ENQERE - Parlamentera Dem Partiyê Gulistan Kiliç Koçyîgît li pêşiya avahiya Wezareta Karê Hundir têkildarî qeyûman axivî û wiha got. “Em ê li vir bêhiqûqiya wezareta û derbeya li hemberî demokrasiyê teşhîr bikin.”

 

Cîgirên Serokê Koma Partiya Wekhevî û Demokrasiyê ya Gelan (DEM) Gulîstan Kiliç Koçyîgît û Sezaî Temellî û parlamenteran der barê tayînkirina qeyûman a li şaredariyan de li ber Wezareta Karên Hundir daxuyaniyek dan.

 

Gulistan Kiliç Koçyîgît têkildarî tayînkirina qeyûman axivî û wiha got: “Wezareteke ku vîna gel û mafê gel ê dengdanê bi kar tîne xesp kir. Heta ku ev polîtîkaya qeyûm dewam bike, heta ku ew vê feraseta qeyûm li gelemperiya welêt belav bikin, em ê di têkoşîna xwe ya demokratîk de israr bikin. Eger pêwîstî pê hebe em ê her hefte, her roj derkevin pêşberî Wezareta Karên Hundir. Em ê bêhiqûqî û darbeya li hemberî demokrasiyê li vir teşhîr bikin."

 

'Hewl dide bi darbeyan pêş biçe'

 

Gulistan Kiliç Koçyîgît da zanîn ku îktîdar bi awayekî aşkera dixwaze bi darbeyan pêş ve biçe û xwe li ser piyan bigire û got, “Dixwazin serkeftina Dem Partiyê ya hilbijartinên dawî û tercîhên hilbijêran ya sala 2019’an vir ve mehkûm bike û gele kurd ceza bike. Çima? Ji berk u tercîhên me yên polîtîk, siyaseta me, sekna me ya li hemberî faşîzmê, nêzîkatiya me ya li hemberî tifaqa AKP-MHP ku dijberiya gel dikin, îro careke din îktîdara wan dihejîne. Careke din hat dîtin ku AKP nikare tena serê xwe bibe îktîdar. Dixwazin me di qada siyaseta demokratîk de bêbandor bikin. Dixwazin mafê berxwedana demokratîk ya gel ku li hemberî faşîzmê nîşan dide tune bikin. Lê aşkera dibêjim ku ev mesele naşibe planên li ser maseyê tên kirin.”

 

‘Hûn ê li Tirkiyeyê çawa aştiyê pêk bînin?’

 

Gulistan Kiliç Koçyîgît anî ziman ku ne demokrasî û ne jî hiqûq xema îktîdarê nîn e û wiha got: “Li Stenbolê 7 hevalên me bi hinceta ku qetlîamên çeteyan yên li Sûriyeyê pêk tînin şermezar kirin, hatin binçavkirin. Cîgira hevseroka partiya me Sevtap Akdag, hevşaredara Peyasê û bi dehan hevalên me hatin girtin. Li aliyekê dixwazin muxalefetê parçe bikin û li aliyê din jî dixwazin têkoyîna gelê kurd tune bikin. Em bang kesên ku aştiyê dixwazin dikin; bi tayînkirina qeyûman, li Rojava bi pêşîvekirina çeteyan, li Bakur û Rojhilatê Sûriyeyê pêşîlêvekirina qetlîamên li hember gelê kurd, xrîstiyan, durzî û ereban û elewiyan ve hûn dê li Tirkiyeyê çawa aştiyê pêk bînin?”

 

Gulistan Kiliç Koçyîgît balkişand ser geşedanên li Helebê û wiha got: “Ji ber ku ala tirk li Helebê hatiye daliqandin hinek kes kêfxweş dibin. Heleb axa kê ye? Bajarê kê ye? Ma Tirkiye dixwaze Helebê dagir bike? Em dipirsin; hûn çima rêz nîşanî îradeya gelê kurd û gelên ku li wir dijîn nadin? Hûn çima polîtîkayên ku gelê Sûriyeyê di nav aştiyê de bijîn bi pêş naxin? Hûn çima çeteyên ku qetlîaman pêk tînin asteng nakin?

 

Li Efrînê 300 hezar kes koçî bajarên din kirin. Niha jî 300 hezar kes li Şehbayê hatin bicihkirin. 3 sal û nîvin dixwazin di şert û mercên xirab de jiyana xwe bidomînin. Axa wan ji aliyê çeteyên SMO hatiye dagirkirin. Niha jî Şehbayê terk dikin û diçin cihek din. Ev polîtîkaya AKP ya ku bila kurd dayika xwe nebîne ye.

 

'Rêya aştiyê ya bi vî rengî nabe'

 

Îro ji her demê zêdetir derfetên aştiyê hene. Ji bo aştiya Sûriyeyê û aştiya Tirkiyeyê şert û merc hene. Lê belê niyeta we aştî nîne. Bi navê aştiyê hûn şer provoke dikin û li welêt aloziyan zêde dikin. Bi tayînkirina qeyûman re hûn vîna gel tine dihesibînin; Aştiyeke bi vî rengî dikare pêk were? Ne aştî ye ku mirov bi gotina aştiyê tecrîdê kûr bike, ji vê re bibêje aştî û darbeyekê li gelan bike. Rêya aştiyê ya bi vî rengî nabe.

 

'Qamişlo û Nisêbînê jî bi heman rengî ne'

 

Tirkiye sûcdarê her cure komkujiyê ye ku gelên li wir dijîn, bi taybetî jî li hemberî kurdan pêk tê ye. Tu nikarî bibêjî em nizanin; Li Idlibê baregehên kê hene? Kê ev HTŞ li Îdlîbê parast? Li Astanayê we garantoriya çi kir? Derkevin û bersiva wan bidin. Niha jî kesên perwerdekirî bi çek êrîşî qadên jiyanê yên kurdan dikin û ji me re dibêjin kurdên li Sûriyeyê ji kurdên li Tirkiyeyê cuda ne. Dinyayeke bi vî rengî nîne. Pirsûs û Kobanê yek in, di navberê de tenê sînorek heye. Qamişlo û Nisêbînê jî bi heman rengî ne.

 

Em van hemû pêkanînên qeyûm şermezar dikin. Em ê li her derê bi hêzên demokrasiyê re li dijî pêkanînên qeyûm dengê xwe bilind bikin. Îro wê hevserokên me yên giştî li Pirsûsê ber bi sînor ve bimeşin. Ez pir eşkere û eşkere dibêjim; Sûriye xeta me ya sor e. Em ê ti carî destûrê nedin li Sûriyeyê komkujiya gelan pêk bê. Em ê tehamulî komkujiya gelê xwe yê wir nekin. Ji bo yekparçebûna xaka Sûriyeyê, ji bo gelên li Sûriyeyê dijîn pêşeroja Sûriyeyê diyar bikin û ji bo avakirina aştiyê li Sûriyeyê em ê heta dawiyê têbikoşin."

 

Gulistan Kiliç Koçyîgît herî dawî got, "Bila kes ne li bendê be ku dema şaredariyên xwe me tên desteserkırın em ê jiyana xwe ya rûtîn bidomînin. Dinyayeke bi vî rengî nîne. Em ê têbikoşin, em ê bi sekna xwe alîgirê demokrasiyê bin."