Melike Aydın

 

İZMİR - Kadına yönelik şiddete ilişkin devlet politikaları kadını korumak bir yana kadının kazanılmış haklarını hedefe koyarken yargı ve kolluğun tutumu, basının erkek dili faillere cesaret ver meye devam ediyor. Son 10 ayda 299 kadın ve 45 çocuk erkekler tarafından katledildi, 190 kadın ve 51 çocuk ise şüpheli şekilde hayatını yitirdi.

 

Cezasızlık politikaları ve iktidarın şiddet dilinin yaygınlaştırılması sonucu kadına ve çocuğa yönelik şiddetin önü açılırken, buna dair resmi veriler paylaşılmıyor. Kürdistan ve Türkiye’de yaşanan şiddete ilişkin net veriler olmasa da ajansımızın yayınladığı aylık çeteleye göre 10 ayda en az 299 kadın ve 45 çocuk katledildi, 190 kadın ve 51 çocuk ise şüpheli şekilde hayatını kaybetti. 

 

2022’nin ilk 10 ayında da yine erkek yargının, failden yana sayısız indirim kararları ile karşılaşılırken, İstanbul Sözleşmesi’nin feshine karşı başvuruda bulunan kadınlar ve kurumlar, bu süreçte Danıştay’ın “Cumhurbaşkanı ne derse o olur” kararı ile de yüz yüze kaldı.

 

Kadınlar, erkek-devletin saldırıları ile 2022’de de hedef alındı. Rojhilat ve İran’da Kürt kadın Jîna Emînî’nin rejim güçleri tarafından Eylül ayında katledilmesi sonrası “Jin jiyan azadî” sloganları ile başlayan direniş sürerken, Türk devleti ise Güney Kürdistan’ın Silêmanî kentinde Jineoloji Araştırma Merkezi üyesi, akademisyen ve gazeteci Nagihan Akarsel’i suikastla katletti. Ancak kadınlar, uğradıkları her bir saldırının arkasından “Jin jiyan azadî” duruşundan geri adım atmadı.

 

25 Kasım’a yaklaşırken, Kurdistan ve Türkiye’de gerçekleşen erkek-devlet şiddetine dair derlediğimiz verileri paylaşıyoruz.

 

Ocak

 

Ocak ayında 31 kadın 4 çocuk katledildi, 30 kadın ve 11 çocuk ise şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Çocuğa yönelik taciz ve tecavüzün arttığı ocak ayında kadınlar en yakınları tarafından katledildi.

 

6284 yasası ve İstanbul Sözleşmesi’nin uygulanmadığı yargılamalarda, faillere tahrik ve iyi hal indirimleri uygulandı, beraat kararları verdi. 

 

Siyasetçi, gazeteci ve sanatçı kadınlara yönelik baskı yılın ilk ayında da devam etti. HDP’li Semra Güzel’in 8 yıl öncesine ait fotoğrafları üzerinden linç girişimleri başlatılırken, Sezen Aksu ve Gülşen hedef alındı, gazeteci Sedef Kabaş tutuklandı, gazeteci Sevda Karaca nafakaya dair paylaşımları gerekçesiyle hedef gösterildi.

 

Şubat

 

Şubat ayında 24 kadın ve 2 çocuk katledildi, 26 kadın ve 7 çocuk ise şüpheli şekillerde yaşamını yitirdi. Kadınlar yine en yakınındaki erkekler tarafından katledildi: 12 kadını evli olduğu erkek, 4’ü boşanma aşamasında olduğu erkekler, 4’ünü akrabası, 3’ünün erkek arkadaşı, 2’sinin oğlu, 1’i erkek kardeşi katletti. 1 çocuk şüpheli şekilde yaralanırken, 2 çocuk katletme girişimine, 3 çocuk fiziksel şiddete, 11 çocuk tacize maruz bırakıldı. 1 çocuk ise kendisine şiddet uygulayan erkeğe karşı özsavunmasını kullandı.

 

Mart

 

Mart ayında 26 kadın 3 çocuk katledildi, 17 kadın ve 2 çocuk şüpheli şekilde hayatını kaybetti. Mart ayında 5 kadın balkondan veya yüksekten düşerek şüpheli şekilde yaşamını yitirmesi dikkat çekti. Bu ay yine 5 çocuk cinsel tacize maruz kalırken, 3 çocuk tecavüze, bir çocuk da Kuran kursunda şiddete uğradı. Erkekler bu ayda 10 kadını katletme girişiminde bulundu, 8 kadın şiddete maruz kaldı, bir kadın alıkonuldu, 2 kadın tecavüze maruz kaldı. Newroz’da 74 çocuk gözaltına alındı

 

Balıkesir'de Murat Yıldız'ın sistematik şiddetine karşı özsavunmada bulunan Rümeysa Aydın, yargılandığı davanın karar duruşmasında beraat etti.

 

Amed merkezli 16 Mart tarihinde yapılan polis baskınlarında Rosa Kadın Derneği üyeleri, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivistleri, HDP’li eşbaşkanlar ve sendikalılar gözaltına alındı. Gözaltına alınan 24 kadından 11’i tutuklandı. Kadınların gözaltı ve tutuklama gerekçeleri ise 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü, 8 Mart ve İstanbul Sözleşmesi eylemleri olarak gösterildi.

 

Kadınlara karşı her daim hazır olan erkek yargı, 2 yıldan fazladır kayıp olan Gülistan Doku’nun kaybolmasında baş şüpheli olan ve Antalya Alanya’da gözaltına alınan Zainal Abarakov’u ise serbest bıraktı.

 

Nisan

 

Nisan ayında en az 31 kadın katledildi, 12 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Yine bu ayında 3 çocuk katledildi, 1 çocuk şüpheli şekilde hayatını kaybetti. Kadınlardan en az 2’si cezaevinden izinli çıkan erkekler tarafından katledilirken, 1’i ise hakkında uzaklaştırma kararı aldırdığı erkek tarafından katledildi. Kadınlar yine en yakınları tarafından katledildi; 16’sı evli olduğu erkek, 4’ü boşandığı erkek, 4’ü akrabası olan erkek, 1’i erkek arkadaşı tarafından katledildi. Kadınlardan birinin ise faili bulunmadı.

 

Hatay’ın Dörtyol ilçesinde Nagihan Erbek kendisini katletmeye çalışan evli olduğu erkek Alper Erbek isimli erkeğe karşı özsavunmada bulunarak öldürdü.

 

Şirnex’in Cizîr ilçesinde S.S. isimli kadının, polis Enes Aydemir tarafından tecavüze uğramasına ve tehdide maruz bırakılmasına ilişkin 11 Nisan’da yayınlanan haberimizin ardından ajansımızın internet sitesine iki defa erişim engeli ve dijital medyada engelleme getirildi.

 

Kadın katliamlarını durdurmak ve bu konuda bilinç yaratmak amacıyla 2012 yılında kurulan Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’na “kanuna ve ahlaka aykırı faaliyet yürütmek” iddiasıyla kapatma davası açıldı.

 

Mayıs

 

Mayıs ayında da en az 32 kadın ve 7 çocuk katledildi. Kadınlardan en az 9’u evli olduğu erkek, 2’si uzaklaştırma kararı aldırdığı erkek, en az 6’sı boşanma aşamasında olduğu erkek tarafından katledildi. Katledilen 4 kadının işkenceye maruz kaldığı öğrenildi.

 

17 kadın ve 7 çocuk şüpheli bir şekilde yaşamını yitirdi. Bu ölümlerden 5’inin evinin penceresinden ya da balkonundan düşerek gerçekleştiği iddia edildi. Mayıs ayında 11 kadın ateşli silah ya da kesici aletle katledilmeye çalışıldı, 8 kadın şiddete maruz bırakıldı, 1 kadın tecavüze, 1 kadın da tacize maruz kaldı. En az 8 çocuk, şiddet, katletme girişimi, tecavüz ya da tacize maruz kaldı.

 

Yargı alanında ise en az 13 davanın 7’sinde failler hakkında beraat ya da tahliye kararı verildi, bir davada ise iddia makamının beraat istemi söz konusu oldu. Diğer 4 davada ise failleri ödüllendiren cezalar verildi ve cezalarda indirim uygulandı.

 

Haziran

 

31 kadın ve 8 çocuğun katledildiği, 24 kadın ve 3 çocuğun şüpheli şekilde hayatını kaybettiği Haziran ayında 12 kadın katledilmeye çalışıldı. 

 

Muğla’da 2020’de Pınar Gültekin’i işkence ile katleden Cemal Metin Avcı’nın yargılandığı davada mahkeme heyeti faile “haksız tahrik indirimi” uygulayarak cezasını 23 yıla düşürdü. 5 fail hakkında ise beraat kararı verdi. Muğla Cumhuriyet Başsavcılığı ve aile avukatı kararı İstinaf Mahkemesi’ne taşıdı.

 

Ankara’da ise 3 yıldır devam eden tecavüz davasında fail Prof. Dr. Hasan Bilgili, veteriner hekim Ç.B.’ye “basit cinsel saldırı”da bulunmak suçundan 9 yıl hapis cezası alarak tutuklanırken, diğer failler Serkan Durmaz ve Hüseyin Şenyurt ise tüm suçlamalardan beraat etti. 

 

MHP Genel Başkan Yardımcısı ve İstanbul Milletvekili Semih Yalçın'ın 16 Haziran’da dijital hesabından duyurusunun ardından, feshedilen partinin Diyarbakır İl Başkanı Cihan Kayaalp’in bir çocuğa sistematik tecavüzde bulunduğu ortaya çıktı. “Çocuğa nitelikli cinsel istismar” suçundan tutuklanan failin, başka çocuklara da taciz de bulunduğu gündeme geldi.

 

Temmuz

 

Temmuz ayında 31 kadın ve 4 çocuk erkekler tarafından katledilirken, 12 kadın ve 5 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Katledilen kadınlardan biri 2 buçuk aylık diğeri 8 aylık hamileydi. Temmuz ayında 13 kadın ve 3 çocuk erkekler tarafından katledilmek istendi, 8 çocuğa cinsel tacizde bulunuldu. 

 

Temmuz ayında 3 kadın erkeklere karşı özsavunmasını kullandı. Basının çarpıtmalarına karşın Riha’nın (Urfa) Pirsûs (Suruç) ilçesinde Fatma S., kendisine tecavüz eden ve şantaj yapan Ferhat Demir’i özsavunmasını kullanarak öldürdüğünü beyan etti.

 

Danıştay 10’uncu Dairesi, Cumhurbaşkanı kararıyla İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararının iptali istemiyle kadın örgütlerinin, baroların, siyasi partilerin ve kadınların bireysel başvurularıyla açılan davaların duruşmaları görüldü. Danıştay 19 Temmuz’da 38 sayfalık kararını yayınlayarak, İstanbul Sözleşmesi’nden çekilme kararını onayladı.

 

İmralı'da 23 yıldır ağır tecrit koşulları altında tutulan PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın fiziki özgürlüğü talebiyle 12 Haziran’da “Tecrit siyasetine karşı özgürlüğü savunmak için Gemlik’e yürüyoruz” şiarıyla gerçekleştirilen Gemlik Yürüyüşü’nde polis şiddetine karşı özsavunmasını kullanan Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) Eş Genel Başkanı Saliha Aydeniz’in dokunulmazlığı kaldırılması yönünde karar çıktı.

 

Ağustos

 

Ağustos ayında 30 kadın ve 6 çocuk katledildi, 18 kadın ve 3 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Kadınlar bu ay da en yakınları tarafından katledildi, 5 kadının ise failinin kim olduğu tespit edilemedi. 

 

Özel savaş politikalarının sonuçları Kurdistan’da koruculaştırma çabaları sonrası erkeklerin silahlandırılması nedeniyle kadına ve çocuğa yönelik şiddet, taciz, tecavüz suçlarında artış yaşandı. 17 yaşındaki Firdevs Babat, Ahmet Babat tarafından korucu silahıyla katledildikten sonra Hezil Çayı’na atıldı, abisi de tecavüz suçundan tutuklandı.

 

Bolu’nun Mudurnu ilçesinde S.A. isimli kadın, kendisine cinsel saldırıda bulunan A.A. isimli erkeğe karşı özsavunmasını kullanarak yaraladı. Fail tedavisinin ardından gözaltına alınarak tutuklandı.

 

Eylül

 

Eylül ayında erkekler en az 27 kadını, 4 çocuğu katletti, 13 kadın ve 5 çocuk şüpheli şekilde hayatını kaybetti.  

 

Amed’de Z.S. isimli kadın, evli olduğu erkeğin kardeşi M.S. tarafından cinsel saldırıya uğradı. Bunun üzerine özsavunma hakkını kullanan kadın gözaltına alındı. Z.S., sevk edildiği adliyede çıkarıldığı mahkemece adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.

 

Aydın’ın İncirliova ilçesine bağlı Arapdere köyünden ev alan Iğdırlı Kürt aileye, 11 Eylül günü ırkçı saldırıda bulunuldu, içinde 8 yaşındaki çocuğun da olduğu 7’si aynı aileden olmak üzere 8 kişiyi yaraladı.  

 

İran’da rejimin 13 Eylül’de işkence ederek ağır yaraladığı ve 16 Eylül’de yaşamını yitiren Jîna Emînî için tüm dünyada eylemler gerçekleştirildi. Kurdistan ve Türkiye’de de eylemlere katılan binlerce kadın, Rojhilat ve İran’dan yükselen “Jin jiyan azadî” sloganını sahiplendi.

 

Ekim

 

Ekim ayında erkekler en az 36 kadını, 4 çocuğu katletti, 6 kadını da katletme girişiminde bulundu, 21 kadın, 7 çocuk şüpheli şekilde yaşamını yitirdi. Katledilen kadınlardan 4’ü evli olduğu erkekler hakkında uzaklaştırma kararı aldırmıştı. İzmir’in Bornova ilçesinde Hülya Şellavcı Yeğin’in, son bir aydır boşanmaya çalıştığı Kaffar Yeğin hakkında 4 kez suç duyurusunda bulunup uzaklaştırma kararı aldırdığı öğrenildi.

 

İran’ın başkenti Tahran’da rejime bağlı ahlak polisleri tarafından 13 Eylül’de işkence edilerek ağır yaralanan ve 16 Eylül’de yaşamını yitiren Jîna Emînî için başta Rojhilat başta olmak üzere İran, Ortadoğu ve dünya genelinde kadınlar direnişe geçti. “Jin jiyan azadî” sloganıyla binler, erkek-devlet şiddetine karşı yaklaşık iki aydır alanları terk etmiyor.

 

Bir çocuğa sistematik tacizde bulunan MHP Diyarbakır İl Başkanı Cihan Kayaalp, “çocuğu zincirleme şekilde cebir, tehdit veya hile kullanarak hürriyetinden yoksun kılma”, “zincirleme şekilde çocuğun cinsel istismarı” ve “zincirleme cinsel taciz” suçlarından 10 yıldan 16 yıla kadar hapis istemiyle yargılandığı davanın ilk duruşmasında, kendini aklamaya dönük savunma yaptı. Fail tüm suçlardan beraat etti.