HABER MERKEZİ - 1950’den bugüne kadar Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde 79 tezkere onaylandı. Bu rakamın 65’i, AKP’nin iktidara gelişi ile Meclis’ten geçen tezkerelerden oluşuyor.

 

Türkiye’de iktidarların savaş politikaları cumhuriyet tarihi boyunca sürerken, bunun zirveye ulaştığı dönem AKP iktidarı süreci oldu. Özellikle PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın uluslararası komplo ile Türkiye’ye getirilişinin ardından İmralı’da başlayan tecrit, başta bölge olmak üzere tüm Ortadoğu’ya savaş olarak yansıyor. Ülke içinde muhalife siyasi soykırım operasyonları ile yönelen iktidar, Ortadoğu’da tezkereler ile resmiyet kazandırdığı savaş siyasetinde ısrar ediyor. Bu kapsamda Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM), ilki 1950’de Kore’ye, ikincisi de 10 Kasım’da Afganistan’a olmak üzere 79 tezkereyi onayladı. Bu rakamın 65’ini ise AKP döneminde onaylanan tezkereler oluşturuyor.

 

“TSK’nin Afganistan’daki varlığının 1 yıl süreyle uzatılması”na ilişkin son Cumhurbaşkanlığı tezkeresi ise 11 Kasım’da Halkların Demokratik Partisi (HDP) hariç, tüm partilerin “evet” oyu ile Meclis’te kabul edildi. HDP aynı zamanda Meclis’e sunulan hiçbir savaş tezkeresine “evet” dememesi gerekçesiyle iktidarın hedefinde.

 

15 ülkeye asker

 

TBMM’den bugüne kadar Kore, Kıbrıs, Filistin, Somali, Bosna Hersek, Arnavutluk, Afganistan, Libya, Azerbaycan, Kosova, Lübnan, Kongo, Mali, Kuzey ve Doğu Suriye ile Federe Kürdistan Bölgesi’ne asker göndermek üzere 79 tezkere geçti. 

 

TBMM’den AKP iktidarında geçen tezkerelerden 16’sı Lübnan’a, 14’ü Aden Körfezi ve Somali’ye, 6’sı Mali ve Orta Afrika’ya, 5’i Afganistan’a, 3’ü Libya’ya, 1’i Azerbaycan’a, 1’i Kongo’ya asker gönderimi ve TSK’nin görev süresinin uzatılmasını içeriyor. Tezkerelerden 19’u ise Federe Kürdistan Bölgesi ile Kuzey ve Doğu Suriye’ye yönelik sınır ötesi operasyonlara izin vermek üzere Meclis’ten geçiriliyor.

 

1 Mart tezkeresi

 

ABD’nin Irak’a müdahalesi sürecinde hükümet tarafından 25 Şubat 2003'te TBMM'ye sunulan ve tam adı "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması için Hükûmet’e yetki verilmesine ilişkin başbakanlık tezkeresi" olan tezkere 1 Mart’ta reddedildi. Özellikle yabancı askerlerin Türkiye’de bulundurulması üzerinden büyük protesto eylemlerinin düzenlendiği tezkere salt çoğunluğun sağlanamaması ile Meclis’ten geçmedi. Tezkerede, en fazla 62 bin yabancı askeri personelin 6 ay süreyle Türkiye'de bulunması öngörülüyordu.

 

TBMM’de yapılan oylamaya 533 milletvekili katıldı, 250 ret, 264 kabul, 19 çekimser oyu kullanıldı. Ancak, Anayasa'nın 96’ncı maddesinde öngörülen 267 salt çoğunluğa ulaşılamadı.

 

Kürt düşmanlığı ile savaşta ısrar

 

AKP’nin iktidara gelmesi ile Kürt coğrafyasına yönelik sınır ötesi operasyonlar da yoğunluk kazanırken, AKP bu amaçla Federe Kürdistan Bölgesi’ne saldırı için 9, Kuzey ve Doğu Suriye için ise 2 kere Meclis’ten tezkereyi oylayarak geçirdi. 2013 yılından sonra ise iki bölge için tezkereler ortak gündeme geldi. Federe Kürdistan ile Kuzey ve Doğu Suriye’ye dönük tezkere ilk olarak 2 Ekim 2014’te kabul edildi. Sonuncusu ise 26 Ekim’de onaylandı.

 

Son onaylanan tezkerenin, öncekilerden bir farkı da bulunuyor. Hükümete birer yıl yetki verilmesini öngören önceki tezkerelere karşın, bu tezkerede hükümete 2 yıl “sınır ötesi operasyon” yetkisi verildi. Tezkerede ayrıca yabancı askerlerin Türkiye’de bulunmasına da izin verildi. Tezkerenin süresi, CHP ve HDP'nin "hayır" oylarına karşı AKP, MHP ve İYİ Parti'nin "evet" oylarıyla 2 yıl daha uzatıldı.