ANKARA - HDP Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, Ocak ayı verilerine göre 668 çocuğun anneleriyle birlikte cezaevinde tutulduğuna dikkat çekerek, cezaevinde anneleriyle birlikte kalan çocuklara ilişkin TBMM Başkanlığı’na kanun teklifi sundu.

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) Siirt Milletvekili Meral Danış Beştaş, cezaevinde anneleriyle birlikte kalan çocuklara ilişkin Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı’na kanun teklifi sundu. Meral, sunduğu kanun teklifinde, Türkiye cezaevlerindeki hükümlü ve suç işledikleri iddiasıyla tutuklu kadın sayısının toplam tutuklu ve hükümlü sayısının yaklaşık yüzde 3,4’ünü oluşturduğuna dikkat çekti. 

 

‘Çocuk sahibi kadın için koruyucu hüküm bulunmamaktadır’

 

Ceza Tevkif Evi Genel Müdürlüğü’nün verilerine göre, Mart 2016 tarihi itibariyle kadın tutsak sayısının 6 bin 788 olduğunun vurgulandığı teklifte belirtilen genel gerekçe şu şekilde: 

 

“Bununla birlikte yasal mevzuatta kadının cezaevindeki yaşayışına dair düzenlemeler söz konusu değildir. Sadece ‘gebe’ kadın için bir takım düzenlemeler söz konusu ise de 0-6 yaş aralığında çocuk sahibi kadın için koruyucu hiçbir hüküm bulunmamaktadır. Hâlihazırda Türkiye cezaevlerinde Ocak ayı verilerine göre 668 çocuk anneleri ile birlikte demir parmaklıklar arasına hapsedilmiş durumdadır. 

 

‘Kapalı cezaevleri çocuğun motor gelişimi için uygun değildir’

 

Adalet Bakanlığı’nın 2016 yılı verilerine göre cezaevinde bulunan 560 çocuğun yaş dağılımı ise şu şekildedir: 1 yaşında 128 bebek, 2 yaşında 114 çocuk, 3 yaşında 81 çocuk, 4 yaşında 70 çocuk, 5 yaşında 31 çocuk, 6 yaşında 5 çocuk ve yaşları bilinmeyen 17 çocuk anneleri ile birlikte cezaevinde yaşamaktadır. Söz konusu 0-6 yaş aralığı bireyin gelişimi için son derece kritik bir dönem olup bu dönemin her bir yaş için ayrı özelliği ve gereksinimi mevcuttur. Kapalı cezaevleri çocuğun beslenme, emekleme, tuvalet alışkanlığı kazanması gibi temel gelişim aşamaları için dahi uygun değildir. Çimende yürümeyen, top oynamayı bilmeyen daha doğru bir ifade ile tüm çocukluk haklarından mahrum edilen ve halihazırda sayıları 668 civarında olan bu çocuklar için çözüm üretilmesi acil ve vahim bir meseledir." 

 

Gerekçede açıklanmış olan hususlar doğrultusunda “çocuğun üstün yararı”na uygun yasal düzenlemelerin hayata geçirilmesi amacıyla hazırlandığı kanun teklifinin maddelerini şu şekilde sıralandı: 

 

Madde gerekçeleri

 

“* MADDE 1- 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da yapılan değişiklik ile gebe olan veya doğurduğu tarihten itibaren altı ay geçmemiş bulunan kadınlar hakkında infazın 6 yıl ertelenmesi ve böylelikle 0-6 yaş aralığındaki çocuğun cezaevi dışında büyümesi amaçlanmıştır. Nitekim bireyin gelişimi açısından 0-6 yaş aralığı oldukça yüksek önemde olup küçük çocuklar için cezaevleri uygun bir ortam olmadığı gibi bu denli küçük çocukların anne ve babasından ayrı büyümesi de son derece sakıncalıdır. Öte yandan; 0-6 yaş aralığındaki küçüğün cezaevinde yaşam sürmesi cezanın şahsiliği ilkesi ile de çelişmektedir. Bu bahisle annenin cezasının çocuğun 6 yaşını dolduruncaya değin ertelenmesi önerilmektedir.

 

* MADDE 2-.13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 65 inci maddesinde yapılan değişiklik ile hükümlünün çocuğunun 6 yaşında olduğu ve annenin cezaevine girdiği tarih itibariyle barınmasına ilişkin esaslar belirlenmiştir. 

 

* MADDE 3- 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 72 inci maddesinde yapılan değişiklik ile mevzuatın eski halinde yer alan anne-çocuk beslenmesine dair hüküm kaldırılarak kanun teklifinde bütünlüğün sağlanması amaçlanmıştır. 

 

* MADDE 4-13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 111 inci maddesinde yapılan değişiklikle 0-6 yaş aralığında çocuk sahibi olan tutuklu kadın ve çocuğunun kalacağı yerlere dair esaslar belirlenmiştir. Kadının tutuklanması halinde 0-6 yaş aralığında olan çocuğundan ayrı kalmamasını sağlamak amacı ile çocuğun gelişimine uygun yerde barınma hakkı gözetilerek anne ve çocuğun ayrı bir tutukevinde kalması öngörülmektedir. Böylelikle çocuk, annesi tutuklu olduğu müddetçe, gelişimine uygun yerde ihtiyaçları gözetilerek barınma hakkına sahip olup sosyal ve psikolojik olarak zarar görmeyecektir.”

 

Ceza ve güvenlik tedbirlerinin infazı hakkında kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi: 

 

“* MADDE 1-13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 16’ncı maddesinin 4 üncü fıkrasının 1’inci cümlesinde yer alan “altı ay” ibaresi “altı yıl” şeklinde değiştirilmiştir.

 

* MADDE 2- 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 65 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.

 

* MADDE 65 -Anaları hükümlü olup da dışarıda korumasına bırakılacak kimsesi bulunmayan altı yaşını doldurmuş çocukların menfaati de göz önünde tutularak kurum dışında barındırılacakları yerler, ilgili mevzuat hükümlerine göre belirlenir.

 

* MADDE 3-13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 72 inci maddesinin 4 üncü fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır.

 

* MADDE 4-13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 111 inci maddesinin 3 üncü fıkrasından sonra gelmek üzere aşağıdaki fıkra eklenmiştir:

 

“Anaları tutuklu olup da dışarıda korumasına bırakılacak kimsesi bulunmayan 0-6 yaş arasındaki çocuklar ve anaları; cezaevi dışında küçük çocukların ilk dönem ihtiyaçlarını karşılayacak ve çocukların gereksinimlerini sağlayıcı nitelikte inşa edilmiş olan tutukevlerinde kalırlar.”

* MADDE 5- Bu kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

 

* MADDE 6- Bu kanun hükümlerini Bakanlar Kurulu yürütür.”