmanî’nin Hiwane Mahallesi’nde yüzlerce erkek bir kadına saldırdı. Saldırıya birçok kesimden kadın tepki gösterdi. 

 

Güney Kurdistan’daki Civil Gelişim Derneği (CDO) Koordinasyonu Üyesi Hana Şiwan, kadınlara yönelik saldırıları değerlendirdi. 

Eğitimin önemi

 

Güney Kurdistan’da şiddetin yoğun olduğunu belirten Hana, bunun da kaynağının eğitimsizlik olduğunu belirtti. Şiddetin önlenmesinde anne ve babaların eğitilmesinin önemine dikkat çeken Hana, eğitim sisteminin iyi olmadığını ve eğitim için bir reforma ihtiyaç olduğunu söyledi. 

 

‘Kadınlar aile bireylerince katlediliyor’

 

Kent, köy ve çalışma alanlarında kadınların durumlarının birbirinden farklı olduğunu belirten Hana, “Kadınların durumu çalışma alanlarında farklı, toplum içerisinde farklı. Kurdistan bölgesinde Namus adı altında kadınların katledilmesi kaygı verici. Kadın örgütleri, kadın katliamlarını önünü almak için harekete geçmeli. Kadınların katledilmesinin bir nedeni yasalarla alakalı. Yasalara göre, katleden kişinin şikayet edilmesi ve bunun sonucunda soruşturma başlatılması gerekiyor. Ancak kadınlar daha çok aile içerisinde ya da aileye yakın bireyler tarafından  katlediliyor. Bu yüzden de aile gidip şikayette, suç duyurusunda bulunmuyor. Aile bireyleri tarafından katledilen birçok kadının ailesini ziyaret ettiğimizde bize ‘birisi gitti, peşine düşmek istemiyoruz’ diyorlar ve suç duyurusunda bulunmuyorlar” diyerek kadınların aile bireyleri ya da yakınları tarafından katledildiğini, bu yüzden de suç duyurusunda bulunulmadığını anlattı.  

 

‘Kadınların katledildiği yer güvenlikli değil’

 

Erkeklerin uyguladığı şiddetten dolayı kadınların intihara sürüklendiğini belirten Hana, “Birçok kez kadınlar, çaresizlikten intihara sürükleniyor. Suçlanmamak, topluk içerisinde daha fazla baskı görmemek için çaresiz kalıp intihar ediyorlar. Bazı intihar olayları var. Eğer bunlar kapsamlı araştırılsa suçlandıkları için intihar ettikleri ortaya çıkar.  Ancak intihar ettiği şeklinde yansıyor. Böyle baskılardan dolayı yaşanan birçok olay var. Böyle yaşanan bir olay da olsa yüz olay da olsa tehlikeli bir durum. Eğer bir kadın bir toplum içerisinde katlediliyorsa o toplum kadınlar için güvenli değildir” şeklinde konuştu. 

 

‘Hükümet sorumluluğunu yerine getirmiyor’

 

Güney Kurdistan hükümetinin kanunların gereklerini yerine getirmediğini söyleyen Hana, şöyle devam etti: “Hükümet, kadına yönelik şiddeti önlemek amacıyla bir birim oluşturdu. Kadınların başvuracağı bir hat oluşturuldu. Ancak buna uluşma imkanı sınırlı. Bazı kadınlar bu şekilde öldürülmekten kurtarılabilir. Yüzlerce genç kadına yardım edilebilir. Ancak çok sınırlı. O yüzden de gerekli olan destek ve yardım tam olarak verilemiyor. Unutmamalıyız ki Güney Kurdistan’da siyasi partilerin ve aşiretlerin etkisi büyük. Bu yüzden de bir kadın öldürüldüğünde yasalar çok geç devreye giriyor. Tüm bunların etkisi büyük. Hükümet bu konular üzerinde daha fazla çalışma yürütmeli. Bu bölgenin siyasi durumu özel. Uluslararası güçler, bölgenin siyasetine el koymuş durumda ve toplum üzerinde çalışma yürütüyor. Artık şiddetle, uyuşturucu, yine bazı islami gruplar eliyle toplum içerisinde örgütleniyorlar ve toplumda huzursuzluk geliştiriyorlar. Çevre ülkeler bilinçli olarak toplumumuz içerisinde çalışma yürütüyor. Tüm kadınların yaşam ve kendini savunma hakkı var. Ancak bu sadece kanunlarda var. Yine kadınları katleden erkeklerin yakalanmama sorunu var. Zor yakalanıyorlar.  Çevre ülkelere, yurt dışına rahatlıkla kaçıp saklanabiliyorlar ya da iktidar onları gizliyor.”

 

‘Katiller cezalandırılmıyor’

 

Kadınları katleden faillerin yasadaki 406’ıncı maddeye göre “kasten öldürmekten” yargılandıklarını belirten Hana, cezaevinde bir süre kaldıktan sonra çıktıklarını belirtti.  Kadınları katledenlerin, cezalandırılmadıklarını,  cezaevinden erken bırakılmamaları gerektiğini söyleyen Hana,  “Katiller ağır cezalar alacaklarını bilseler, kadınları katletmezler” dedi.  

 

‘Şiddeti önleyecek yasalar çıkarılmalı’

 

Güney Kurdistan’da bağımsız kadın örgütlerinin sayısının çok olduğunu dile getiren Hana, bu kadın örgütlerinin kadınları korumaya çalıştıklarını söyledi. Hana, “Kadınları koruyan yasaların çıkarılması için çalışıyorlar. Hepsi farklı yerlerde özellikle de büyük şehirlerin dışında da sorunların çözülmesi için kadınlara yardım ediyorlar. Eğer öldürülme tehdidi altındalarsa onları koruyup, güvenli yerlere ulaştırıyorlar. Yine dijital medya platformları üzerinden de şiddete uğrayan kadınlara yardım etmek için çalışmalar yürütüyorlar. Bu konuda hala eksiklikler var. Önümüzdeki süreçte yasaların daha etkin olması  için çalışacağız. Kadınları katledenlerin fotoğraflarını dağıtıp yakalanmaları için çalışacağız. Eğer failler başka bir yere kaçarsa da yakalanmaları için ilişki kurulması,  kaçmamaları için de kontrol noktalarının yoğunlaştırılması için uğraşacağız” ifadelerini kullandı. 

 

‘Katiller cezalandırılmalı’

 

Kadınların katledilmesinin büyük bir utanç olduğunu belirten Hana, son olarak şöyle dedi: “Kadın katliamlarının önlenmesi için örgütlerin çok çalışmalı gerekir ve siyasi partiler üzerine baskı uygulamaları gerekir.  Şiddet uygulayanların cezalandırılması gerekir. Siyasi partiler bu kişileri saklamamalı, hükümet, yargı kadın katliamları üzerinde daha ciddi durmalı. Kadın katliamlarına ilişkin dosyalar kaç yıl da geçse iyi araştırılıp soruşturulmalı.”