AMED - Dünya Çocuk Hakları Günü’nde Türkiye’nin çocuk haklarına önem verdiğine dair söylemleri, Kürdistan’da yüzlerce çocuğun katledilmesi ve faillerinin cezasız bırakılması gerçekliğini değiştirmiyor.

 

Çocukları korumak ve yaşam koşullarını iyileştirmek adına 20 Kasım 1989 tarihinde Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu tarafından “Çocuk Haklarına Dair Sözleşme” imzalanarak 20 Kasım, Dünya Çocuk Hakları Günü olarak ilan edildi. 1994’ten bu yana Türkiye, sözleşmenin imzacılarından biri olmasına rağmen, ülkede çocuk hakları ihlalleri her geçen gün artarak devam ediyor. Bu hak ihlallerinin Kürdistan’a doğru gelindikçe kat be kat arttığı görülüyor. Enes Ata, Ceylan Önkol, Helin Şen, Uğur Kaymaz, Cemile Çağırga, Şahin Öner, Ayaz Özdemir, Furkan Öner, Cihat Morgül, Rozerin Çukur, Efe Tektekin ve daha onlarca çocuk, devletin savaş politikaları sonucu katledildi. 

 

Uğur Kaymaz

 

2004 yılında Mêrdin’de evinin önünde babasıyla birlikte olan 12 yaşındaki Uğur Kaymaz 13 kurşunla katledildi. Uğur’un 12 yaşında olup 13 kurşunla katledilmesi neredeyse dünya çapında büyük yankı uyandırdı. Uğur’u katleden fail polisler Mehmet Karaca, Yaşafettin Açıkgöz, Seydi Ahmet Döngel ve Salih Ayaz tutuksuz yargılanırken avukatların tutuklu yargılanması talebi her defasında reddedildi. İfadeler talimat yoluyla alındı. Failler İstanbul, Bursa, Kocaeli ve Mersin’e gönderilip görevlerine iade edildi. Mardin’de görülen dava “güvenlik” gerekçe gösterilerek Eskişehir’e nakledildi. Sanıklar ilk kez Eskişehir’deki duruşmaya katıldı. Eskişehir Ağır Ceza Mahkemesi davanın sonucunda “polislerin meşru müdafaada bulunduğuna” karar vererek 18 Eylül 2007’de failleri beraat ettirdi. 

 

Enes Ata ve Mahsum Mızrak

 

30 Mart 2016 yılında Enes Ata (8) ve Mahsum Mızrak (17) adlı iki çocuk Amed’de polis tarafından ateşli silahla katledildi. Çocukları katleden fail polisler Hayrettin Akar, Bilal Özkara ve Nuri Özgenç’in kullandığı silahlardan geriye kalan deliller kaybettirildi. Fail polisler hakkında “yeterli delil elde edilemediği” gerekçesiyle olası kastla öldürme suçundan beraat kararı verildi.

 

Ceylan Önkol

 

28 Eylül 2009 yılında Ceylan Önkol Amed’in Lice ilçesinde havan topu ile katledildi. Ceylan, katledildikten sonra cenazesi 6 saat boyunca olay yerinde bekletilirken, annesi Saliha Önkol patlama sonucunda Ceylan’ın parçalanan uzuvlarını eteğine toplayarak bir araya getirmeye çalışmıştı. Ancak tüm bunlar yaşanırken Lice Cumhuriyet Savcısı "can güvenliği" gerekçesiyle olay yerine üç gün sonra helikopter ile gitmişti. 30 Nisan 2014’te Ceylan’ın ölümüyle ilgili soruşturmayı yürüten Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, dosyadaki kanıt ve raporların faillerin tespiti için yetersiz olduğuna kanaat getirerek dosya için “Daimi arama kararı” verdi. Ayrıca savcılık yeterli delilin elde edilmediğini söyledi. Ceylan Önkol’un katledilmesiyle ilgili olarak Türkiye’de hala dava açılmadı.

 

Cemile Çağırga

 

Şırnak'ın Cizre ilçesinde 4-12 Eylül 2015 tarihlerinde ilan edilen sokağa çıkma yasakları döneminde Cemile Çağırga katledildi. Cemile’nin cansız bedeni 2 gün boyunca buzdolabında bekletildi. Cemile’nin dosyası zaman aşımına bırakıldı.

 

Cihat Morgül

 

Amed’in Sur ilçesindeki Fatihpaşa Mahallesi’nin Üçük sokağında yaşayan ortaokul son sınıf öğrencisi Cihat Morgül, yasağın devam ettiği Şubat 2016 yılında katledildi. Çatışmaların devam etmesi nedeniyle Cihat’ın cenazesi, yasak olan mahalleden çıkarılamadı ve Sur’da defnedildi. Daha sonra gömüldüğü yerden çıkarılan cenaze, Gaziantep Adli Tıp morguna götürüldü. Orada bir süre bekletildikten sonra DNA eşleşme sonuçları beklenmeden bu kez Gaziantep Belediye Mezarlığı’nda toprağa verildi. DNA eşleşmesinin ardından ise Cihat’ın cenazesi Amed’e getirilerek  Yeniköy Mezarlığı’nda üçüncü kez toprağa verildi. Cihat’ın katledilmesine ilişkin başlatılan soruşturmada ”kovuşturmaya yer yok” kararı verildi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından verilen karara, Cihat’ın, ”güvenlik güçlerine karşı silahlı eylemde bulunduğu” gerekçe gösterildi. Fakat herhangi bir somut delil bulunmamasına rağmen “Takipsizlik” kararı verildi. Avukatlar tarafından yapılan itirazlar da reddedildi.

 

Rozerin Çukur

 

Diyarbakır’ın Sur ilçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağının sürdüğü 8 Ocak 2016 tarihinde başından vurularak katledilen ve cenazesi ailesine 5 ay sonra verilen 17 yaşındaki Rozerin Çukur’un ölümüne ilişkin açılan soruşturmada “kovuşturmaya yer yok” kararı verildi. Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından verilen karara Sivil Savunma Birlikleri (YPS) üyeleri arasında geçtiği belirtilen bir telsiz görüşmesinde Rozerin’in isminin geçtiği iddiası gerekçe gösterildi.

 

Efe Tektekin

 

Amed’in merkez Rezan ilçesi 5 Nisan Mahallesi’nde 11 Eylül 2019 tarihinde fırına ekmek almaya giden 5 yaşındaki Efe Tektekin’e sürücüsü olduğu zırhlı araçla çarparak katleden polis İdris Aksoy’un, “taksirle ölüme neden olma” suçundan yargılandığı davanın karar duruşması 29 Mart’ta görüldü. Diyarbakır 9’uncu Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada mahkeme fail hakkında “kasıt ve taksir” olmadığı gerekçesiyle beraat kararı verdi. Efe’yi katleden polis İdris Aksoy’un beraat ettiği davanın gerekçeli kararında da Efe’nin yolda gerekli hususlara uymadığı ve “asli kusurlu” olduğu tekrarlandı.

 

Muharrem Aksem

 

Riha’nın merkez Eyyübiye ilçesine bağlı Micit (Çalışkan) Mahallesi’nde 23 Mart’ta 16 yaşında çobanlık yapan Muharrem Aksem, özel harekât polislerinin atış talimi yaptığı yerde ölü bulundu. Muharrem’in de olay günü o bölgeye doğru gittiğini geri dönmeyince ailesinin durumu Jandarmaya bildirdiği kaydedildi. Aile, kendi imkânlarıyla çocuklarını ararken cenazesini atış talim alanında buldu. Uzuvları kopmuş ve çok sayıda mermi veya şarapnel parçası isabet ettiği tahmin edilen cenaze, Urfa Adli Tıp Kurumu'nda (ATK) yapılan otopsiden sonra dün mahalle mezarlığında defnedildi. Muharrem’in cenazesinin bulunduğu Micit Mahallesi ile Qinegûr (Güneş) Mahallesi arasındaki merada, polislerin haftada iki gün atış talimi yaptığı, herhangi bir tabela ve koruyucu önlem alınmadığı ortaya çıkmıştı. Atış talim yerinde ayrıca kimisi patlamış, kimi patlamamış siyah gaz bombaları ve uzun namlulu silahlara ait boş mermi kovanları bulunmuştu. Muharrem’in yargı durumuna ilişkin hala bir gelişme yok.

 

Failler cezasız bırakıldı

 

Kürdistan’da katledilen Nihat Kazanhan (12), Bünyamin İrci (14), Selman Ağar (9), Hakkı Külte (13), Fatma Elarslan (13), Hüseyin Ertene (16), Mehmet Mete (10), Aydın Mete (17), Miray bebek, Orhan Aslan (16), Muhammed Aydemir (15) ve daha yüzlerce çocuğun katilleri ise cezasız bırakıldı.