DİYARBAKIR – Hamile kadınların virüsten korunması gerektiğine vurgu yapan TJA aktivisti ve aynı zamanda ebe Zelal Bilgin, virüsle mücadelede anadilde, parasız ve kolay ulaşılabilir sağlık hizmetinin olması gerektiğine dikkat çekti.

 

Dünyaya hızla yayılmaya devam eden ve her gün binden fazla kişinin ölümüne neden olan koronavirüs (Covid-19) halk arasında risk oluşturmaya devam ediyor. Birçok ülkenin hükümeti virüsün yayılmasını önlemek için sokağa çıkma yasakları ilan ederken, birçok ülke ise yeteri sağlık ekipmana sahip olamadığı için hastaları tedavi etmekte gecikiyor. Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivisti ve aynı zamanda ebe olan Zelal Bilgin, hamile kadınların ve yeni doğan bebeklerin virüsten nasıl etkilendiğini ve alınması gereken tedbirleri anlattı.

 

'Zor koşullarda yaşayanlar daha çok etkilenecektir'

 

Bu küresel salgının kapitalizmin geldiği noktanın bir sonucu olduğunu unutmamak gerektiğini söyleyen Zelal, ekolojik dengenin bozulması, genetiği değiştirilmiş gıdalar, ağır ve sağlıksız iş koşulları, savaş ve kullanılan kimyasallar, sanayi ve çevresel kirlenmenin ağır bir sonucunu toplum olarak yaşadıklarını dile getirdi. Toplumu ağır ve derinden etkileyen bu salgına karşı ivedilikle şeffaf ve doğru bilgilendirmenin yapılmasıyla beraber korunma yöntemlerinin anlatılması gerektiğini ifade eden Zelal, "Hiyerarşiden uzak muhalif bütün kesimlerin de dahil edildiği bir süreç söz konusu olmalı. Ekonomik krizin kıskacında güvencesiz çalışma koşulları altında beslenme ve barınma sorununu dahi çözemeyecek duruma getirilmiş halkın ihtiyaçlarının giderilmesine dair önlemlerin alınması gerekmektedir. Toplumun her kesimini olumsuz etkileyen bu salgın zor koşullarda yaşamını devam ettirmeye çalışanları, evsizleri, sokak çocuklarını daha olumsuz etkileyecektir" dedi.

 

'Yakın temastan kaçınılmalı'

 

Zelal, palyatif bakım (yaşamı kısıtlayıcı hastalıkları olan kişiler için özel tıbbi ve hemşirelik bakımını kapsayan disiplinlerarası yaklaşım) hizmetlerinde ki yetersiz tedbirler nedeniyle Aile Sağlık Merkezi’ne (ASM) yapılacak başvuruların artışı ve bu durumun ASM'lerin koruyuculuğunu azaltacak olmasının yeni bir krize neden olacağını ifade etti. Zelal, "Koronavirüs testi yapılanların sayısı ve testin sonuçlarının aile hekimlerine düzenli olarak aktarılması aile hekimine bağlı nüfus üzerinde ki koruyucu tedbirlerin erken dönemde ve önlenebilir şekilde alınmasında yardımcı ve etkili olacaktır. Sağlık çalışanlarının sağlığı göz önünde bulundurularak koruyucu ekipmanların tüm sağlık kuruluşları için temini sağlanmalı, çeşitli nedenler ile görevinden uzaklaştırılmış sağlık çalışanları işlerine iade edilerek deneyimli sağlık personeli sayısı üzerinden planlamalar yapılmadır. Hastalığa yakalanmayı ve bulaşmasını önlemek için en önemlisi el hijyeni, kalabalık ortamlarda maske kullanmak ve öksürme, hapşırma gibi solunum yolu hastalığı belirtileri gösteren kişilerle yakın temastan kaçınmaktır" diye aktardı.

 

'Erken doğum riski görülmüştür'

 

Zelal, güvenli gıda kullanımının da göz önünde bulundurulması gerektiğine değinerek, "Et, yumurta gibi hayvansal gıdalar iyice temizlenmeli ve iyice pişirilmelidir. Covid-19 virüsü konusunda uluslararası sağlık otoriteleri tarafından kabul görmüş bir çalışma henüz yok bu nedenle kesin bilgilerle konuşmak zorlaşıyor. Corona salgının ilk ve yaygın görüldüğü ülke olan Çin’de yapılan çalışmalarda bebeğin içerisinde olduğu aminyon sıvısında, kordon kanında, yeni doğan bebeğin boğazından hemen doğum sonrasında alınmış sürüntü örneklerinde ve anne sütünde virüs izlenmemiştir. Bu sebeple güncel bilgiler ışığında korona virüs enfeksiyonunun anne karnında bebeğe geçmediğini kabul etmek zorunda kalıyoruz. Yine aynı virüs ailesinin diğer üyelerinin sebep olduğu SARS ve MERS hastalıklarında ciddi derecede düşük ve erken doğum riski görülmüştür. Ayrıca gebe kadınların virüse yakalanma riski yüzde 50'lerde görünüyor" uyarısında bulundu. 

 

'Anne karnında bebeğe virüs geçmez'

 

Ancak yeni tip koronavirüs enfeksiyonunda düşük veya erken doğum riskinde salgının yaygın olduğu ülkelerde bir artışın söz konusu olmadığının kayıtlara geçtiğine işaret eden Zelal, bütün riskler göz önünde bulundurularak hamile kadınların koruyucu tedbirleri almalarında daha özenli olmaları, hormanal ve fiziki değişimi göz önünde bulundurmalı gerektiğini söyledi. Zelal, “Gebelerde koronavirüs enfeksiyonunun bulguları diğer bireylerdekinden farklı değildir. Genellikle hafif veya orta şiddette grip veya grip-benzeri bulgular, öksürük, ateş, nefes darlığı ve solunumsal diğer problemler eşlik ettiği belirtiler söz konusu olmaktadır. Zatürre ve ciddi derecede solunum yetmezliği genellikle daha yaşlı ve düşkün, bağışıklık sistemi baskılanmış bireylerde görünen bulgular olmuştur. Koronavirüsün anneden bebeğe anne karnında geçmediği şimdilik net şekilde gösterilmiştir. Ancak doğumdan hemen sonra anne ile temasa bağlı bulaşma gerçekleşebilir. Bazı ülkelerde korona virüslü annelerin bebeği doğduktan hemen sonra yanlarından alınmış başka bir ortamda gözlenmiş ve anne sütü verilmemiştir" diye ekledi.

 

'Anadilde, kolay ulaşılabilir sağlık hizmeti'

 

"Şu an tüm dünyada kabul gören yaklaşım ise anne ile bebeğin birlikte kalması, anne-bebek arasındaki bağın korunması ve anne sütü ile beraber bebeğin bağışıklık sisteminin güçlendirmesi yönündedir” diyen Zelal, anne ve bebeğin farklı ortamlarda karantinaya alınması gerektiğini vurguladı.  Zelal, “Yeni tip Corona virüsü ile ilgili her gün yeni bir bilgi ile karşı karşıya kalmaktayız, gebelik, doğum ve sonrası ile ilgili çalışmalarda ki yetersizlik nedeniyle kesinlik arz eden her hangi bir şey söyleyemiyoruz. Sonuç olarak salgının olduğu ülkeler ve yayılım şekli incelendiğinde bireysel korunma yöntemlerine dikkat edilmesi ve tedbirin bu salgının yayılma hızında belirleyici olacağı unutulmamalıdır. Anadilde, kolay ulaşılabilir ve ücretsiz sağlık hizmetleriyle beraber virüs testinin her bölgede yapılabileceği koşulların sağlanmasına acil ihtiyaç duyulmaktadır. Yayılma hızına bakıldığında sosyal yaşamdan uzak, panik olmadan ama gerekli korunma yöntemlerini de hayata geçirerek salgının yayılımı ve sonuçları değiştirebilir" diye kaydetti.