ANKARA - HDP’nin açıkladığı deklarasyonu “umut verici” ve zamanlamasını  da “isabetli” olarak değerlendiren  aydın, akademisyen ve yazarlar, muhalefet partilerinin de olumlu adım atmaları durumunda Türkiye’nin temel sorunlarına çözüm imkanı yakalanacağını söyledi. 

 

Halkların Demokratik Partisi (HDP) 27 Eylül’de sahada yaptığı çalışmalar kapsamında hazırladığı 11 ilkeden oluşan deklarasyonu açıkladı. “Demokrasiye, Adalete, Barışa Çağrı Deklarasyonu" adı ile açıklanan deklarasyonda Kürt sorunundan demokratik parlamenter sisteme, kadın sorunundan, yerele doğru genişletilmiş kuvvetler ayrılığına, bağımsız yargıdan barışçı dış politikaya, ekolojiden ekonomik sorunlara kadar çözüm yaklaşımı ortaya konuldu. 

 

Kürt sorununun çözümünde başlatılan muhataplık söylemlerinin de gündemde olduğu bir süreçte  açıklanan siyaset, akademi, sivil toplum ve kamuoyu tarafından ilgi ile tartışılmaya başlaman deklarasyonu, aydın, akademisyen ve yazar kadınlar ajansımıza değerlendirdi.

 

‘Önemli mesajlar verildi’

 

Deklarasyonu büyük bir heyecanla dinlediğini söyleyen Akademisyen Nesrin Nas, HDP’nin açıkladığı deklarasyonla çok önemli mesajların verdiğini kaydetti. Nesrin, “HDP 'ben Türkiye partisiyim, beni bir bölgeye ve belirli bir kimliğe sıkıştırmayın, benim Türkiye’nin sorunları ile ilgili çözüm önerilerim var' dedi ve bunu masaya koydu.  Şimdiye kadar muhalefet partileri arasında temel ilkeler arasında ‘konuşalım, uzlaşalım’  tartışmaları yapılırken, bu ilkelerinin ne olduğunu ve ne olmak istediğini net olarak masaya koyan HDP oldu. HDP Kürt sorunu Türkiye’nin demokratikleşmesini önlüyor meselesini, onlarca yıldır demokrasinin eksik olmasının sebebi, sorunu çözmek istememizin, görmezden geldiğimizi sonuçlarını şimdi yaşıyoruz. HDP öncelikle onu ortaya koymak yerine bu sorunun toplumun tüm tarafları ile çözüleceğini, sadece partilerin değil toplumsal bir mutabakat çerçevesinde en geniş uzlaşmayla çözüleceği demokratik bir ortamın oluşması için olması gerekenleri ve yapılması gerekenleri herkese hatırlattı. Bu açıdan son derece önemliydi” dedi. 

 

‘Muhalefeti rahatlattı’

 

Deklarasyonun çok iyi hazırlandığına ve ince ayarlarının çok iyi ayarlandığına dikkat çeken Nesrin, “Mevcut siyasi ortamı da özellikle muhalefet kesimini büyük ölçüde rahatlatan ve muhalefet kesimine özellikle CHP ve İyi Parti’ye ‘benim ittifaklar içinde yer alma gibi bir arayışım yok’ diyerek onların ellerini serbest bırakan’ bir mesaj verildi. İktidar partilerinin HDP’yi araçsallaştırarak, CHP ve İyi Parti’yi kriminalize etmesinin önüne set çeken bir tavırdır. Cumhurbaşkanı seçimlerinde isimler önemli değil, olabileceği en geniş uzlaşmayla bu ilkeler ve bu ilkenin çoğunluğunu taşıyacak olan bir yerde durabileceklerini birlikte davranabileceklerinin mesajını verdiler. 'Meclis bütün çözümlerin odağıdır' söylemi de çoğulcu, çok taraflı ve toplumun bütününe taşan bir model ortaya koydular. Bu nedenle Türkiye’nin muhalefet partileri  eğer HDP’nin açtığı bu kapıdan geçerlerse, uzattığı eli tutarlarsa Türkiye’nin temel meseleleri konusunda çok önemli bir çözüm imkanı yakalanmış olur” diye belirtti.

 

‘Çözüme yardımcı olacağını ortaya koydu’

 

Deklarasyonu çok olumlu bulduğunu dile getiren Yazar Oya Baydar, deklarasyonu “umut” verici olarak gördüğünü kaydetti. Oya, “HDP tutum belgesi ile ‘Biz Türkiye’nin ve Türkiye halklarının sorunlarının çözümünü kendimizde gören Türkiye partisiyiz’ mesajı verdi.  Kürt siyasi hareketi bundan ibaret değil ama HDP açısından bunu açıkça deklare etmesi çok önemliydi. Deklarasyonda dikkat çeken altı çizilen maddelerden biri de ‘silahlı çözüm değil barışçıl çözüm’ çok söylendi ama bu sefer altı iyi çizildi. HDP aynı zamanda Türkiye’de demokrasinin gelişmesi için önümüzdeki seçimlerde bir ayak bağı ve sorun olmayacağını aksine çözüme yardımcı olacağını söylemiş oldu. İlkelerden her biri  eskiden beri tekrarlanan konulardı. Ama bu defa bu ortamda söylenmesi önem taşıyordu. Gayet olumlu buluyorum. Diliyorum ki HDP’nin uzattığı bu el diğer kesimler tarafından tutulur” şeklinde konuştu. 

 

‘İsabetli ve zamanında’

 

HDP’nin açıkladığı deklarasyonun çok isabetli ve zamanında yapıldığını ifade eden Dilbilimci ve Yazar Necmiye Alpay,  HDP’nin ilkelerini net olarak ortaya koyduğunu kaydetti. Necmiye, “Muhataplık sorununda daha ilk elde atlanan bir durum var. Partiler olsun, farklı gruplar olsun şunu atlıyor; Kürt sorunu dediğimiz şey çok boyutlu bir gerçek. Muhataplık sorunlarına dair uygulama meselelerinde unutuluyor. İmralı’ya bağlandı, HDP sanki hiçbir şekilde etkili olmazmış gibi lanse edildi. Meclis'te bulunan bütün partiler meşrudur. Biraz çekingen bir siyaset var. Muhalefet partileri birbirini koruyor. Bir boyuttan söz ediyorsanız bütün boyutların ele alınması gerekiyor. Siyasetten söz ediyorsanız silah boyutundan, dil boyutundan da söz etmelisiniz. HDP’nin tutum belgesinde karşılarında bu belgeyi önlerine alacak ve inceleyecek ona göre tavır alacak siyasetçiler CHP, İyi Parti olsun onlar da genel planda kalıyor. Henüz bir müzakere sürecinin ilk adımını atmış değiller. Bu durumda HDP oturup da ‘anadil meselesini, silahlı çatışmayı çözerim’ gibi konuları da açıkça dile getirecek alanlar henüz açılmış değil. Bu açılma içinde Millet İttifakı’nın daha somut konuşması ve somut çözümler söylemesi lazım. Bunu hiçbir taraf söylemediği için HDP de söylemedi” dedi.